ثروتمندترین افراد جهان چه کسانی هستند؟ چه کسانی کنترل و مدیریت امور اقتصادی دنیا را به دست دارند؟
طبق دادهها و تحقیقاتی که در اختیار بیزنس اینسایدر قرار گرفت، ۵۰ تن از ثروتمندترین افراد جهان تا اوایل سال ۲۰۱۶ میلادی معرفی شدند. بیشتر این افراد آمریکایی هستند و حوزهی کاری آنها به تکنولوژیهای جدید مربوط است.
۱. بیل گیتس
ارزش داراییها: ۸۷,۴ میلیارد دلار
سن: ۶۰ سال
کشور: آمریکا
صنعت: فناوری
منبع ثروت: خودساخته، مایکروسافت
بیل گیتس در ۲۰ سالگی به همراه دوست دوران کودکی خود، پُل آلِن، مایکروسافت را تأسیس کرد و تنها چند ماه مانده به تولد ۳۱ سالگیاش، این شرکت بیل را به یک میلیاردر تبدیل کرد. او تا سال ۲۰۰۲ مدیرعامل این شرکت غولآسای نرمافزاری بود و تا سال ۲۰۱۴ ریاست آن را برعهده داشت و بزرگترین سهامدار شرکت نیز بود. بیل گیتس همچنان در هیئتمدیره فعالیت دارد و ارزش سرمایه و داراییهای او رقم بسیار بالایی است. او دیگر حضور چندان فعالی در مایکروسافت ندارد. بیل گیتس نهتنها ثروتمندترین مرد جهان بلکه بخشندهترین نیز هست. از سال ۱۹۹۹ تاکنون بیل گیتس و همسرش ملیندا، یکی از قدرتمندترین مؤسسههای خیریه جهان را بنا کردهاند. سرمایه این خیریه رقمی بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار است که صرف امور خیریه و از میان برداشتن فقر و بیماریهای عفونی نظیر HIV، مالاریا و ... میشود. برنامهی دیگر این زوج خیرخواه ایجاد حساب بانکی از طریق تلفن همراه برای بیش از ۲ میلیارد نفر فرد بزرگسال و بالغ در دنیاست که فاقد حساب بانکی هستند.
اقدام مهم دیگر بیل گیتس، سرمایهگذاری در مؤسسهی جف بزوس است. جف بزوس مؤسسهای است که به تحقیق و ایجاد نمونههای خونی برای کشف و مطالعهی انواع سرطانها میپردازد. او در سال ۲۰۱۰ نیز به همراهی دوست میلیاردر خود وارن بافِت، اقدام به تأسیس بنیادی کرد که در آن ثروتمندان بیش از ۵۰ درصد ثروت خود را بهعنوان خیریه و مساعدت در اختیار امور خیر میگذارند. در فهرست بلندبالای افرادی که در این بنیاد فعالیت میکنند، نام مارک زوکربرگ و ایلان ماسک نیز دیده میشود.
۲. آمانسیو اورتِگا
ارزش داراییها: ۶۶,۸ میلیارد دلار
سن: ۷۹ سال
کشور: اسپانیا
صنعت: خردهفروشی
منبع ثروت: خودساخته، شرکت ایندیتکس
آمانسیو با ثروتی بیش از ۶۶ میلیارد دلار، با فعالیت در زمینهی صنعت مُد اسپانیا در جایگاه دومین فرد ثروتمند دنیا قرار دارد. جالب است بدانید که او کار خود را از یک فروشگاه لباس کوچک و محلی با عنوان شغلی تحویلرسان پوشاک به مشتریان آغاز کرد و اکنون صاحب یکی از مجللترین امپراتوریهای صنعت مُد و لباس در این کرهی خاکی است. ثروت این مرد بهخاطر شرکت ایندیتکس است. سال گذشته ارزش سهام این شرکت ۳۴ درصد افزایش پیدا کرد و در ۹ ماهه آغازین سال ۲۰۱۵، فروش به بالای ۱۶ درصد و سود به بالای ۲۰ درصد رسید و در ۴۸ بازار، ۲۳۰ فروشگاه جدید افتتاح شد. بیشتر این رشد مدیون برند مشهور این شرکت یعنی برند «زارا» است. برندهای این شرکت اشتیاق مشتریان گوناگونی را که ضمن علاقهمندی به برندهای معروف و باکیفیت به قیمت پایین نیز میاندیشند، بهخوبی برمیانگیزد. بهرغم این ثروت شگفتانگیز، آمانسیو همچنان ساده و فروتنانه زندگی میکند. او همراه با سایر کارکنان در کافهتریای شرکت ناهار میخورد و در پوشش نیز بسیار ساده ظاهر میشود. او همیشه با پیراهن سفید و کت آبی، خیلی معمولی و ساده دیده میشود.
