فارین پالیسی در مقاله ای به قلم استفان والت از اساتید مشهور روابط بین الملل دانشگاه هاروارد به بررسی استدلال هایی که جنگ ایران و آمریکا را تشویق می کنند پرداخته است.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»؛ مقاله مذکور اینگونه آغاز می شود ؛ ایالات متحده در راه جنگ است؟تعداد افرادی که فکر می کنند این موضوع حقیقت دارد روز به روز در حال افزایش است به ویژه پس از آن که رییس جمهور آمریکا ، دونالد ترامپ چندین نفر از نیروهای باتجربه خود را از کابینه اخراج کرد . افرادی که غرایز منفی وی را کنترل می کردند. اما این اخراجی ها به سرعت با عده ای از سیاستمداران پیشکسوت و دلخواه ترامپ مثل مایک پومپئو مدیر پیشین سازمان سیا و جان بولتون، سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل متحد جایگزین شدند .
یکشنبه گذشته رابرت ورث در مجله نیویورک تایمز نوشت: در حال حاضر جیمز متیس،وزیر دفاع ایالات متحده در حکم تنها و آخرین صدای کابینه ترامپ در نظر گرفته می شود که مخالف جنگ است. وی تنها فردی است که خطرات درگیری با ایران، کره شمالی و شاید چند کشور دیگر را برجسته می کند.
اما ما باید چقدر بابت حمله احتمالی ترامپ به دیگر کشورها احساس خطر کنیم و نگران باشیم ؟ اولین چیزی که باید به یاد بیاورید این است که رهبران جهان معمولا جنگهایی را که به اعتقاد آنها طولانی و پر هزینه خواهد بود و ممکن است با شکست به پایان برسد، شروع نمی کنند. مطمئنا جنگ های زیادی در جهان با همین پیش فرض ها آغاز می شود، اما رهبرانی که این جنگ ها را آغاز می کنند در حال خودفریبی هستند، چرا که تصور می کنند، جنگ سریع، ارزان و موفق خواهد بود.
پیش از جنگ جهانی اول، رهبران آلمان فکر می کردند که طرح اشلیفن آنها اجازه می دهد که فرانسه و روسیه را در عرض چند ماه به شکست برسانند و هیتلر امید مشابهی به پیروزی رعد آسا در برخی جبهه های اصلی خود داشت و تصور می کرد با کمک تجهیزات جنگی حزب نازی ، جنگی کوتاه و موفقیت آمیز را پیش رو خواهد داشت و تمام ماشین جنگی نازی را بر اساس این فرض که جنگ کوتاه خواهد بود، سازماندهی کرد. از سوی دیگر ژاپن نیز می دانست که نمی تواند برنده جنگ طولانی علیه ایالات متحده شود، و حمله به پرل هاربر یک قمار ناامید کننده ای برای توکیو بود. درواقع ژاپن امیدوار بود که روحیه ایالات متحده را متزلزل کند و واشنگتن را متقاعد کند تا قدرت شرق آسیا را به این کشور واگذار کند . صدام حسین نیز به این موضوع فکر نکرد که دولتی بتواند در مقابل تصرف کویت مقاومت کن، درست همانطور که جورج دبلیو بوش و مشاورانش (شامل بولتون) به شکلی احمقانه معتقد بودند که جنگ عراق آسان و کوتاه است و هزینه های خود را تامین می کند.
اما درست همانطور که تئوبالد فون بتمن-هوللگ، در 1914، در مورد آلمان اظهار نظر کرد، به لحاظ دموکراسی ، لازم و عاقلانه است که هر رهبر کهنه کاری مردم را متقاعد کند که ورود به جنگ الزامی است. این در حالی است که در ایالات متحده، کنگره نقش خود در قانون اساسی را در به رسمیت شناختن جنگ برای مدتی طولانی رد می کرد.تقریبا هیچ رییس جمهوری دستور استفاده گسترده ای از نیروهای نظامی را (هواپیماهای بدون سرنشین یا مقابله های کوچک نظامی ) صادر نمی کند، مگر این که معتقد باشد عموم مردم با وی همراهی می کنند. بنابراین اغلب رهبران بزرگ جهان ، تلاش می کنند تا مردم را متقاعد کنند، با هم متحد شوند.بنابراین، اگر یک رئیس جمهور و مشاورانش به دنبال جنگ باشند،چگونه ، جنگ را به مردم القا می کنند ؟
در اینجا پنج استدلال اصلی که به طور معمول به عنوان ابزارهایی برای توجیه جنگ استفاده می شوند را بررسی می کنیم . شما می توانید این موراد را به عنوان 5 علامت هشدار دهنده در نظر داشته باشید .
