خروج کامل ایران از سوریه بدون «جنگ» دشوار است؛ ترامپ و نتانیاهو هم دیگر اصراری ندارند / خواسته فعلی این دو، حفظ فاصله ۶۵ کیلومتری ایران از مرز‌های اسرائیل است

راتب شعبو در العربی الجدید نوشت: می توان گفت رئیس جمهور روسیه در نشست پیش رو با رئیس جمهور آمریکا در هلسینکی یک دیدگاه استراتژیک واضح در مورد مساله سوریه دارد، اما ترامپ تنها خواسته هایی کم اهمیت را در این باره مطرح می کند. در هلسینکی، پوتین خواستار شکست کامل معارضان نظام اسد است و از ادامه این نظام حمایت می کند و ترامپ به خواسته های خود در مورد شروط عقب نشینی نیروهای آمریکایی از سوریه و ضرورت عدم حضور نیروهای ایرانی در نزدیکی مرزهای اسرائیل و اردن اکتفا می کند. ترامپ و حتی اسرائیل دیگر اصرار زیادی برای خروج کامل ایران از سوریه ندارند، نه به این دلیل که در مورد حضور آن به توافق رسیده اند، بلکه به این جهت که تحقق چنین خواسته ای، حتی اگر روسها بخواهند، بدون درگرفتن یک جنگ منطقه ای گسترده خروج ایران از سوریه حاصل شود، دشوار است و مطمئنا اسرائیل و آمریکا نیز چنین چیزی نمی خواهند.

به گزارش «انتخاب»، این روزنامه قطری ادامه داد: با این حال، سوال در مورد جدیت خواسته آمریکا و اسرائیل در خصوص خروج کامل ایران از سوریه باقی می ماند.

واقعیت آن است که زمانی که ضعف سیاسی و نظامی نظام اسد افزایش می یابد، درخواست سوریه برای حضور ایران در این کشور نیز بیشتر می شود و در حال حاضر نظام اسد از کمبود منابع انسانی در سایه فرار نسبت زیادی از افراد مشمول خدمت اجباری سربازی رنج می برد و نیاز شدیدی به شبه نظامیان وابسته به ایران دارد. علاوه بر این، نظام اسد با کمبود منابع اقتصادی مواجه است.

طبق آمار، درآمد ملی سوریه به نسبت 500درصد کاهش داشته و از 60 میلیارد دلار به 12 میلیارد دلار رسیده است. از بعد سیاسی نیز نظام سوریه از محبوبیت و مشروعیت لازم در میان ملت سوری برخوردار نیست.

خلل عمیق در تصور آمریکا و اسرائیل در مورد حضور ایران یا نیروهای وابسته به آن در سوریه، در این قسمت است که این دو حقیقت مذکور در مورد نیاز اسد به ایران را نادیده می گیرند. این تناقض آشکاری است که ایالات متحده و اسرائیل خواهان رفتن ایران از سوریه باشند و در عین حال بقای نظام اسدی را بخواهند که بدون حمایت ایران نمی تواند روی پای خود بایستد.

قبول بقای نظام اسد، نیازمند پذیرش حضور ایران در سوریه است؛ چرا که روسیه نمی تواند نقشی را در سوریه پوشش دهد که ایران در حمایت از نظام اسد ایفا می کند. نادیده گرفتن این واقعیت که خروج ایران از سوریه مرهون تجزیه و نابودی نظام اسد است، ایراد اصلی دیدگاه آمریکا و اسرائیل است؛ ایرادی که قطعا این دو به آن واقفند، اما استراتژی آنها براساس عدم تجاوز از این خلل استوار است، بر این مبنا: باید ایران در سوریه بماند، به این دلیل که حضور آن به استمرار نظام اسد خدمت می کند، اما این حضور نباید تهدیدی برای امنیت اسرائیل باشد. ترجمه عملی این موضع گیری، درخواست باقی ماندن یگانهای وابسته به ایران تا فاصله 65 کیلومتری از مرزهای اسرائیل و 25 کیلومتری مرزهای اردنی است.

بنابراین، نمی توان انتظار داشت که روسیه و امریکا در هلسینکی به توافقی در مورد خروج کامل ایران از سوریه دست یابند. در این خصوص، روسیه خود را ملزم کرده است که به نگرانی های اسرائیل در مورد حضور ایران در مرزها توجه داشته باشد، و احتمالا این مساله با رضایت آمریکا رو به رو شود.

مترجم: مریم نصرالهی