گزارش الجزیره از مهریه‌های عجیب و غریب در ایران

شبکه خبری «الجزیره» قطر شامگاه پنج شنبه در گزارشی تحت عنوان «مهریه‌های عجیب و غریب در ایران؛ از بال پشه تا سرپرستی ایتام و کاشت درختان» به این مسئله پرداخته که در آن آمده است:

«کی داده کی گرفته، جمله مشهور مرتبط با آداب و رسوم پیش از ازدواج و هنگام تعیین مهریه نزد خانواده‌های ایرانی به ویژه بستگان عروس است.

در ایران الزامی نیست که مهریه عروس یک مبلغ مالی مشخص باشد چرا که قانون مدنی انتخاب انواع مهریه را تضمین کرده به شرط آن که دارای ارزش باشد، چنین مهریه‌ای را مهر المثل می‌نامند و ارزش آن را نیز باید قاضی تعیین کند.

در همین حال، به دلیل افزایش زیاد مهریه و شرایط اقتصادی ایران، طی سال‌های اخیر انواع عجیب و غریبی از مهریه رواج یافته و باعث شگفتی و تمسخر نیز شده جایی که برخی دلیل این مسئله را خودخواهی زنان و علاقه آن‌ها به مدرنیته عنوان می‌کنند.

مهریه یا صداق، چیزی است که مرد در عقد ازدواج به صورت پیش پرداخت یا علی الحساب به همسرش می‌پردازد و قانون نیز حق تعیین مقدار آن به گونه‌ای که مورد رضایت عروس و سرپرست وی و موافقت داماد باشد را داده تا هر فردی بر اساس توان و وضعیت مادی خود آن را پرداخت کند.

مهریه در ایران معمولا بر اساس مقادیر مختلف سکه‌های طلا و با توجه به طبقه اجتماعی داماد، محل سکونت وی و به طور کلی آداب و رسوم تعیین می‌شود.

عدم امکان پرداخت

با این حال، با افزایش نرخ طلاق که در سال گذشته به ۲۹ درصد از مجموع کل ازدواج‌ها در ایران رسیده، وضعیت تغییر یافته و همین مسئله نیز باعث شده عروس و خانواده وی به افزایش مهریه روی بیاورند تا داماد در صورتی که به فکر طلاق بیفتد، توانایی پرداخت آن را نداشته باشد.

علاوه بر افزایش مهریه و تعیین تعداد سکه‌های طلا بر اساس سن عروس، در سال‌های اخیر انواع دیگری از مهریه‌های عجیب و غریب در ایران رواج یافته است.

مهناز یک دختر ۲۶ ساله است که با یک جوان از اهالی شهر خود ازدواج کرده با این حال همسرش وی را وادار به نقل مکان به تهران کرده جایی که در آن جا کار می‌کند، همین مسئله باعث شده که مهناز احساس غربت و تنهایی کند و تاثیر زیادی روی وی گذاشته است.

مهناز به امید آن که پایتخت را ترک کند و به شهر خود بازگردد، از دادگاه درخواست کرده که اقدامات لازم برای دریافت مهریه از همسرش را آغاز کند که ۱۰ آهو از کوه‌های منطقه خودشان می‌باشد.

در رویداد‌های عجیب و غریب مشابه، یک دختر درخواست کرده مهریه وی یک کیلوگرم بال پشه باشد و دختر دیگری نیز چشمان همسرش را شرط گذاشته جایی که در این باره گفته است: در یک خانواده ثروتمند زندگی می‌کردم و مهریه من پنج هزار سکه طلا بود با این حال پس از طلاق خواهرم و از ترس تکرار این مسئله برای من، یک بند را در عقد ازدواج اضاف کردیم مبنی بر این که همسرم به همراه طلا، چشمان خود را نیز به عنوان مهریه به من بدهد تا با این کار متمایز از دیگران باشم.

یک عروس دیگر نیز که خود را بازیکن تنس معرفی کرده، برای این که نشان دهد به مسائل مادی اهمیت نمی‌دهد، از همسرش ۱۹۷۸ توپ تنس درخواست کرده است.

زنان ایرانی زیادی نیز مهریه‌های عجیب و غریبی از قبیل: دست چپ همسر، دو هزار قطعه نبات، ۱۰۰ هزار لیتر بنزین، ۱۱۰ کیلوگرم گل یاس، سفر به ۱۲۰ پایتخت جهان، هزار بار سفر به کربلا با پای پیاده، ۱۰۰ تابلوی تابلوی نقاشی و پنج هزار قطعه مرجان دریایی را خواستار شده اند.

مهریه‌های معنوی

در سوی مقابل، برخی مهریه‌های معنوی و غیر مادی نیز همانند حفظ قرآن کریم و کتاب‌های ارزشمند اشعار، کاشت درختان و سرپرستی ایتام در ایران رواج یافته است.

در همین حال، دکتر مهدی جوهری، معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان البرز در گفتگو با خبرگزاری سلامت ضمن تمجید از این گونه مهریه ها، تاکید کرد که تعیین کاشت درختان به عنوان مهریه دختران قانونی است، به ثبت می‌رسد و مانعی پیش روی آن وجود ندارد چرا که یک کار مشخص است که داماد انجام می‌دهد البته به شرط آن که متعهد به انجام آن شود.

لازم به ذکر است که بر اساس گزارش خبرگزاری ایلنا، شمار مردان زندانی در ایران به دلیل عدم پرداخت مهریه، نزدیک به دو ماه پیش به چهار هزار و ۵۰۰ نفر افزایش یافته و این در حالی است که بسیاری نیز بر این باورند که مهریه‌های زیاد نمی‌تواند ضامن زندگی شاد و یا پناهگاه امنی برای زنان باشد که از آن‌ها در برابر طلاق محافظت کند جایی که نرخ بالای طلاق در میان ثروتمندان یک مدرک انکار ناپذیر دال بر این مسئله می‌باشد.»