چالش های بازار ارز و روند کُند عرضه ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی و فولادی، دولت را بر آن داشته تا الزامات تازه ای پیش روی صادرکنندگان این حوزه قرار دهد. بر اساس بخشنامه‌ای که در ۱۴ شهریورماه سال جاری ابلاغ شده است، صادرکنندگان محصولات پتروشیمی، فولاد و فلزات رنگین،ملزم شده‌اند؛ علاوه بر اینکه ارز حاصل از صادرات خود را حداکثر ظرف دو ماه به کشور باز گردانند، بلکه از آنها تعهدنامه‌ای نیز برای بازگشت ارز حاصل از صادرات اخذ می‌شود.
وزیر نفت هم چندی پیش در نامه ای به تولیدکنندگان پتروشیمی نسبت به لزوم عرضه مداوم ارز حاصل از صادرات در بازار ثانویه تاکید کرده بود.
متن کامل نامه معاونت ارزی بانک مرکزی به گمرک و متعاقب آن نامه گمرک برای اخذ تعهد از صادرکنندگان به شرح زیر است:
جناب آقای فرود عسگری
رئیس کل محترم گمرک جمهوری اسلامی ایران
با سلام و احترام
با اشاره به بند«۵» نامه شماره ۹۷۰۸۸۶۰/م مورخ ۱۳۹۷/۴/۰۳ نهاد ریاست جمهوری در خصوص مصوبات جلسه مورخ ۱۳۹۷/۰۴/۰۴ ستاد اقتصادی دولت و نامه شماره ۴۶۶۱۷ مورخ ۱۳۹۷/۰۴/۱۳ معاون اول محترم رئیس جمهوری پیرامون الزام تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی، محصولات فولادی و فلزات رنگین به سپردن تعهد فروش ارز حاصل از صادرات خود، به استحضار می‌رساند از آنجایی که کلیه فعالیت‌های صادرکنندگان به صورت الکترونیکی و در سامانه‌های مرتبط انجام می‌شود و با عنایت به اینکه هر گونه تغییر در «پنجره واحد تجارت فرامرزی» جهت ثبت اطلاعات اظهارنامه صادراتی الکترونیکی که اولین گام جهت صدور کالا است در حیطه اختیارات آن گمرک می باشد، خواهشمند است جهت اجرایی نمودن مصوبات جلسه مورخ ۱۹۷/۴/۰۳ ستاد اقتصادی دولت دستور فرمایند ترتیبی اتخاذ شود که فرم تعهد پیوست در سامانه مزبور طراحی و درج شود تا صادرکنندگان در هنگام تکمیل اطلاعات اظهارنامه‌های صادراتی نسبت به سپردن تعهد فروش ارز حاصل از صادرات اقدام نمایند.
شایان ذکر است نظر به این که تغییر در سامانه مزبور زمان‌بر می‌باشد، دستور فرمایند اخذ فیزیکی تعهد از صادرکنندگان کالاهای مشمول مطابق با فرم پیوست تا راه اندازی سامانه یادشده از سوی گمرکات کشور انجام و نسخه‌ای جهت سوابق به اداره صادرات این بانک ارسال نمایند. بدیهی است صادرات به کلیه کشورها و مقاصد مشمول اخذ تعهد فروش ارز حاصل از صادرات می‌باشد.
غلامرضا پناهی
جزئیات نامه گمرک ایران به گمرکات اجرایی
با ارسال این نامه بانک مرکزی، اکنون گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز با ارسال ابلاغیه‌ای به گمرکات اجرایی، فرم تعهدنامه‌ای که نیاز است از صادرکنندگان برای بازگشت ارز حاصل از صادرات خود دریافت نمایند، را اعلام کرده است:
الزام صادرکنندگان به سپردن تعهد فروش ارز حاصل از صادرات
طبقه بندی: ۱۳۹۷مرجع صادر کننده: دفتر صادرات
تاریخ تصویب: ۱۳۹۷/۰۶/۱۴شماره: ۱۹۷/۷۰۷۰۴۸
محدوده شمول: صادرات
به پیوست تصویر نامه شماره ۱۸۰۹۶۷/۹۷ مورخ ۲۷/۵/۹۷ معاون محترم ارزی بانک مرکزی منضم به نامه شماره ۸۸۶۰/۹۷ /م مورخ ۳/۴/۹۷ نهاد ریاست جمهوری درخصوص مصوبات جلسه مورخ ۳/۴/۹۷ ستاد محترم اقتصادی دولت و همچنین نامه شماره ۴۶۶۱۷مورخ ۱۳/۴/۹۷ معاون اول محترم رییس جمهور درخصوص الزام صادرکنندگان به سپردن تعهد فروش ارز حاصل از صادرات ارسال می‌گردد.
دستور فرمایید ضمن اطلاع رسانی مناسب به صادرکنندگان، تازمان الکترونیکی شدن فرم مذکور در سامانه جامع امورگمرکی، فیزیک آن توسط صادرکنندگان تکمیل و پس از تأیید امضای ذیل آن توسط دفاتر اسناد رسمی، تصویر اسکن شده آن را تحت عنوان «فرم تعهد نامه بازگشت ارز حاصل از صادرات» (مطابق پیوست) به اظهارنامه الکترونیکی صادراتی ضمیمه نمایند. لازم به ذکراست پیگیری نحوه اجرای تعهدات ناشی از فرم یادشده به عهده بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران می باشد.
تصویر تعهدنامه ارزی
اکنون صادرکنندگان باید علاوه بر اینکه ارز حاصل از صادرات خود را دو ماهه برگردانند تعهدنامه ارزی را هم به امضا برسانند.تصویر فرم تعهدنامه به شرح زیر است: اکنون تولیدکنندگان بسیاری از رشته‌های مشمول این بخشنامه، از جمله تولیدکنندگان لوله و پروفیل با مشکلات بسیاری مواجه هستند، ضمن اینکه صادرکنندگان می‌گویند که قیمت های پایه گمرک نیز بسیار بالاتر از نرخ‌های جهانی است.