سنگ‌اندازی ترامپ در نقشه نفتی عربستان سعودی

در عرض ۹ روز از زمانی که وزیر انرژی عربستان سعودی در ابوظبی اعلام کرد اوپک و متحدانش در نظر دارند تولیدشان را در سال ۲۰۱۹ کاهش دهند، قیمت‌های نفت حدود ۱۲ درصد کاهش پیدا کردند.

ریزش قیمت‌های نفت اگر ادامه پیدا کند، ممکن است ۲۵ تولیدکننده عضو ائتلاف اوپک و غیراوپک را تحت فشار قرار دهد تا در نشست ماه آینده خود کاهش بالاتر از ۱.۴ میلیون بشکه در روز که اخیرا مطرح شده است را اعلام کنند.

دونالد ترامپ وارد می‌شود

رئیس جمهور آمریکا روز سه شنبه هفته جاری حمایت سیاسی خود از عربستان سعودی را اعلام کرد و به تلاشهای این کشور برای حفظ قیمت نفت در سطح معقول با افزایش تولید پیش از وضع مجدد تحریم‌های آمریکا علیه ایران اشاره کرد.

تمایل عربستان برای آرام کردن ترامپ در ماجرای قتل جمال خاشقجی، خبرنگار منتقد ریاض با وجود هشدارهای فالح در خصوص اشباع عرضه نفت در ماه‌های آینده، ممکن است عربستان را محصور کند.

هلیما کرافت، مدیر جهانی استراتژی کالا در شرکت "آر بی سی" در این باره چنین می‌گوید: موضوعی که اوپک روی آن کار می‌کند داشتن شفافیت و نشان دادن پایبندی به سیاست‌های خود است اما مداخله دونالد ترامپ، اوضاع را پیچیده کرده و باعث شده آنها سریع‌تر سیاست‌های خود را معکوس کنند.

هنوز بیش از دو هفته تا زمان برگزاری نشست اوپک و متحدانش در روزهای ششم و هفتم دسامبر در وین مانده تا این گروه سیاست تولید خود را مشخص کنند و وزیران اوپک همچنان در وضعیت صبر و مشاهده هستند و مذاکرات پشت پرده را در آستانه دیدار رسمی خود آغاز کرده‌اند.

نمایندگان اوپک در محفل‌های خصوصی به پیام‌های توییتری و فشار سیاسی ترامپ که اقدامات آنها برای متعادل نگه داشتن بازار را پیچیده کرده است، معترض هستند.

نمایندگان تولیدکنندگان خلیج فارس در اوپک به شرطی که نامشان برده نشود به "اس اند پی گلوبال پلاتس" گفتند: تصمیم کاخ سفید برای اعطای معافیت از تحریم‌های ایران به هشت خریدار نفت این کشور، اوپک را غافلگیر کرد. تا پیش از اجرای تحریم‌ها، ترامپ اصرار داشت که قصد دارد فروش نفت ایران را به صفر برساند. این نمایندگان خاطرنشان کردند که از پیش هیچ هشداری درباره این معافیت‌ها دریافت نکرده بودند و احساس کردند با این تصمیم به آنها خیانت شده است.

با توجه به ماهیت تولید نفت، اوپک و متحدانش نمی توانند هر زمان اراده کردند شیرهای نفت خود را باز و بسته کنند تا فورا به تغییرات قیمت، اختلالات غیرمنتظره و تحولات سیاسی واکنش نشان دهند.

اد مورس، مدیر جهانی تحقیقات کالا در "سیتی گروپ" در این باره گفت: این امر باعث می‌شود تولیدکنندگان با وجود تلاش برای مدیریت انتظارات معامله‌گران از طریق پیام‌هایی که ارسال می‌کنند مدام احساسات بازار را دنبال کنند. جامعه بازرگانی و مدیران سرمایه نسبت به مقامات انطباق پذیری بیشتری برای تغییر دیدگاههایشان در خصوص شرایط بازار دارند. اوپک پلاس در تلاش برای تثبیت قیمت‌ها است اما عملکردش در تثبیت بازارها به شکلی است که عامل تغییرات عمده در قیمت‌ها بوده است.

احساسات در برابر عوامل عرضه و تقاضا

نفت زمانی که کمیته نظارتی اوپک و غیراوپک در ۱۱ نوامبر در ابوظبی دیدار کرد، در روند کاهش قیمت قرار داشت و به این ترتیب زمینه را برای مطرح شدن کاهش تولید در سال ۲۰۱۹ فراهم کرد.

فالح که نقش اوپک را به عنوان بانک مرکزی نفت توصیف کرده و خواسته این پیام را به جامعه مالی برساند که این گروه با قاطعیت، با ایجاد مازاد عرضه مقابله خواهد کرد به همراه سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی به خبرنگاران گفت: یک میلیون بشکه در روز افزایش تولید که در ژوئن با آن موافقت شده بود، خاتمه پیدا خواهد کرد.

در واقع فالح اظهار کرد که عربستان سعودی زودتر پیش خواهد رفت و صادرات نفت خود در دسامبر را ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش خواهد داد. طبق جدیدترین نظرسنجی اوپک پلاتس، این کشور در اکتبر رکورد ۱۰.۶۷ میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد.

بازار در ابتدا به نتیجه نشست ابوظبی واکنش مثبتی نشان داده و بهای معاملات نفت برنت بیش از ۲.۴ درصد افزایش پیدا کرده بود اما ترامپ با هشدار به اوپک، صعود قیمت نفت را متوقف کرد. وی در پیامی در توییتر نوشت: "‌امیدوارم عربستان سعودی و اوپک تولید نفت را کاهش ندهند. قیمت نفت بر مبنای عرضه، باید بسیار پایین‌تر بماند. "

با تردید معامله‌گران نسبت به عزم اوپک و هراس نسبت به وخامت دورنمای اقتصاد جهانی، ریزش قیمت نفت در هفته‌های آینده ممکن است شتاب بیشتری بگیرد.

هر تصمیمی که تولیدکنندگان اوپک در نشست ماه آینده بگیرند، در سال ۲۰۱۹ روی عوامل بنیادین بازار تاثیر خواهد گذاشت اما وزیران اوپک این را نیز به خاطر خواهند داشت که باید نظر هزاران معامله‌گر و سفته باز بعلاوه رئیس جمهور آمریکا را جلب کنند و هر اظهارنظری را محتاطانه بیان می‌کنند.

بر اساس گزارش پلاتس، فالح به عنوان وزیر انرژی بزرگترین عضو اوپک بیش از همه مورد توجه قرار دارد. وی در ابوظبی گفته بود آنچه که با آن روبرو هستیم این است که نخست بازارهای مالی بیش از عوامل بنیادین، تحت تاثیر هیجانات قرار دارند و اگرچه ۱۰۰ درصد نیست اما مایلم بگویم احساسات، عامل عمده‌ای محسوب می‌شود.