خودانتقادی صریح محسن هاشمی رفسنجانی از مدیریت شهری: انتظارت به حق مردم محقق نشده/ راهكارهاي رییس شورای شهر براي خروج مديريت شهري از ركود

روز گذشته، رییس واعضای شورای شهر تهران در جلسه هم اندیشی با شهردار تهران ومعاونان وی شرکت کردند، محسن هاشمی رفسنجانی رییس شورای شهر تهران در این جلسه به بررسی وضعیت شهر تهران وعملکرد مدیریت شهری پرداخت وگفت: نخستین ماه از انتصاب جناب آقای افشانی بعنوان شهردار تهران سپری شده است و امیدواریم که ایشان با توجه به سحرخیزی و تحرک خوبی که دارند از این فرصت برای آشنایی بیشتر با مسایل شهراستفاده کرده باشند.

نکته ای که می خواهم در این فرصت به آن اشاره کنم شرایط خطیر مدیریت شهری است که نسبت به دهه های اخیر با مشکلات زیادی مواجه شده است، واقعیت این است که مردم با مشارکت بی سابقه در انتخابات سال گذشته از مدیریت شهری انتظاراتی ایجاد کردند و هنوز این انتظارات محقق نشده است و چشم انداز روشنی هم برای تحول در عملکرد مدیریت شهری وجود ندارد.

ماهیانه بیش از 500 میلیارد تومان از منابع مالی شهر، جهت پرداخت حقوق ومزایای کارکنان شهرداری هزینه می شود و این رقم با احتساب هزینه های جاری شهر مانند جمع آوری پسماند و حفظ و نگه داشت معابر وفضای سبز بالغ بر 12 هزار میلیارد تومان در سال می شود، یعنی ماهیانه هزار میلیارد تومان هزینه اداره شهر بدون فعالیتهای عمرانی وزیر بنایی است.

تامین این رقم برای هر شهرداری دشوار است و آقای افشانی امروز به خوبی این مطلب را درک می کند، در اواخر سال گذشته با اعمال تخفیف 33 درصدی که باری بالغ بر هزارمیلیارد تومان به شهر تحمیل کرد، بودجه سال گذشته تا 94 درصد محقق شد اما روشن است که اینگونه اعمال تخفیف نه به صلاح منابع شهری است و نه جذابیت بار نخست را برای تسریع در پرداختها دارد.

پس طبیعی است که امسال با فشار بر منابع نقدینگی شهر مواجه باشیم و این شرایط با توجه به پدیده بحرانهای همزاد که منابع دولتی و سیستم بانکی را نیز بشدت تحت فشار گذاشته است موجب گردیده که مدیریت شهری نتواند بسادگی بحران کمبود نقدینگی خود را برطرف کند.

در کنار این موضوع اصلاحات در ساختار مدیریت شهری ضروری است، چابک سازی ساختار جز با کاهش و ساماندهی هرم مدیریتی محقق نمی شود، نسبت مدیران در شهرداری به شدت از حالت نرمال خارج شده و فربه گردیده است ونیاز به تعدیل مدیران جدی است، تعدیلی که هم بار هزینه های شهر را کاهش می دهد و هم موجب کاهش اعتراضات اجتماعی به تعدیل نیروهای عادی می گردد.

اما همه اینها نمی تواند انتظارات عمومی را از تحول در مدیریت شهری برآورده سازد، قبلا در دوره آقای نجفی هم بنده بصراحت عرض کردم که نباید از سیاستهای انبساطی در حوزه عمرانی به دامن سیاستهای انقباضی وروزمره گی افتاد، در طول ده ماه سپری شده از حضور شورای شهر پنجم ومدیریت شهری جدید، نتوانسته ایم تحول مورد انتظار در پروژه های زیربنایی شهر را که مورد نظر شهروندان است بوجود بیاوریم، سیستم حمل ونقل عمومی با مشکلات جدی در تامین تجهیزات و توسعه مواجه است که این مشکلات خود را در پاییز و توام شدن با آلودگی هوا نشان خواهد داد و انتظار شهروندان بهبود شرایط امسال نسبت به سالهای گذشته است.

