خرید و فروش دو گونه گیاهی مهاجم آزولا و سنبل آبی ممنوع شد

طاهره افتخاری مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه متأسفانه در حال حاضر به دلیل عدم شناخت کافی از گیاهان مهاجم در کشور و اثرات منفی حضور آن ها در محیط های طبیعی،گفت: به طور گسترده ای در بسیاری از شهرهای کشور این گیاهان به عنوان گیاهان زینتی علاوه برگل فروشی‌ها توسط دستفروش‌ها نیز عرضه می شوند.

وی افزود: دو گونه گیاهی مهاجم سنبل آبی (Eichhornia crassipes) و آزولا (Azolla filiculoides) جزو گونه های گیاهی هستند که طی سال های اخیر آسیب‌های فراوانی را به محیط های طبیعی کشور به ویژه تالاب ها وارد کرده اند. متأسفانه بر اساس اخبار واصله این دو گونه گیاهی مهاجم در سطح معابر شهری به سهولت خرید و فروش می شود.

افتخاری تأکید کرد: به دلیل تاثیرات بسیار منفی محیط زیستی ، اجتماعی و اقتصادی این گونه ها ، ممنوعیت خرید و فروش آن ها از طریق بخشنامه‌ای به تمامی ادارات کل محیط زیست استانها ابلاغ شده است.

افتخاری افزود: با توجه به حفاظت از مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به ویژه تالابهای کشور که در شرایط آسیب پذیری به سر می برند ضروری است به منظور جلوگیری از خطرات احتمالی، با اطلاع و همکاری سایر نهادها و سازمان های اجرایی استان‌ها در خصوص ممنوعیت خرید و فروش این گونه های مهاجم و جمع‌آوری آنها در سطح شهرها اقدامات عاجل صورت پذیرد.

این گزارش می افزاید، مریم مغانلو رئیس گروه گیاهی سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این خصوص اظهار کرد: آزولا نام یک جنس از سرخس شناور آبزی هاگدار از خانواده آزولاسه با نام علمی Lam. Azolla filiculoides بومی مناطق معتدل و گرمسیری آمریکا است که امروزه می‌توان آن را در برخی مناطق آسیای جنوب شرقی ، استرالیا، آفریقا و اروپا نیز دید که در آب‌های آرام و راکد، رودخانه های کم شیب ، دریاچه‌ها، باتلاق ها، شالیزارها و ... زیست می‌کند.

وی ادامه داد: اندازه این گیاه کوچک 1.5 تا 2.5 سانتیمتر و طـول بـرگهـا 2-1 میلیمتر است، تکثیر این گیاه بیشتر به روش رویشی (غیرجنسی) است و چرخه زندگی آن 30-15 روز طول می کشد.

با فراهم شدن شرایط محیطی مناسب (رطوبت، نور، حرارت، PH و ...) عناصر غذایی، آزولا به سرعت رشد کرده و سـطح وسـیعی از دریاچه ها، برکه ها و ... را می پوشاند.

این گیاه در مدت 6 -2 روز وزنش دو برابر می شود و با کاهش فضای رشـد و جلـوگیری از نفـوذ نـور و تبادلات گازی به بخش‌های زیرین آب مانع از رشد بعضی گونه های غوطه ور شده و از ایـن طریـق بـسیاری از ایـن گیاهـان که از لحاظ لیمنولوژیکی حائز اهمیت هستند در معرض تهدید قرار مـی گیرنـد.

مغانلو تصریح کرد: در نهایـت حیـات بسیاری از جانوران آبزی که تغذیه آنها به گیاهان مذکور وابسته است مختـل مـی شـود همچنـین فعالیـت فتوسنتزی و تولید اکسیژن در آب کاهش یافته و مرگ و میر آبزیان به ویـژه مـاهی هـا افـزایش مـی یابـد.

مغانلو خاطر نشان کرد: سنبل آبی نیز گیاهی مهاجم و آبزی با نام علمی (Mart.) Solms Eichhornia crassipes بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است که دارای برگ های گسترده ، ضخیم ، براق و تخم مرغی شکل است که در سطح آب شناور است. دارای ریشه های ارغوانی سیاه آزاد است و سنبله ای با ۸ تا ۱۵ گل زیبا دارد و عمدتاً رنگ گل‌ها طیفی از رنگ‌های بنفش، صورتی و ارغوانی است و متأسفانه به دلیل زیبایی گل های آن ، در گل فروشی‌ها عرضه می شود. سنبل آبی به وسیله دمبرگهایی که تغییر شکل یافته اند و به شکل اسفنجی در آمده‌اند می‌تواند روی سطح آب شناور بماند و به وسیله استولون ( ساقه های رونده یا بندهای ریشه زا) تکثیر می‌شود.

وی یادآور شد: سنبل آبی یکی از سریع‌الرشدترین گیاهان شناخته شده می‌باشد و در صورت فراهم شدن شرایط رویشی مناسب، به طور جدی حیات سایر زیست‌مندان آبزی و کنار آبزی را به مخاطره می اندازد و همانند فرشی گسترده پهنه آبی را اشغال می‌کند به طوریکه از یک سو از نفوذ نور خورشید به لایه های زیرین آب جلوگیری کرده و از سوی دیگر از تبادل اکسیژن میان هوا و بخش‌های عمقی آب ممانعت به عمل می‌آورد .

کارشناس سازمان محیط زیست تاکیدکرد: ریشه های این گیاه جاذب آلاینده ها، فلزات سنگین و مواد سمی است و بنابراین گیاهی سمی و احتمالاً سرطان زا شناخته شده است.