استدلال اول ؛ خطری سنگین و رو به رشد ، پیش رو است
یکی از مهم ترین منطق های اساسی پشت "جنگ پیشگیرانه" این فرض است که جنگ در حال آمدن است و بهتر است از پیش برای این جنگ آماده بود و به جای بعدها ، اکنون مبارزه کرد. به همین دلیل،نیز آلمان در سال 1914 به جنگ جهانی پیوست، زیرا معتقد بود که (به اشتباه) قدرت روسیه به زودی به آلمان غلبه می کند، دولت بوش نیز با همین استدلال به عراق حمله کرد؛ زیرا فکر می کرد که صدام در دستیابی به سلاح های کشتار جمعی بیش از حد پیشرفت کرده و این و وضعیت غیر قابل تحمل خواهد بود.
بر این اساس، هر فردی که در کابینه ترامپ به دنبال جنگ است، سعی خواهد کرد که عموم را متقاعد کند که ایالات متحده با چندین روند ناکارآمدی مواجه است و موقعیت بدتر را می توان از طریق اقدام نظامی تغییر داد. اما نشانه های این تاکتیک کجا هستند ؟ نگاهی به لفاظی های اعضای کابینه ترامپ همه چیز را مشخص می کند. استفاده مکرر از عبارت هایی مثل "شکاف ها"، "خطوط قرمز"، "نقاط بدون بازگشت" و یا "زمان در حال از دست رفتن است"، که بارها در نطق ها تکرار می شوند به این معنی است که ایالات متحده باید قبل از اینکه دیر شود، وارد عمل شود.
به این ترتیب نگران کننده است که کابینه ترامپ ادعا می کند؛ بهبود و توافق در خصوص قابلیت های هسته ای و موشکی کره شمالی غیر ممکن است و نمی توان تهدید موجود را تحمل کرد و یا اظهاراتی در مورد ترس های ناگوار از قدرت گیری یک "امپراتوری فارس" در خاورمیانه که باید پیش از آن که کل منطقه را تسخیر کند شکستش داد. هر دو این ادعا ها به این معنی است که امنیت آمریکا در حال خطر است (مثل ماسه ای که در ساعت شن و ماسه ای از دست می رود و کاهش می یابد ) بنابراین جنگ برای جلوگیری از این ماجرا اجتناب ناپذیر است .
البته حدس زدن درباره آینده، به طور معمول به بدترین فرضیات ممکن منتهی می شود ، درواقع اثبات این موضوع سخت است که اگر ایالات متحده در مورد در مورد سلاح های هسته ای ایران مطمئن است، چرا این کشور تا کنون به توافق پایبند مانده و وارد عمل نشده است . به طور مشابه در خصوص کره شمالی نیز به سختی می توان استدلال کرد که اگر قابلیت های هسته ای و موشکی کره شمالی در حال افزایش است چرا باید ایالات متحده به طور مستقیم و با رویکرد تهاجمی این وضعیت را بغرنج تر کند ؟ اعتقاد کلی بر این است که دستیابی به توانایی های موشکی یا افزایش موشکی ناگهانی در پیونگ یانگ یا تهران می تواند موجب شورش گسترده امپریالیستی شود. اما از آنجا که آینده همیشه نامشخص است، ترس از شرایط نامساعدی که ممکن است هرگز تحقق نیابد، یک توجیه بد برای جنگ است. به ویژه برای کشوری که قدرتمند، ثروتمند و امن است( همانطور که ایالات متحده است )درواقع این نوع استدلال ، از دید بیسمارک، صدراعظم آلمان،خودکشی برای ترس از مرگ" محسوب می شود.
