ابی زید سفیر آمریکا در عربستان می شود / نظرات این ژنرال بازنشسته در مورد ایران با ترامپ و بولتون تفاوت دارد / او به دنبال جلوگیری از درگیری با تهران بوده است

المانیتور نوشت: در زمانی که بسیاری از سربازان داخل تانک ها در اطراف اروپا گشت زنی می کردند، جان ابی زید نخستین بار در ارتش با هدایت سربازانش به استفاده از بولدوزرها علیه خطوط زرهی دشمن در گرانادا و ‌نبرد برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع به منظور دفاع از کردها پس از جنگ ۱۹۹۱ خلیج فارس برای خود نامی دست و پا کرد.

به گزارش «انتخاب»؛ دیوید بارنو، ژنرال بازنشسته ارتش که همراه با ابیزید در گرانادا و سپس در افغانستان که ابی زید سرفرماندهی مرکزی آمریکا را در آنجا بر عهده داشت، خدمت کرده بود، می گوید: "او در نبرد بزرگ تانک ها در جنگ اول خلیج فارس شرکت نداشت. او در واحدهای بزرگ زرهی و مکانیکی خدمت نکرده بود. او در بخش دیگری از ارتش بود".

اکنون ژنرال بازنشسته ابی زید، سخنگوی عربی آمریکایی-لبنانی که از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ رهبری نظامیان آمریکا را در خاورمیانه برعهده داشت و  آغازگر یک همکاری با ایران محسوب می شود، با گمارده شدن به عنوان سفیر آمریکا در ریاض از سوی ترامپ با چالش جدیدی مواجه شده است. ایالات متحده قصد دارد ولیعهد جوان سعودی را وادار کند که جزییات پرونده قتل جمال خاشقجی را روشن کند و به جنگ در یمن پایان دهد و در عین حال از ریاض به عنوان محور اتحاد نظامی برای مهار ایران بهره برداری کند.

داگلاس فیث، معاون سابق وزیر دفاع در زمان فعالیت ابی زید در فرماندهی مرکزی آمریکا می گوید: "مساله به این سادگی نیست که بگوییم می خواهیم سعودی ها را در آغوش بگیریم یا تنبیه کنیم. آنها در حال انجام وظایفی مانند مقابله با ایران هستند که برای منافع آمریکا سودمند است و البته برخی فعالیت ها که برای آمریکا دردسرساز است".

وزیر امور خارجه آمریکا مایک پومپئو از ایران خواسته که برنامه موشکی بالستیک و حمایت از گروه های شبه نظامی شیعه در منطقه را پیش از موافقت آمریکا با مذاکرات متوقف کند. همچنین مشاور امنیت ملی جان بولتون گفته است که تا زمانی که ایران خاک سوریه را ترک کند، ۲۲۰۰ سرباز آمریکایی در آنجا باقی خواهند ماند.

اما ابی زید در حالی پست جدید را برعهده می گیرد که سابقه همکاری با ایران را در کارنامه دارد که البته مخالف رویکرد فشار حداکثری دولت ترامپ بر تهران پس از ترک توافق هسته ای قلمداد می شود. طبق کتاب "جنگ سپیده دم" که تاریخچه رویارویی نظامی آمریکا با جمهوری اسلامی ایران را بازگو می کند، در سال ۲۰۰۳ سرفرماندهی مرکزی علی رغم مخالفت دولت جرج بوش تقاضا کرد به منظور اجتناب از درگیری ناخواسته با ایرانی ها جلساتی برگزار کند. او حتی برای نشان دادن شاخه زیتون از سوی آمریکایی ها پیشنهاد کرد خدمات آموزشی از سوی ارتش آمریکا ارائه شود.

جیمز دابینز سفیر سابق آمریکا در اتحادیه اروپا که سابقه همکاری با ابی زید را دارد می گوید: "تصور نمی کنم او در ترویج آن دیدگاه موفقیت زیادی داشته باشد و حتی اصلا برای آن تلاش کند. حدس می زنم او برای این منظور انتخاب نشده و اگر این کار بخشی از ماموریت او باشد موجب غافلگیر شدن من می شود".

ابی زید در سال ۲۰۰۷ گفته بود که ایالات متحده توان مقابله با ایران اتمی را دارد در حالی که جان بولتون درخواست بمباران ایران برای نرسیدن به توان هسته ای را مطرح کرده بود. همچنین ابی زید به درستی گفته بود که حمله آمریکا به عراق فضا را برای قدرت گرفتن شبه نظامیان شیعه هوادار ایران باز خواهد کرد. یک دیپلمات سابق معتقد است شهرت ژنرال ابی زید به علت انتقادهای آشکار در لباس نظامی به  او به عنوان یک دیپلمات نیز کمک می کند.

رابرت فورد سفیر سابق آمریکا در سوریه در ایمیلی به المانیتور گفت: "معتقدم دولت با انتصاب یک فرد سابقه دار در منطقه به عنوان سفیر در ریاض به خصوص پس از قتل خاشقجی کار درستی کرده است. دولت به کسی نیاز دارد که بتواند پیام روشن آمریکا را انتقال دهد اما بداند چگونه این کار را انجام دهد که موجب دوری از دولت سعودی نشود".

ابیزید اکثر عمر خود در ۱۰ سال گذشته را دور از دولت در موسسه هوور دانشگاه استنفورد و دانشگاه دارتموث گذرانده است. پیش از این در سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ مسئولیت نظارت بر نظامیان آمریکایی در خاورمیانه را برعهده داشت. یک مقام دولتی پیشین در منطقه به المانیتور گفت که ابی زید هرگز تلاش نکرد مانند روسای سابق فرماندهی مرکزی (سنتکام) ژنرال تونی زینی یا جیمز متیس وانمود کند که روابط متمایزی با رهبران منطقه ای دارد. "او تمام توانش را صرف عراق کرد و من احساس نکردم که او از دسترسی ویژه به امکانات لذت ببرد".

این مقام سابق مدعی است که انتخاب ابی زید در انطباق با الگوی پیشین آمریکا برای انتخاب سفیر به سفارش ریاض است که متعاقب لغو ماموریت ادوارد گنم در سال ۱۹۹۲ با فشار سعودی ها رایج شده است.

در فقدان یک سفیر در ریاض، آمریکا برای ارتباط با سعودی ها به جرد کوشنر، داماد ترامپ اتکا داشت. اما ولیعهد سعودی، جاه طلبی های سیاست خارجی عربستان را فراتر از انتظارت واشنگتن برده و برای تحکیم قدرت دست به اعمالی مانند اجبار نخست وزیر لبنان به استعفا، راه انداختن جنگ در یمن و سرکوب مخالفان خاندان سلطنتی مانند خاشقجی زده است. این مقام سابق می گوید: "فکر می کنم این تصور وجود داشت که با وجود کانال کوشنر دیگر نیازی به سفیر نیست. ببینید نتیجه آن برای دولت چه بوده است".