۳. وارِن بافِت
ارزش داراییها: ۶۰,۷ میلیارد دلار
سن: ۸۵ سال
کشور: آمریکا
صنعت: سرمایهگذاریهای متنوع
منبع ثروت: خودساخته، شرکت برکشایر هاثوِی
وارن بافت، کار خود را از سنین خیلی پایین شروع کرده است. در کودکی روزنامهرسان به در منازل بود. این پسرک نبراسکایی باهوش در سن ۱۱ سالگی اولین سهام زندگی خود را خریداری کرد. سهامی به قیمت ۳۸ دلار که سود ۵ درصدی برایش به همراه داشت. او از دانشگاه هاروارد کنار گذاشته شد و در عوض به دانشکدهی اقتصاد دانشگاه کلمبیا رفت و تحت آموزش اساتیدی چون بنجامین گراهام قرار گرفت و در آنجا تأمینمالی و ... را بهخوبی آموخت. وارن بافت در اوایل دههی ۵۰ میلادی، قبل از احداث اولین شرکت خود، تحلیلگر امنیتی بود. سپس در سال ۱۹۶۹، شرکت نساجی برکشایر هاثوی را خریداری کرد و سپس آن را به هولدینگی بدل کرد که سرمایهگذاریهای سودآور زیادی را پیش میبرد و ثروت کلان خود را از این طریق بهدست آورد. او به «دانشمند اوماها» ملقب شد.
سرمایهگذاریهای موفق در شرکتهای متفاوتی چون کوکاکولا، امریکن اکسپرس، جنرال موتورز و... و ارائهی سبدهای سرمایه و پروژهی متنوع، در ظاهر کمی تصادفی و اتفاقی بهنظر میرسند اما در واقع همه اینها عوامل ثروتمند شدن وارن بافت هستند و مانند ماشینهای چاپ اسکناس در بلندمدت منجر به تولید ارزش شدهاند. در ماه آگوست از چشمگیرترین دستاورد او پردهبرداری شد: خریداری ۳۷,۲ میلیارد دلاری شرکت پرسیژن کستپارت (Precision Castparts). وارن بافت علاقهی وافری به فستفود دارد. نکتهی جالب دربارهی ثروت او این است که از ۶۰ میلیارد دلار داراییاش، ۲۱,۵ میلیارد دلار به خودش اختصاص ندارد و در واقع متعلق به بنیاد خیریهای است که با همکاری بیل گیتس تأسیس کرده است. در این بنیاد ثروتمندان متعهد میشوند که نیمی از ثروت خود را در اختیار خیریه قرار بدهند.
۴. جف بزوس
ارزش داراییها: ۵۶,۶ میلیارد دلار
سن: ۵۱ سال
کشور: آمریکا
صنعت: فناوری
منبع ثروت: خودساخته، شرکت آمازون
ثروت کلان جف بزوس، نتیجهی معرفی تجارت الکترونیک به دنیاست. او وبسایت آمازون را در سال ۱۹۹۴ بعد از فعالیتهایش در بورس، در پارکینگ منزل خود واقع در سیاتل راهاندازی کرد. آمازون کار خود را در قالب کتابفروشی آنلاین آغاز کرد. تنها ۳ سال بعد از شروع به کار آمازون، موفقیتها یکی پس از دیگری ظاهر شدند و آمازون شهرت گستردهای پیدا کرد. حال دیگر آمازون یک خردهفروشی نبود که کتاب میفروخت، بلکه به فروشگاهی بزرگ بدل شده بود که همهی انواع محصولات از قبیل مواد غذایی، محصولات الکترونیکی تولید خودِ آمازون و ... را در اختیار مشتریان قرار میداد. در سال ۲۰۱۴، فروش آمازون به مبلغی در حدود ۸۹ میلیارد دلار میرسید. جف بزوس هیچگاه از تلاش و رقابت باز نمیایستد. حتی زمانی که بهخاطر تولید محصولات خانگیای که به محیط زیست آسیب میرساندند، متهم شده بود و تحت هجمههای شدیدی قرار گرفته بود، همچنان به تلاش در زمینه خدمات وب، پردازش ابری و ... متمرکز بود و سعی می کرد با رقیب هندی تریلیون دلاری خود مبارزه و رقابت کند. جف بزوس علاوه بر آمازون، سرمایهگذاریهای متعدد دیگری نیز انجام میدهد. مثلا شرکت خصوصی او بلو اوریجین (blue origin) در سال ۲۰۱۵ اولین سفینهی فضایی خود را با موفقیت به فضا فرستاد و در سال ۲۰۱۳ روزنامهی واشنگتن پُست را خریداری کرد. او در مؤسسهای که روی نمونههای خون جهت تشخیص انواع سرطانها تحقیق میکند میلیونها دلار سرمایهگذاری کرده است.