یکی از مهمترین فرصتها برای این تحول، افزایش ظرفیت سیستم حمل ونقل عمومی و سه برابر شدن ظرفیت مترو ظرف مدتی کوتاه است که از طریق تامین تجهیزات وتکمیل خطوط ساخته شده فعلی ممکن است، این اقدام هم اثر جدی بر ترافیک وآلودگی هوا می گذارد و هم موجب جذب منابع از صندوق ذخیره ارزی و نمادی از کارامدی مدیریت شهری خواهد شد.

چالش دیگر مدیریت شهری ، تزلزل در مدیران و در جریان بودن فرایند انتصابات است که باید هرچه سریعتر به وضعیت تثبیت مدیریتی و انتظار عملکرد مشخص از مدیران تغییر کند.

بهرحال آنچه که از مجموعه شورای شهر و شهرداری انتظار می رود، تحول در عمل است و دوره تاثیر گفتار درمانی و معرفی یک سایت یا گزارش بعنوان دستاورد مدیریت شهری جدید در حال سپری شده می باشد.

براساس تناظر هریک از کمیسیون های تخصصی شورا با معاونت های مربوطه در شهرداری محورهایی را برای تحول پیشنهاد داد:

کمیسیون برنامه و بودجه که ماموریت اصلی آن طراحی منابع و نظارت برهزینه کرد آن می باشد ، می تواند هوشمند سازی سیستم منابع انسانی و پیمانکاری شهرداری و تامین درامد پایدار شهر را بعنوان محور اصلی فعالیت خود قرار دهد.

کمیسیون سلامت ومحیط زیست شهری، ایجاد تحول در نظام معیوب و فرسوده پسماند وهمچنین مبارزه با حیوانات موذی را در کنار حفظ، بهبود و توسعه فضای سبز بعنوان ماموریت اصلی خود در نظر گرفته ودنبال نماید.

کمیسیون شهرسازی ، موضوع پیگیری حقوق از دست رفته شهرداری در تخلفات را در دستور کار قرار دهد که می توان با تمرکز بر پرونده های بزرگ، منابع مالی قابل توجهی برای شهر ایجاد کرد، براساس مدل پارتو، در 20 درصد پرونده های تخلف می توان درامدی چندهزار میلیارد تومانی را براساس آرا کمیسیون ماده صد ایجاد کرد که بحران نقدینگی شهر را نیز حل کند، همچنین در موضوع بافتهای فرسوده ، کمیسیون معماری وشهرسازی می تواند در نوسازی بافتهای فرسوده تحول محسوسی ایجاد کند و کف بری و طرح سازی را جایگزین سیستم جاسازی فعلی نماید.

کمیسیون حقوقی ونظارت شورا نیز می تواند سیستم مبارزه با رانت وتخلفات را فعال کرده و بدور از فضای مچگیری و هیاهو، نظم و قانون را در مجموعه شهرداری تقویت نموده و حقوق بیت المال را بازپس بگیرد، ساماندهی وضعیت سردرگم اساسنامه ها وشرکتهای وابسته به شهرداری نیز از جمله این موضوعات برزمین مانده است.

کمیسیون عمران وحمل ونقل در حوزه پروژه های عمرانی می تواند سامانه کنترل پروژه های عمرانی را جهت شفاف سازی و پیگیری پروژه ها اجرا نماید، نقد کردن ظرفیت 7 میلیون نفری مترو، برقی کردن 176 کیلومتر بی آر تی از دیگر موضوعاتی است که می تواند بروز مناسبی برای اقدامات مدیریت شهری باشد.

در حوزه کمیسیون فرهنگی – اجتماعی نیز تمرکز بر آسیبهای اجتماعی و ساماندهی وضعیت زننده برخی آسیبهای اجتماعی نظیر معتادان متجاهر، کودکان کار، متکدیان و زنان بی سرپرست از جمله موضوعاتی است که در کنار صیانت از فرهنگ دینی و ملی، در دوره های گذشته به آن توجه لازم نشده ومی تواند زمینه مناسبی برای فعالیت مدیریت شهری جدید باشد.

هماهنگی و همراهی شورا و شهرداری در تحولات مثبت در اداره شهر، لازمه تداوم اعتماد مردم می باشد.