سازوکار ویژه مالی اروپا در چه مرحله ای است؟

حدود ۲۰روز از قول اروپا برای ایجاد سازوکار مالی ویژه تجارت با ایران می‌گذرد و آن‌طور که وزیر امور خارجه ایران اعلام کرده هنوز اروپایی‌ها برای انتخاب کشور میزبان این سازوکار با چالش مواجه‌اند.

با خروج آمریکا از برجام و آغاز دور جدید تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران، تمامی کشورهای مشارکت‌کننده در برجام به جز آمریکا اعلام کردند که به این قرارداد پایبند می‌مانند و راه‌هایی را برای دسترسی ایران به منافع اقتصادی این قرارداد در نظر خواهند گرفت.

در همین راستا، از حدود چند ماه قبل اتحادیه اروپا از ایجاد یک سازوکار ویژه مالی (SPV) برای تسهیل تجارت با ایران خبر داد و براساس آن‌چه گفته شد این سازوکار تنها به کشورهای عضو اتحادیه اروپا مربوط نمی‌شد و همه کشورها بر اساس آن‌چه اروپایی‌ها قرار بود طراحی کنند، می‌توانستند از این سیستم برای تجارت با ایران استفاده کنند.

به دنبال اجرای دور دوم تحریم‌های آمریکا، سامانه خدمات پیام‌رسان مالی سوئیفت دسترسی برخی بانک‌های ایرانی که در فهرست تحریم‌های ثانویه آمریکا بودند را به این سامانه قطع کرد.اما در حالی که قرار بود سازوکار ویژه اروپا تا ??آبان طراحی شود و به اجرا برسد، هنوز ابهاماتی در چگونگی فعالیت این سازوکار وجود دارد و اینکه هنوز حتی مشخص نیست اروپا پای قول خود خواهد ماند یا بازهم مانند گذشته در زمین آمریکا بازی می‌کند.

گفته می‌شد که اروپا با این اقدام علاوه بر تلاش برای نگه‌داشتن ایران در برجام، به دنبال راهی برای خروج اقتصاد جهانی از زیر سلطه دلار و تغییر ارز مورد مبادله در دنیا به سایر ارزها به جز دلار است. آمریکا هم اخیرا نسبت به دور زدن تحریم‌های ایران از سوی شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی به آن‌ها هشدار داده است.

در حال حاضر یکی از مهم‌ترین موانعی که سر راه ایجاد این سازوکار مالی قرار گرفته، پیدا کردن کشور و مرکزی است که بتواند میزبان این سازوکار ویژه مالی برای ایران باشد.هرچند در ابتدا گفته می‌شد که فرانسه و آلمان هر دو برای پذیرفتن میزبانی این سازوکار مالی اعلام آمادگی کرده‌اند، اما اخیراً خبرهایی مبنی بر اینکه اتریش به عنوان میزبان انتخاب شده و میزبانی را نپذیرفته است، منتشر شد.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز بر این موضوع صحه گذاشته و اعلام کرده است که اروپا برای مشخص کردن کشور میزبان سازوکار ویژه مالی ایران دچار چالش است.وی در خصوص آخرین اقدامات صورت گرفته در راستای تبیین سازوکارSPV برای برقراری کانال مالی میان ایران و اروپا گفت: اروپایی‌ها عنوان می‌کنند که برای پیدا شدن کشوری که میزبان این سازوکار باشد، قدری با چالش مواجه هستند.

وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اینکه بحث‌ها در این موضوع هنوز ادامه دارد و با طرف‌های اروپایی در تماس هستیم تا وضعیت مشخص شود، اظهار داشت که در واقع برخی کشورها که به عنوان میزبان پیشنهاد شدند این امر را نپذیرفتند و مذاکرات برای مشخص شدن میزبانی سازوکارSPV ادامه دارد.

به گفته ظریف، جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام کرده که انتخاب‌های متعددی دارد از این رو انتخاب‌های مان براساس منافع ملی و بر اساس سازوکاری که در کشور تعریف شده، اتخاذ می‌شود و اتحادیه اروپا و سایر اعضای باقی‌مانده برجام می‌دانند که بدون تامین نیازهای جمهوری اسلامی ایران و در واقع عواید اقتصادی که برجام برای کشورمان دارد، امکان تداوم وضعیت وجود ندارد.

اکنون حدود ۲۰ روزاز زمانی که اتحادیه اروپا برای ایجاد سازوکار مالی ویژه با ایران قول داده بود، می‌گذرد و هنوز حتی مراحل ابتدایی این اقدام انجام نشده و به نظر می‌رسد که اروپا تاکنون نتوانسته به قول خود عمل کند و باید دید که با نهایی شدن این موضوع و در صورتی که اروپا نتواند عواید اقتصادی برجام را برای ایران فراهم کند، تیم سیاست خارجی ایران در مورد این قرارداد چه تصمیمی خواهد گرفت؟