آیا طرح جدید آمریکا برای ناتو قابلیت عملیاتی شدن دارد؟

طرح جدید آمریکا که از متحدان ناتو خواسته تا دو سال آینده هزاران سرباز جدید به کار گیرند و یگان‌های نظامی کارآمد ایجاد کنند که قابلیت جابه‌جایی سریع داشته باشند؛ ظاهرا سنگین تر از آن است که اروپایی‌ها بتوانند آن را عملی کنند.

به گزارش ایسنا، تری شولتز در گزارشی برای دویچه وله به بررسی این طرح که از سوی آمریکا مطرح شده، پرداخته است. در این گزارش آمده است: مذاکرات میان وزرای خارجه ناتو و ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو درباره از میان برداشتن موانع مربوط به منتقل کردن یگان‌های نظامی در سراسر اروپا پیش از نشست ماه آتی این ائتلاف نظامی آغاز شده است، اما نگرانی‌ها بر سر این دشواری‌ها ممکن است کمترین نگرانی ناتو در "ابتکار عمل آمادگی اروپا" موسوم به "4-30" باشد.

هدف این طرح این است که تا سال 2020 کشورهای عضو ناتو قادر باشند که 30 گردان، 30 ناو و 30 اسکادران هوایی را به گونه‌ای آماده کنند که بتوان ظرف 30 روز یا کمتر آنها را جابه‌جا و در محل مورد نظر مستقر کنند.

این برنامه در پی درخواست جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا و در پاییز سال گذشته میلادی،‌به دنبال درخواست‌هایی برای هزینه‌های بیشتر دفاعی مطرح شد. هدف این برنامه از میان برداشتن شکاف موجود در ظرفیت واکنشی ناتو و اعتبار آن از زمان ایجاد "آمادگی بسیار بالا" و استقرار نیرو برای پاسخ به مراحل اولیه بحران و تحولات پس از آن است.

استولتنبرگ همزمان با حمایت وزرای دفاع از توافق 1 ژوئن، توضیح داد: ما به این توافق نیاز داریم زیرا با شرایط امنیتی غیرقابل پیش‌بینی روبه‌رو هستیم. ما باید خود را برای این اقدامات غیرقابل پیش‌بینی آماده کنیم. من کاملا مطمئنم که میتوانیم به این وعده عمل کنیم.

دیگر اعضای اتحادیه اروپا اما به این طرح اطمینانی ندارند. استقرار 30 گردان، متشکل از یگانی که تعداد اعضای آن با توجه به هر کشور متفاوت است، می‌تواند به صورت بالقوه تا 15 هزار سرباز، تجهیزات و خودروهای ترابری را برای رفتن به محل مورد نظر را که باید بروکراسی مرزی را نیز از سر بگذرانند و از تونل‌های بسیار تنگ و پل‌های ناپایدار عبور کنند، منتقل کند.

آلیس بیلون گالاند، سیاست‌گذار شبکه رهبری اروپا به دویچه وله گفت که درباره این مساله بسیار تردید دارد. او در این باره گفت: اگر از دشواری جابه‌جا کردن این سربازان در سراسر اروپا صرف نظر کنیم، در وهله اول چه چیزی را منتقل خواهید کرد؟ اگر تانکی نداشته باشید و سربازی که در آن تانک قرار گیرد، داشتن پلی به آن بزرگی که بتواند تانکی را جابه‌جا کند، بی‌فایده به نظر می‌رسد و در خصوص سربازان، شما وضعیت نیروهای مسلح را می‌دانید و اساسا بیشتر ارتش‌های کشورهای اروپایی در حال حاضر برای دفاع جامع قابل اعزام نیستند.

