«ترزا می» هر چند توانست رای اعتماد شکننده ای را در حزب محافظه کار کسب کند اما دورنمای تصویب توافق برگزیت در مجلس عوام انگلیس به علت انتقادات تند رقبا از رویکردهای نخست وزیر و مخالفت بیش از یک سوم هم حزبی های وی همچنان مبهم است.
موضوع خروج انگلیس از اتحادیه اروپا (برگزیت) سخت ترین روزها را برای «ترزا می» از زمان تصدی پست نخست وزیری در ساختمان شماره 10 خیابان داونینگ رقم زد.
وی در زمینه نحوه خروج و مفاد توافق با بروکسل با مشکلات بزرگی روبرو شده است. این فشار نه تنها از سوی حزب رقیب کارگر و دیگر احزاب انگلیس به وی وارد می شود، بلکه برخی اعضای حزب محافظه کار نیز به شدت به روندهایی که می در زمینه خروج از اتحادیه در پیش گرفته است، اعتراض دارند.
این مخالفت به اندازه ای بود که جایگاه وی به عنوان رهبر حزب محافظه کار و نخست وزیر انگلیس به شدت متزلزل شد و اعضای حزب خواستار برگزاری جلسه رای اعتماد به وی شدند.
** ترزا می و عبور دشوار از سد مخالفان
انتقاد از توافق می با اتحادیه اروپا دلیل اصلی تنش های سیاسی در لندن است زیرا مخالفان اعتقاد دارند خواسته های آن ها برای خروج از اتحادیه در توافق دیده نشده است.
حدود 50 نفر از اعضای حزب محافظه کار خواستار تشکیل جلسه رای اعتماد شدند و چهارشنبه شب (بامداد روز پنجشنبه به وقت تهران) این کار انجام شد. در نهایت ترزا می قادر شد تا با کسب رای اعتماد از هم حزبی های خود ضمن حفظ رهبری محافظه کاران به فعالیت خود در پست نخست وزیری انگلیس ادامه دهد.
در این رای گیری 200 نفر به ابقای می به عنوان رهبر حزب رای دادند اما 117 نماینده نیز مخالف ادامه حضور وی در این پست بودند. بسیاری از تحلیلگران مسائل انگلیس اعتقاد دارند اگرچه اکنون بر اساس قوانین داخلی رهبری ترزا می بر حزب تا یک سال آینده تثبیت شده است اما نکته اینجاست بیش از 35 درصد اعضای حزب محافظه کار به نخست وزیر رای عدم اعتماد داده اند و خواستار کنار رفتن وی از قدرت شده اند.
بنابراین جایگاه او به عنوان رهبر حزب محافظه کار به شدت تضعیف شده است. همچنین، این پیروزی برای ترزا می، چندان تاثیر مثبتی در زمینه توافق برگزیت و چالش های نخست وزیر ندارد زیرا هنوز چیزی از مخالفت های مجلس نمایندگان به عنوان منتقد اصلی توافق وی با اتحادیه اروپا کم نشده است.
اگر اعضای حزب کارگر و دیگر احزاب مخالف بر ضدیت خود با اقدامات دولت پافشاری کنند و خواستار استیضاح وی شوند، در کنار مخالفان در حزب محافظه کار قادر خواهند شد تا دولت کنونی لندن را ساقط کنند. نشریه «آیریش تایمز» (Irish Times) نیز آورده است اگرچه نخست وزیر از سوی هم حزبی های خود رای اعتماد را دریافت کرد اما ممکن است آینده برگزیت نامتوازن باقی بماند. باید تا هفته های آینده که توافق برگزیت در مجلس مورد بررسی قرار می گیرد صبر کرد.
«جرمی کوربین» رهبر حزب کارگر که مهمترین مخالف برگزیت در پارلمان این کشور است اظهار داشته با این رای اعتماد هم چیزی در زمینه رای گیری توافق برگزیت پیش از سال جدید تغییر نکرده است
به نوشته این روزنامه، ترزا می بعد از کسب این موفقیت شکننده عنوان داشت که برای انتخابات سال 2022 از رهبری حزب کناره گیری می کند. حال برخی از تحلیلگران بریتانیایی و موافقان با حضور انگلیس در اتحادیه اروپا اعتقاد دارند این نتیجه ای وحشتناک برای ترزا می بود و بهتر است وی از نخست وزیری استعفا کند. براساس قانون اگر نخست وزیر نتواند توافق را در مجلس به تصویب برساند و مشخص شود که اکثریت هم حزبی های وی علیه آن رای داده اند در عمل رای اعتماد مجلس عوام را از دست می دهد و شرایط برای نخست وزیر سخت تر هم می شود.
