تدبیر برخی کشورها برای جلوگیری از خودکشی در مترو

غروب شنبه خبری منتشر شد مبنی بر اینکه جوانی در ایستگاه متروی سعدی خود را داخل ریل انداخته و جوانی دیگر، به قصد کمک به او وارد عمل شده که قطار با هر دو برخورد کرده است.

خودکشی در مترو با اینکه چندان غیرمعمول نیست ولی یکی از دردناک‌ترین انواع خودکشی در جهان است که هیچوقت نمی‌توان به آن عادت کرد.

پدیده خودکشی در هند بیشتر در میان جوانان شایع است. بیش از ۷۰ درصد خودکشی‌ها در این کشور، سنی کمتر از ۴۴ سال داشته‌اند که به دلایلی چون عدم پذیرش خانواده، نگرانی در مورد نمرات کالج و کار اقدام به این عمل می‌کنند.

سال ۲۰۱۲ در دهلی نو، ۱۲ نفر خود را در ایستگاه‌های قطار کشته‌اند که اکثراً زیر ۳۰ سال سن داشته‌اند. پس از افزایش آمار تلاش‌های به خودکشی، مقامات این شهر اقدام به افزایش ارتفاع دیوارها و ریل‌ها در بسیاری از ایستگاه‌های متروی دهلی نو کرده‌اند.

پژوهشی در سال ۲۰۰۷ میلادی نشان می‌دهد که اکثر افرادی که برای خودکشی در مترو تلاش می‌کنند، در سنین ۲۰ تا ۳۰ سال هستند، مجردند و تنها زندگی می‌کنند. این اقدامات غالباً در ایستگاه‌های شلوغ رخ می‌دهد. ایستگاه‌های مترویی که چاله‌ای زیر مسیر تعبیه کرده‌اند، از آنجا که فاصله ایجادشده جلوی تماس با قطار را می‌گیرد، نرخ نجات بالاتری داشته‌اند.

یک پژوهش که سال ۲۰۰۴ در مونیخ روی ۳۰۶ مورد از سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۹ صورت گرفت، نشان داد کسانی که در مترو اقدام به خودکشی می‌کنند، نسبت به دیگر قربانیان خودکشی، سن کمتری دارند و بیشتر احتمال دارد که زن باشند. زنان اکثراً در صبح نسبت به خودکشی تلاش می‌کنند و مردان، بعد از ظهر.

با بررسی تحقیقات پزشکی قانونی در ۱۲۹ مورد در متروی شهر مونترآل از ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۶، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که اکثر قربانیان، از ناراحتی‌های روانی - غالباً افسردگی - رنج می‌بردند. نویسنده پژوهش به این شکل نتیجه‌گیری خودش را اعلام می‌کند: «قربانیان خودکشی، با این قصد به مترو می‌روند که خودشان را بکشند. آنها اغلب قبل از اقدام به بقیه می‌گویند و معمولاً به علت مشکلات جدی روانشناسی، تحت درمان هستند.»

یک مطالعه که روی ۳۲۴۰ مورد خودکشی در متروی لندن در بازه ۱۹۴۰ تا ۱۹۹۰ انجام شده، می‌گوید حوادثی که در روز یکشنبه (روز تعطیل) رخ می‌دهند، به شکل قابل توجهی کمتر از دیگر روزها هستند و آمار در فصل بهار در بالاترین حالت خود قرار دارد. در حدود دوسوم حوادث، مردان درگیر بوده‌اند و گروه سنی ۲۵-۳۴ سال اکثریت را در اختیار داشته است.

سازمان بهداشت جهانی می‌گوید در بازه ۴۵ ساله ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۵، آمار خودکشی در سطح جهان ۶۰ درصد افزایش داشته و پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۰، هر ۲۰ ثانیه یک خودکشی صورت بگیرد. مؤسسه راه‌آهن اروپا ادعا می‌کند که از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱، خودکشی در ایستگاه‌های مترو در اتحادیه اروپا ۱۸ درصد افزایش داشته است.

اما علی‌رغم این افزایش، بنا بر گزارش سازمان بهداشت جهانی، در زمینه سیاست‌گذاری تنها ۲۸ کشور وجود دارند که در سطحشان سیاست‌هایی جهت جلوگیری از خودکشی اعمال می‌شود.

امروزه جلوگیری از دسترسی به ابزار خودکشی، معمول‌ترین روشی است که مقامات و مجریان به خدمت می‌گیرند. تحقیقات نشان می‌دهند که «کاهش دسترسی به خطوط قطار از طریق نصب موانع فیزیکی تنها روش جلوگیری از خودکشی است که منجر به کاهش خودکشی‌ها در مترو شده است.»

پژوهشی که در سال ۲۰۰۹ به چاپ رسیده می‌گوید که در هنگ‌کنگ، اکثر کسانی که به خودکشی اقدام می‌کنند، «مردان مجردی» هستند که «بیماری روانی» دارند. طبق نظر نویسنده این پژوهش، با نصب درهای کشویی در ایستگاه‌های مترو، خودکشی در این ایستگاه‌ها، ۶۰ درصد کاهش یافته است.

البته آموزش پرسنل مترو نیز یکی از روش‌هایی است که اثر قابل توجهی در کاهش حوادثی از این نوع دارد. برای مثال، متروی لندن در پویشی با عنوان «مقابله با خودکشی در مترو» به افزایش آگاهی عمومی و آموزش کارکنان مترو پرداخته است. یکی از مدیران این پویش ادعا می‌کند که: «از زمان شرکت مردم در این دوره‌ها، ۱۵۰ مداخله به ما گزارش شده است.»

همچنین تغییرات زیرساختی متعددی نیز در این راستا صورت گرفته است. به عنوان مثال می‌توان به برداشتن نیمکت‌ها از سکوهای خطوط سریع‌السیر، نصب فنس در انتهای سکوها، افزایش محافظ‌های جلوگیری از عبور غیرمجاز، روشن‌کردن ایستگاه‌های تاریک و نصب دوربین‌های تشخیص حرکت برای هشدار دادن در صورت مشاهده تحرکات غیرمعمول اشاره کرد.

البته همه اخبار هم خوب نیست! با اینکه این پویش درک و دانش این صنعت را نسبت به خودکشی افزایش داده، تحقیقی که در فوریه ۲۰۱۴ منتشر شده می‌گوید که نتوانسته تعداد خودکشی را کم کند.

ولی نتورک ریل، پا را فراتر از این پویش می‌گذارد. سال ۲۰۱۴ تعدادی از ایستگاه‌ها به طور آزمایشی به چراغ‌های آبی مجهز شدند؛ تکنیکی که هنوز هم تحت مطالعه و پژوهش است. چراغ‌های آبی‌ای که پیش‌تر در مکان‌های پرخطری چون ایستگاه‌های اتوبوس و فرودگاه‌ها نصب شده بود، طبق گزارش‌ها اثر آرامش‌بخشی روی افراد حاضر در آن منطقه دارد که باعث کاهش جرم، رفتارهای ضداجتماعی و اقدام به خودکشی می‌شود.

یافته‌های یک پژوهش در ژاپن که برای بررسی اثر چراغ‌های آبی روی خودکشی‌ها در ۷۱ ایستگاه از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ صورت گرفت، می‌گوید که «۸۴ درصد کاهش در آمار خودکشی قابل نسبت‌دادن به نصب چراغ‌های آبی در لبه ایستگاه‌های مترو است.»