توجه داشته باشید که منطق جنگ پیشگیرانه به طور ضمنی اذعان می کند که ایالات متحده هنوز بسیار قوی تر و امن تر از هر یک از این دشمنان است و بنابراین نیازی به رفتن به جنگ از روی نا امیدی نیست.
استدلال دوم ؛ جنگ آسان و ارزان خواهد بود (اما فقط اگر ما اکنون عمل می کنیم)
همانگونه که در بالا ذکر شد، هیچکس جنگی را آغاز نمی کند، به خصوص اگر مطمئن باشد که جنگی طولانی، پرهزینه و یا احتمالا منجر به شکست در پیش است.بر این اساس، هر فردی که تلاش می کند جنگ را اشاعه دهد ،ابتدا باید خود و عموم را متقاعد کند که پیروزی آسان ،اجتناب ناپذیر و ارزان خواهد بود. در عمل، این به این معنی است که مردم را متقاعد سازد که هزینه های ایالات متحده در جنگ صفر است و خطرات ناشی از افزایش تنش نیز قابل کنترل و نتیجه احتمالی نیز به آسانی قابل پیش بینی است.
رفتارهایی مثل گزینه "بینی خونین " علیه کره شمالی را می توان جزو سناریوهایی مشابه با این استدلال دانست . این نشانه هایی است که یک دولت خود را متقاعد می کند که دارای گزینه های زیادی است که از طریقشان دشمنان را ویران می کند اما این یک گزینه خطرناک است. به خصوص زمانی که نگرانی هایی در میان باشد ، افرادی که طرفدار جنگ هستند فرض می کنند که دشمن دقیقا همان کاری را می کند که آنها می خواهند و دچار آشنا پنداری نسبت به هر نوع رفتار دشمن می شوند .اما باید به این نکته توجه کنیم که جنگ همیشه بر اساس کلیشه ها اتفاق نمی افتد و گاهی بسیار غیرمنتظره است .
استدلال سوم؛جنگ مشکلات زیادی را حل خواهد کرد
طرفداران جنگ به طور معمول وعده می دهند که پیروزی به زودی مشکلات زیادی را حل خواهد کرد. همانطور که صدام فکر می کرد با حمله به کویت به عنوان یک قدرت بزرگ ، یکی از محرک های اصلی منطقه را از بین می برد و سودی یک میلیارد دلاری به جیب کشورش واریز کرده و البته به افزایش نفوذ خود در برابر عربستان سعودی در منطقه کمک کرده و در نهایت نیز ، نارضایتی های داخلی را تضعیف می کند . مهم ترین پیامد مد نظر صدام نیز رقابت با ایران بود که به طور بالقوه قوی تر از عراق تلقی می شد .به همین ترتیب، بوش و نومحافظه کاران فکر می کردند سرنگونی صدام، یک متجاوز احتمالی را از بین می برد و البته پیامی را برای دیگر قدرت های منطقه می فرستد، اعتبار ایالات متحده را پس از 11 سپتامبر بازسازی می کند و روند دموکراتیزه شدن در خاورمیانه را آغاز می کند و در نهایت خطر تروریسم اسلامی را کاهش می دهد .
اما بگذارید از این زاویه به ماجرا نگاه کنیم که : ناتوانی در حال حاضر (و یا به زودی) در تحقق این اهداف عواقب ناگواری خواهد داشت.درواقع این ناتوانی نه تنها تعادل قدرت را در ایالات متحده تغییر می دهد ، بلکه دیگران را نیز به شک و تردید در حل و فصل جریان های این کشور و البته ضعف اعتبار دولت سوق می دهد . به بیانی دقیق تر :اگر ایالات متحده با استفاده از زور، کشورهای دیگر به احترام وادار کند،بازدارندگی خود را تقویت خواهد کرد و صلح را گسترش می دهد. در غیر این صورت در مقابل دشمنان سر خورده خواهد شد و به چشم متحدان فریب خورده وضعیف به نظر می رسد . به نظر می رسد این نوع طرز فکر هر تعداد بار که افراد به جنگ پرداخته باشند ، درس عبرت نمی شود و حتی آمریکا نیز بارها در این زمینه تجربه کرده است. متاسفانه اثرات مثبت و قابل توجه جنگ، هرگز به آن زودی و شدت که سخنرانان جنگ افروز مطرح می کنند، فرا نمی رسند. و در نتیجه با عدم توجه به این موضوع آمریکایی ها مجبور هستند فشاری را متحمل شوند که از پیش مشخص است.
