وقتی مردم جور خودروساز را می‌کشند

این روزها به دلیل نگرانی‌هایی که نسبت به آلودگی هوا در تهران و سایر کلانشهرها وجود دارد، بررسی قوانین و طرح‌های کاهش آلودگی هوا از جمله قانون هوای پاک و طرح کاهش (LEZ) مورد توجه بیشتری گرفته؛ گرچه اجرای این قوانین خبر خوشی است که حداقل تاثیر آن در کاهش آلودگی هوا در سال‌های آینده خود را نشان می‌دهد اما از نگاه تعدادی از کارشناسان و مسئولان محیط زیست بهبود کیفیت هوا و اجرای دقیق قوانین کاهش آلودگی در گرو اصلاح کیفیت خودرهای داخلی است.

چندی پیش معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرد که امسال از بین ۸۰ هزار خودروی نو زیر چهار سال که برای دریافت معاینه فنی مراجعه کرده بودند؛ ۵۵ درصد رد شدند. در مورد کیفیت خودروهای داخلی، جواد بداق جمالی مدیر گروه محیط زیست انسانی دانشکده محیط زیست می‌گوید: مخالف دریافت معاینه فنی نیستم اما بهتر است به جای جریمه ۵۰ هزار تومانی رانندگان خودروهای فاقد معاینه فنی، ابتدا خودروسازانی را جریمه کنند که خودروی کیفیت‌پایین تحویل مردم می‌دهند. معاینه فنی ضروری است اما در ابتدا باید کیفیت خودروها را افزایش دهیم در این صورت نیازی به جریمه کردن مردم نیست.

وی با بیان اینکه متاسفانه عزم، اراده و باور جدی در مسئولان و مردم برای کاهش آلودگی هوا وجود ندارد، معتقد است؛ بیش از سه دهه است که درگیر آلودگی هوا در کلانشهر تهران هستیم و در حال حاضر آلودگی هوا علاوه بر تهران، در هشت کلانشهر دیگر هم این مشکل وجود دارد. تأخیر در اجرای برنامه‌های کاهش آلودگی هوا موجب تشدید آلودگی و کاهش کنترل آن می‌شود.

عضو هیأت علمی دانشکده محیط زیست با اشاره به اینکه امروزه موتورسیکلت‌های الکتریکی و با کیفیت بالا در دنیا تولید می‌شود اما در کشور استفاده از این دستگاه‌ها جایی ندارد، در یک برنامه رادیویی، اظهار می‌کند که خودروهای دوگانه الکتریکی- هیبریدی و الکتریکی- بنزینی در دنیا با مصرف بنزین پایین تولید می‌شوند ، اما صنعت تولید خودرو در ایران هنوز سه دهه از صنعت پیشرفته خودرو در دنیا عقب‌تر است. استاندارد گازوئیل ما به استاندارد متوسط دنیا نزدیک نیست و کیفیت بسیار پایینی دارد.

وی با بیان اینکه کیفیت خودروهایی که به شهروندان تحویل داده می‌شود بسیار پایین است، گفت: متاسفانه هنوز باور نکرده‌ایم که آلودگی هوا در شهر تهران و سایر کلانشهرها در وضعیت اورژانسی و احیا قرار دارد و این آلودگی سمی برای همه شهروندان و مسئولان در همه سطوح است.

سید نواب حسینی‌منش مدیرعامل ستاد معاینه فنی تهران نیز با تاکید بر ضرورت نوسازی خودروها می گوید: تا زمانی که خودورها نوسازی نشوند آلودگی هوا کاهش نخواهد یافت. در تهران تعداد خودروهایی که بیش از یک نقص فنی دارند؛ بسیار زیاد است. یعنی مالک خودرو باید هزینه نقوص فنی ماشین خود را به دلیل کم‌کاری خودروساز یا واردکننده کم‌فروش، بپردازد و این تأسف‌بار است. البته این موضوع نافی مسئولیت شهروندان در گرفتن معاینه فنی نیست.

علاوه بر این موضوع، وی به ماجرای کاتالیست‌های اجاره‌ای در جریان معاینه فنی اشاره می کند و به ایسنا می‌گوید: متاسفانه این روزها شاهد اجاره دادن کاتالیست به خودروهایی هستیم که قصد اخذ برگه معاینه فنی دارند.

این مقام مسئول همچنین اعلام می‌کند که طی یک ماه گذشته معاینه فنی بالغ بر ۷۰۰ خودرو سنگین کنترل شده که بیش از ۲۵ درصد این ناوگان با وجود داشتن برگه معاینه فنی رد شدند و این نشان‌دهنده فرسودگی ناوگان است. البته بیشترین خودروهای مردودی، خودروهای حمل زباله و نخاله‌های درون شهری هستند.

اسقاط خودرو برای خودروسازان دولتی انجام نمی‌شود

به گزارش ایسنا، یوسف رشیدی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه سهم خودروهای سواری و موتورسیکلت‌ها در آلودگی هوا بالاست و باید اقدام عاجلی برای این معضل صورت گیرد، در یک برنامه رادیویی می‌گوید: اسقاط موتورسیکلت‌ها اقدام خوبی است، اما ای کاش این کار برای خودروسازان دولتی ما هم در قانون لحاظ شود. به بخش خصوصی که موتورسیکلت تولید می‌کند؛ فشار می‌آورند که به ازای تولید هر موتورسیکلت باید یک دستگاه را اسقاط کنند اما این کار برای خودروسازان دولتی انجام نمی‌شود.