۵. دیوید کُچ
ارزش داراییها: ۴۷,۴ میلیارد دلار
سن : ۷۵ سال
کشور: آمریکا
صنعت: سرمایهگذاریهای متنوع
منبع ثروت: ارثیه، خودساخته، سرمایهگذاری در صنایع مختلف
دیوید به همراه برادرش چارلز، مدیریت صنایع کُچ را برعهده داشتند. این شرکت دومین شرکت خصوصی بزرگ دنیاست و مجموعه صنایعی که ارائه میکند بسیار متنوع است. درآمد حاصل از فروش این شرکتها ۱۱۵ میلیارد دلار است و حیطه فعالیت آنها از تولید کود تا فنجانهای کاغذی، آسفالت، بیودیزل و ... را پوشش میدهد. برادران کُچ در فعالیتهای سیاسی هم نقشهایی ایفا میکنند. او در سال ۲۰۱۶ در کنار فعالیتهایی که در شبکه اهدای عضو داشت، مبلغ ۷۵۰ میلیون دلار به فعالیتهای مربوط به کمپینهای سیاسی اختصاص داد. دیوید نسبت به چارلز کمتر در فعالیتهای سیاسی مشارکت دارد؛ بهعنوان مثال او علنا اعلام کرد که از هیچیک از کاندیدهای حزب جمهوریخواه حمایت نمیکند و این نشانهای بر بیمیلی او در مشارکتهایی از این دست است. دیوید تاکنون دو بار از مرگ نجات یافته است؛ یکبار در حادثه هواپیمایی سال ۱۹۹۱ که تمام مسافران قسمت درجه ۱ جان باختند و بار دیگر که از سرطان پروستات نجات یافت. او در شمار ثروتمندان بسیار بخشنده قرار دارد و حدود ۱,۲ میلیارد دلار بودجه و کمک مالی به تحقیقات در مورد سرطان، بیمارستانها، امور فرهنگی و ... پرداخته است. او فعالیتهای خیرخواهانهی خود را در بنیاد خیریهای با نام خود انجام میدهد.
۶. چارلز کُچ
ارزش داراییها: ۴۶,۸ میلیارد دلار
سن: ۸۰ سال
کشور: آمریکا
صنعت: سرمایهگذاریهای متنوع
منبع ثروت: ارثیه، خودساخته، صنایع کُچ
چارلز به همراه برادرش مدیریت مجموعه صنایع کُچ را برعهده دارد و صاحب دومین شرکت خصوصی برتر جهان است. برادر کوچکتر او، دیوید سمت نایب رئیس اجرایی را برعهده دارد. شرکتهای مختلف این دو برادر بیش از ۱۰۰ هزار نیرو دارند و ۱۱۵ میلیارد دلار درآمد حاصل از فروش آنهاست. حوزه فعالیت این صنایع مختلف بسیار متنوع است: تولید مواد خام برای تولید البسه تا مواد نفتی-شیمیایی و حتی نوعی از ظروف و فنجانهای کاغذی. ارزش داراییهای این دو برادر در مجموع به ۹۴,۲ میلیارد دلار میرسد. برادران کچ تأثیرگذاری خود را در سیاست نیز نشان دادهاند و در جریان انتخابات گذشتهی ریاست جمهوری آمریکا طرفدار مدیرعامل اسبق شرکت HP، کارلی فیورینا بودند. گرچه ۷۵۰ میلیون دلار در جریان انتخابات هزینه کردند، علنا این طرفداری را اعلام نکردند. اخیرا مدارکی دال بر اینکه چارلز کچ قصد دارد در شکل سیاستهای آمریکایی ۴۰ سال پیش (یعنی زمانیکه او اقدام به ایجاد استراتژیها و فعالیتهای آزادیخواهانه کرد) تغییر ایجاد کند، مطرح شده است.