**نگرانی از برگزیت بدون توافق
اختلافات دولت و پارلمان انگلیس پس از آنکه چند روز قبل نخست وزیر رای گیری مجلس در مورد توافق برگزیت را به تعویق انداخت بالا گرفت. گفته می شود هدف نخست وزیر مذاکره بیشتر با اتحادیه اروپا و کسب اطمینان و امتیازهای بیشتر در خصوص مسائل پرمناقشه ای همچون تعیین مرزهای اتحادیه با بریتانیا و ایرلند بود.
البته این برای اروپا نیز می تواند چالش برانگیز باشد. روزنامه «واشنگتن پست» در تحلیلی عنوان داشت: اگرچه نخست وزیر بریتانیا از چالش رهبری حزب موفق بیرون آمد اما هنوز نسبت به دیدگاه و اقدامات وی در زمینه برگزیت تردیدهای فراوانی وجود دارد. پس از این پیروزی (رای اعتماد) سخت اکنون محافظه کاران یک رهبر زخمی را برجای گذاشته اند.
به نوشته این روزنامه آمریکایی با رای اعتماد می در حزب محافظه کار، رهبران اروپایی نیز نفس راحتی کشیدند زیرا آن ها گزینه دیگری غیر از طرح می ندارند. آن ها باید منتظر تصویب توافق با لندن در مجلس عوام تا پیش از تاریخ خروج یعنی 29 مارس باشند. برخی از کشورهای اروپایی از هم اکنون خود را برای وضعیت فوق العاده ای آماده می کنند که ممکن است با مخالفت های سیاسی داخل انگلیس و رای منفی مجلس عوام به وجود بیاورد و باعث خروج بدون توافق لندن از اتحادیه اروپا شود.
به نوشته این روزنامه، اقتصاددانان هشدار می دهند خروج بدون توافق انگلیس از اتحادیه اروپا می تواند پیامدهای ناخوشایند فراوانی برای لندن داشته باشد؛ فعالیت در بنادر متوقف و بسیاری از روابط تجاری مسدود می شود؛ قفسه های فروشگاه ها در انگلیس از کالاهای اروپایی خالی می شوند و پرواز هواپیماها صورت نمی گیرد. در این شرایط خطر رکود اقتصادی این کشور را تهدید می کند.
موافقان تندروی برگزیت در پارلمان خواستار جدایی با یک توافق شسته و رفته تر با اتحادیه اروپا شده اند ضمن اینکه نگران هزینه های اقتصادی و غیراقتصادی اقدامات نخست وزیر نیز هستند.
رهبران اروپایی پیش از رای اعتماد تاکید کرده بودند که حاضر به مذاکره بیشتر و تغییر در توافق برگزیت به نفع لندن نیستند. روزنامه «فایننشال تایمز» نوشت حال قرار است نخست وزیر در سفر به بروکسل با رهبران اتحادیه دیداری داشته باشد. وی می گوید به دنبال دریافت تضمین های قانونی و سیاسی برای نجات برگزیت است.
تارنمای شبکه «فاکس نیوز» نیز در تحلیل سرنوشت برگزیت پس از رای اعتماد به ترزا می نوشت وی قصد دارد در سفر دو روزه به مقر اتحادیه اروپا با رهبران قاره سبز دیدار و گفت وگو کند تا در زمینه توافق جدایی بریتانیا که اکنون بر روی میز قرار دارد، امتیازاتی را کسب کند.
بر اساس این تحلیل نخست وزیر نیازمند دست برتر و توان بیشتر در مقابل مخالفان پرقدرت خود در همه احزاب انگلیس از جمله محافظه کاران است. وی گفته است تلاش می کند تا پیش از 21 ژانویه سال جدید این توافق را نهایی کند. از این رو این احتمال وجود دارد که رهبران اروپایی به رغم اظهارات پیشین خود راهکارهایی را برای تسهیل شرایط و کمک به نخست وزیر در تصویب توافق ارائه کنند.