سهم مردم در آلودگی هوا زیر ۱۰ درصد است

این استاد دانشگاه همچنین با اشاره به اینکه ممنوعیت واردات خودرو باعث شده اسقاط خودروهای فرسوده بر زمین بماند، ضمن ابراز نگرانی در مورد کیفیت هوای کلانشهرها می گوید: دولتمردان در کشورهای دیگر سعی می‌کنند سال به سال آلودگی را کاهش دهند اما شاهد چنین روندی در کشورمان راجع به کاهش آلودگی هوا نیستیم. سهم مردم در آلودگی هوا زیر ۱۰ درصد است اما بیشترین فشار به مردم وارد می‌شود. امسال حتما با آلودگی هوا مواجه خواهیم شد و نباید چشم را به آسمان دوخت و اقدامی نکرد. قطعا امسال با مشکل آلودگی هوا مواجه خواهیم شد چون شدت تهویه هوا در فصل زمستان کاهش پیدا می‌کند و آلودگی هوا تشدید می‌شود.

در مورد قوانین کاهش آلودگی هوا، وحید حسینی دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا نیز ضمن انتقاد از کیفیت خودروهای داخلی می‌گوید: مردم از مسائل کیفی خودروهای داخل ناراضی هستند و این مشکل باید حل شود. البته سازمان محیط زیست برای اجرای معاینه فنی در سطح شهر تهران و هشت کلانشهر دیگر تمام قد ایستاده است.

وی با بیان اینکه اینکه مصوبات متعددی در قانون هوای پاک و هیأت وزیران برای کاهش آلودگی هوا وجود دارد، با اشاره به تعدادی از این مصوبات، می‌گوید: اخیراً آئین‌نامه ماده «2» قانون هوای پاک را تدوین و به همه دستگاه‌های دولتی ابلاغ کردیم که شامل مواد بسیار خوبی از جمله استفاده از موتورسیکلت‌های الکتریکی و اسقاط موتورسیکلت‌ است.

حسینی تصریح کرد که طبق مصوبه جدید دولت، به ازای تولید و پلاک شدن هر دستگاه موتورسیکلت بنزینی، یک دستگاه موتورسیکلت باید اسقاط و از چرخه خارج شود. ضمن اینکه ۱۰ درصد تولیدات باید موتورسیکلت الکتریکی باشد. با این دو مصوبه در یک تا دو سال آینده، ترکیب ناوگان موتورسیکلت کشور تغییر قابل ملاحظه‌ای پیدا خواهد کرد. ضمن اینکه از دو سال قبل، پلاک‌گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری متوقف شده و این موتورسیکلت‌ها دیگر تولید نمی‌شوند. از ابتدای سال آینده نیز تنها به تولید موتورسیکلت‌های یورو4 مجوز داده می‌شود.

دبیر کارگروه ملی آلودگی هوا سازمان محیط زیست همچنین در گفت وگویی که با ایسنا داشته به اشاره به اینکه قوانین بالادستی مثل «قانون هوای پاک»، بر ضرورت اخذ برگه معاینه فنی توسط کلیه خودروها تاکید دارد، در مورد طرح کاهش می‌گوید: طی سه سال اخیر با راه‌اندازی سامانه سیمفا (سامانه یکپارچه معاینه فنی)، افزایش و ارتقای مراکز معاینه فنی، اجرای طرح کاهش در منطقه (LEZ) و اطلاع‌رسانی و مکانیزه‌شدن معاینه فنی، زیرساخت‌ها و مقدمات اجرای معاینه فنی فراهم شده و بر اساس طرح کاهش همه خودروهای دیزلی و بنزینی که در تهران تردد می‌کنند، اعم از شخصی، عمومی، اتوبوس، کامیون، کامیونت، نخاله‌بر، زباله‌بر و ... باید برگه معاینه فنی داشته باشند، چون در مرحله دوم طرح کاهش، محدودیت تردد خودروهای فاقد معاینه فنی، به طور 24 ساعته، در هفت روز هفته و 365 روز سال اجرا می‌شود.

حسینی ضمن انتقاد از عملکرد دستگاه‌های دولتی در اجرای طرح‌های مربوط به کاهش آلودگی هوا با بیان اینکه حداقل ۱۷ دستگاه دولتی در رابطه با کاهش آلودگی هوا وظیفه دارند، اما متاسفانه تاکنون اجرای این مصوبات از سوی نهادهای دولتی به خوبی پیش نرفته است، می‌گوید: پایگاه اطلاع‌رسانی دبیرخانه کارگروه ملی آلودگی هوا به نشانی dabir.doe.ir به منظور پیگیری مصوبات کاهش آلودگی هوای کشور راه‌اندازی شده است و شهروندان ایرانی می‌توانند از طریق این سامانه، در جریان عملکرد دستگاه‌هاقرار گیرند.