۷. لاری الیسون
ارزش داراییها: ۴۵,۳ میلیارد دلار
سن: ۷۱ سال
کشور: آمریکا
صنعت: فناوری
منبع ثروت: خودساخته، شرکت اوراکل
در سال ۱۹۷۷، لاری الیسون با ۲ تن از همکاران خود از شرکت تولیدات الکترونیکی خارج شدند و شرکت برنامهنویسی خود را احداث کردند. اندکی پس از تأسیس این شرکت قراردادی با CIA امضا کردند که طی آن به راهاندازی سیستم مدیریت دادههای ارتباطی آنها متعهد شدند. این پروژه رشد و توسعه پیدا کرد و قالب امروزی شرکت اوراکل یعنی دومین شرکت برتر تولید نرمافزار پس از مایکروسافت در دنیا را تشکیل داد. در سال ۲۰۱۰، لاری دستمزد خود را از ۱میلیون دلار به ۱ دلار تغییر داد ولی کماکان به مدد سود سهامی که داشت ۶۰ میلیون دلار کسب میکند. او در سال ۲۰۱۴ بعد از ۳۸ سال از سمت مدیرعاملی کنارهگیری کرد و سِمت مدیر ارشد فناوری را عهدهدار شد.
۴۵ میلیارد دلار ثروت لاری الیسون، از املاک متعلق به وی در کل منطقهی ساحلی-تفریحی هاوایی و خطوط هوایی اوست که زمزمههایی مبنی بر فروش آن شنیده میشود. او طرفدار تنیس است و به همین خاطر با هدف احیای تنیس از برنامههای پنجمین گرند اسلم در ایندیِن ولز کالیفرنیا حمایت میکند. او سرپرستی بیناد تِک-تایکون را که بنیادی بشردوستانه است و در زمینه اهداف خیرخواهانه و با انجمن حمایت از فضای وحش فعالیت میکند، بر عهده دارد. بنیاد دیگری موسوم به مؤسسه لاری الیسون نیز دارد که در آن از سازمانهای تحقیقاتیای که درباره بیماریهای مرتبط با سالخوردگی و عفونی تحقیق میکنند، حمایت میکند. در ضمن او عضو مجموعهی خیریهی بیل گبیتس و وارن بافت نیز هست و متعهد شده است که نیمی از ثروت خود را به این خیریه پرداخت کند.
۸. مارک زاکربرگ
ارزش داراییها: ۴۲,۸ میلیارد دلار
سن: ۳۱ سال
کشور: آمریکا
صنعت: فناوری
منبع ثروت: خودساخته، فیسبوک
در سال ۲۰۰۴، مارک زاکربرگ، جوان ۱۹ سالهای بود که در سال آخر دانشگاه بهسر میبرد و برای اولین بار نسخهای ابتدایی از فیسبوک را به اجرا درآورد؛ وبسایتی که بعدها به رشد و موفقیت چشمگیری دست یافت. او دانشکده را بهخاطر پست تماموقت مدیرعاملی فیسبوک رها کرد؛ اندکی بعد فیسبوک آوازهای شگفتانگیز و جهانی پیدا کرد. این وبسایت روزانه بیش از ۱ میلیارد نفر کاربر دارد و ارزش آن بالغ بر ۲۷۵ میلیارد دلار است. ارزش سهام فیسبوک در بعضی از ماههای پرتنش بازار به بیشترین میزان خود میرسد. زاکربرگ ۳۱ ساله، جوانترین فرد حاضر در فهرست ثروتمندترین افراد جهان است. مارک و همسرش پریسیلا چان، صاحب دختری بهنام مکس هستند؛ مارک بعد از تولد دخترش بهمدت ۲ ماه به مرخصی رفت و در واقع قانون مرخصی دادن به والدین برای تولد نوزادشان را در فیسبوک ایجاد کرد. این زوج تصمیم گرفتند ۹۹ درصد از داراییهای خود را به بنیاد خیریهای بهنام خود اهدا کنند. البته در این زمینه بحثهایی مبنی بر اینکه این سازمان خیریه غیرانتفاعی نیست، وجود دارد اما این اولین بار نیست که این زوج خیرخواه در اقدامات بشردوستانه فعالیت دارند. آنها برای رفع ابولا حدود ۲۵ میلیون دلار و برای ترفیع سیستم مدرسه دولتی نیوجرسی حدود ۱۰۰ میلیون دلار اهدا کردند.