تام گافوس، معاون دستیار وزیر دفاع آمریکا در زمینه اروپا و ناتو مدت‌ها بر روی مسائل آمریکا و ناتو کار کرده است و در خصوص این شکاف ظرفیتی با بیلون گالاند هم‌عقیده است. گافوس در کنفرانس آمریکا و اتحادیه اروپا گفت: هدف اولیه این طرح داشتن طرفیت فرماندهی و کنترل ناتو برای حرکت دادن مهره‌های شطرنج بر روی صفحه است اما بخش دوم آن داشتن مهره‌هایی در این شطرنج است که آماده حرکت باشند. ما برای مدتی آمادگی برای مواجهه با بحران را داشتیم و حالا بر روی این مساله سرمایه‌گذاری می‌کنیم.

مایکل شورکین، دانشمند علوم سیاسی در موسسه رَند، در مقاله‌ای‌ با عنوان "توانایی‌های ارتش‌های آلمان، فرانسه و انگلیس برای ایجاد و پایداری یگان‌های زرهی در کشورهای حوزه بالتیک" به کمبودهایی می‌پردازد که باید تا پیش از آغاز طرح استقرار 30 روزه نیروها جبران شود.

هر یگان متشکل از سه تا شش گردان است که به واسطه تجمیع و استقرار پنج تا 10 یگان طی یک ماه در ابتکار عمل آمادگی اروپا شکل می‌گیرد.

شورکین متوجه شد، در صورتی که این سه کشور تنها به ایجاد گردان‌های چندوجهی بپردازند، با تاخیر و مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند.

انگلیس که در میان این سه کشور مجهزترین نیروهای را در اختیار دارد، احتمالا بتواند بین 30 تا 90 روز یک گردان زرهی را تجمیع و به طور نامحدود مستقر کند. توانایی فرانسه در این امر بیشتر است و تا زمانی که پاریس "احتمالا" بتواند یک گردان را ظرف یک هفته و یک یگان را ظرف چند هفته آماده کند، این اقدام خود یک چالش چشمگیر خواهد بود و سربازان برای مقابله با روس‌ها "ممکن است آمادگی مناسبی نداشته باشند".

شورکین در ادامه اشاره می‌کند که آلمان تنها دو گردان با تجهیزات ضروری مدرن دارد که می‌تواند برای مقابله با روس‌ها روی آن‌ها حساب کند و تا زمانی که این نیروها ظرف یک هفته تجمیع شوند تا با نیروهای بیشتری مقابله کنند، ارتش آلمان ملزم می‌شود تا یگان‌های دیگری از تجهیزات را که محدودیت توانایی برای مقابله با عملیات دیگر در همین مدت زمان را دارند، آماده کند.

بررسی شورکین به چالش‌های جابه‌جایی این یگان‌ها نمی‌پردازد اما مقامات ارتش آمریکا درباره ناامیدی‌شان به ویژه درباره بروکراسی آلمان که مطمئنا می‌تواند سریع‌تر از ایجاد زیرساخت‌ها صورت گیرد، انتقاد می‌کنند.

به عقیده گافوس، رویکرد رایج در برابر این مساله این است که مردم فکر می‌کنند در صورت بروز جنگ، همه اجازه خواهند داد که تانک‌ها از دروازه‌ها عبور کنند.

او با تصریح این که این موضوع چیزی نیست که طراحان نظامی بتوانند مجوز آن را ارائه دهند، ادامه می‌دهد، کاری که می‌خواهیم انجام دهیم این است که این مساله را به امری متداول مبدل کنیم و انجام این امر در دوران صلح به ما اجازه می‌دهد که به اجرای استراتژی قدرت بخشیدن برای نیروهای اصلی ضربت اعتبار ببخشیم.

بیلون گالاند اما علت اعمال فشار آمریکا و توافق متحدانش در اعلام این ابتکار عمل در چنین زمان‌بندی فشرده‌ای را زیر سوال می‌برد. او در این باره گفت، تلاش برای فعال‌تر کردن اروپایی‌ها برای ایجاد آمادگی بیشتر عقلانی است. او در عین حال اشاره کرد که این امر از طرف دیگر، یک ریسک است زیرا در صورتی که تا سال 2020 آنان تنها قادر به آماده‌سازی 10 گردان ظرف 45 روز باشند، این امر برای ائتلاف ناتو خوب نیست.