صداوسیما و این همه سلبریتی در قامت مجری؛ چرا؟!

امان الله قرایی مقدم، استاد دانشگاه و جامعه شناس می گوید: تلویزیون افرادی را که فحش و ناسزا می گویند، می آورد و در معرض نمایش قرار می دهد؛ این موضوع  بدآموزی دارد و زیان این بدآموزی به جوانان می رسد. به قول جامعه‌شناسان شهری فحش و ناسزا از طریق یادگیری صورت می گیرد. مثلا در یک محله که همه فحش می‌دهند، بچه ها هم همانگونه یاد میگیرند.

قرایی مقدم در گفت و گو با خبرنگار «انتخاب»، درباره حضور تعداد فراوانی از سلبریتی ها به عنوان مجری در تلویزیون، بابیان اینکه سلبریتی ها را از چند زاویه باید نگاه کنیم، گفت: اول اینکه باید دید این سلبریتی ها از چه نوع خانواده و محیطی هستند و با چه خصوصیات خانوادگی از لحاظ تحصیلات، وضعیت اقتصادی، محیط زندگی، بستگان و اطرافیان و دوستان و ... در ارتباطند. اصولاً شما وقتی از ورزشکاران صحبت می کنید، عمدتا  شرایط زندگی خاصی داشته اند؛ چه در برزیل، چه در ایران و چه در اروپا. البته استثناء هم دارد. اما مثلا خود مرحوم تختی از کجاست؟

او با اشاره به سلبریتی هایی که «خالکوبی می‌کنند، موی هدهدی درست می‌کنند، پوشش های خاصی دارند، بد دهنی می‌کنند، لات بازی در می آورند و با ادا و اطوار خودشان را به معرض نمایش می گذارند»، ادامه داد: مسئله دیگر این است که متاسفانه از این سلبریتی ها استفاده تبلیغاتی می شود. تلویزیون در حال استفاده از این مسئله است.

او با بیان اینکه از سلبریتی ها در تمام دنیا استفاده تبلیغاتی می شود، گفت: از این افراد برای تلقین وجهه استفاده می شود؛ منظور از تلقین وجهه در روانشناسی اجتماعی یا جامعه شناسی آن است که از وجهه آنها برای مقاصد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی استفاده می کنند.

این جامعه شناس با بیان اینکه از نظر روانشناسی اجتماعی تلقین با تقلید فرق می کند افزود: تلقین عملی نیندیشیده است که افراد تحت تاثیر آن قرار می گیرند؛ مثلا آقای رضازاده قهرمان سیاسی و قهرمان روزنامه نگاری هم می شود. یا آقای دایی و دیگران هم همینطور.

او با اشاره به اینکه صدا و سیما تلقین وجهه می‌کند و از وجهه سلبریتی ها بهره‌برداری تجاری، اقتصادی و سیاسی می‌کند گفت: مثلا گاهی بهره‌برداری سیاسی می کنند؛ وقتی می‌خواهند کالایی را در معرض فروش قرار دهند، بهره‌برداری اقتصادی و وقتی می‌خواهند کاری خیریه انجام دهند، بهره برداری اجتماعی می کنند.

او بابیان اینکه هرچه مردم ناآگاهانه تر عمل کنند و احساسی تر باشند، بیشتر تحت تأثیر قرار میگیرند گفت:  قشر جوان بیش از بقیه تحت تاثیر قرار می گیرد. مثلا اگر استاد دانشگاه در زمینه ای نظر دهد، جوانان می گویند درست می گوید حتی اگر سواد ان موضوع را نداشته باشند.

او ادامه داد: تلویزیون برای این تلقین وجهه کسانی را که فحش و ناسزا می گویند، می آورد و در معرض نمایش قرار می دهد؛ این موضوع  بدآموزی دارد و زیان این بدآموزی به جوانان می رسد. به قول جامعه‌شناسان شهری فحش و ناسزا از طریق یادگیری صورت می گیرد. مثلا در یک محله که همه فحش می‌دهند، بچه ها هم همانگونه یاد میگیرند. به نظر من تلویزیون هرچه زود تر باید از این دست کارها دست بکشد.