۹. مایکل بلومبرگ
ارزش داراییها: ۴۲,۱ میلیارد دلار
سن: ۷۳ سال
کشور: آمریکا
منبع درآمد: خودساخته، شرکت بلومبرگLP
مایکل بلومبرگ بعد از گذراندن دوره MBA در دانشگاه هاروارد و درحالی که حرفهای پرسود در سرمایهگذاری بانک برادران سولومون داشت، در سال ۱۹۸۱ تصمیم گرفت شرکت خود را در زمینه امور مالی و دادهها تأسیس کند. او در سال ۱۹۹۰، یارانهای برای اخبار و تأسیس رسانه اختصاص داد و درآمد ۹ میلیارد دلاری آن همچنان از فروش اطلاعات مالی بازار به بازاریابان والاستریت بهدست میآید. او در سال ۲۰۰۳ شرکت را با هدف شهرداری نیویورک ترک کرد و ۳ دوره این سمت خود را حفظ کرد. پس از اتمام فعالیتهای او در منصب شهرداری، به بلومبرگ بازگشت و ثروت خود را در مسیر احیای رسانه و قرار دادن شرکت در مسیری تازه صرف کرد. درباره او زمزمههایی مبنی بر حضورش بهعنوان کاندیدای مستقل ریاست جمهوری نیز مطرح بوده است. او یک محافظهکار مالی حرفهای است. او از کنترل سلاح، حق سقط جنین و مقابله با افزایش گرمایش زمین نیز حمایت میکند و سرمایه او در حمایت از این موضوعات بسیار کاربرد دارد. او ۲۶۱ میلیون دلار صرف کمپینهای تبلیغاتی خود برای شهرداری نیویوک و حدود ۱ میلیارد دلار از ثروت خود را صرف انتخابات ریاست جمهوری کرده بود.
۱۰. اینگوار کامپارد
ارزش داراییها: ۳۹,۳ میلیارد دلار
سن: ۸۹ سال
کشور: سوئد
صنعت: خردهفروشی
منبع ثروت: خودساخته، شرکت ایکیا
اینگوار در ۱۷ سالگی شرکت ایکیا را که امروز فروش آن بالغ بر ۳۳ میلیارد دلار است، تأسیس کرد. کامپارد از ابتدا در نظر داشت که یک شرکت جاودان تأسیس کند، آن را از بازار بورس دور نگه دارد و حالت خیریه را در مدیریت این خردهفروشی در قالب نمایندگیها و فرانشیز حفظ کند و تحت عنوان بنیاد اینگکا ادامه حیات بدهد. اگرچه این روزها کامپارد حضور فعالی در شرکت ایکیا ندارد اما همچنان بهعنوان مشاور ارشد در جلسات هیئت مدیره حضور دارد. بهرغم ثروت خیرهکننده، کامپارد بسیار مقتصدانه زندگی میکند. او هنوز خودروی ولووی دو دههی پیش خود را میراند، سفرهای هوایی ارزان دارد و در هتلهای نهچندان گرانقیمت اقامت میکند.
در دهه ۱۹۷۰ برای پرهیز از پرداخت مالیات «ایکیا» و خانوادهاش را از سوئد خارج کرد. او در سال ۲۰۱۳ پس از مدت زمانی طولانی اقامت در سوئیس به خانه قبلی خود بازگشت. با وجود همه این داستانها، کامپارد مرد سخاوتمندی است و در زمینه حقوق کودکان، واکسیناسیون، محیط زیست و حیات وحش، تحصیل و تحقیقات پزشکی و ... بالغ بر ۳۰۰ میلیون دلار کمک و اعانه پرداخت کرده است.