استدلال چهارم ؛ دشمن یا شررو است یا دیوانه و یا شاید هر دو این ها
اگر می خواهید یک کشور را به جنگ هدایت کنید، فراموش نکنید که حریف خود را مخوف جلوه دهید .تصور درگیری به عنوان یک جنگ ساده بر سر منافع رقابتی برای جنگ افروزی کافی نیست، زیرا اگر چنین بود، مشکلات می توانستند از طریق دیپلماسی و سازش به جای نیروی نظامی حل شوند. بر این اساس،سخنرانان جنگ افروز اغلب تلاش دارند دشمنان را به عنوان شکل مجسم شر نشان دهند تا در متقاعد کردن مردم به این که دشمن از نظر اخلاقی بی شرم است و به شکل غیر قابل انکاری رفتاری خصمانه دارد ، موفق شوند . بنابراین ، جنگ افروزان و مبلغان جنگ تلاش می کنند در ذهن مردم جا بیندازند که تنها راه حل بلندمدت حل مشکل با دشمنان، این است که از شر آن ها خلاص شویم.همانطور که دیک چنی معاون زمان ریاست جمهوری بوش گفت: "ما با شرارت مذاکره نمی کنیم. ما آن را شکست می دهیم. "
خط دوم استدلال مذکور، این ادعا است که دشمنان آمریكا متجاوزانی نامعقول و متعصب هستند كه نمی توانند از قدرت برتر نظامی خود، شامل زرادخانه های بزرگ ، سلاح های هسته ای پیشرفته، شبكه ی قوی متحدان و ابزارهای مختلف اقتصادی به درستی استفاده كنند.بنابراین، سران ایران به طور معمول به عنوان افراد مذهبی توصیف می شوند که به دنبال شهادت طلبی هستند. البته کره شمالی متفاوت از ایران است. کیم جونگ اون به طور معمول به عنوان فردی عجیب و غریب، دیوانه و بسیار مکار شناخته می شود . برای تهیه پرونده جنگی ، موثرتر است که به مردم بگویم این افراد به طور خطرناکی دست به کشتار می زنند . اما شگفت انگیز است که وقتی پای منافع متفاوت به میان می آید ، از دید ایالات متحده همین دشمنان تبدیل به دشمنانی هوشمند و معقول می شوند که با نیروهای خود مردم آمریکا را به خطر می اندازند.
بازهای آمریکایی معتقدند اگر امریکا تصمیم به حمله به زیرساخت های هسته ای کره شمالی بگیرد ، در واقع ممکن است که از اقدامات کره علیه متحدان ایالات متحده و یا خود ایالات متحده جلوگیری کند. برای حمله به ایران نیز از استدلال های مشابه استفاده می شود.
استدلال پنجم ؛ صلح با برخی کشورها غیرقانونی است
نشانه هشدار نهایی زمانی است که یک دولت شروع به تاکید بر پرچم خود می کند و نشان می دهد برای وطن پرستی در تلاش است تا دیگر دولت ها را تحقیر کند . در طول جنگ ویتنام، لیندون جانسون و ریچارد نیکسون فعالان ضد جنگ را متهم می کردند که به دشمنان کمک می کنند و برای آنان راحتی طلب می کنند، چرا که دولت در آن زمان شدیدا مشتاق جنگ بود. آنان معتقد بودند این گروه انچنان که باید به وطن خود عرق ندارند .
نگاهی به رفتارهای توئیتری ترامپ و متحدانش نشان می دهد او چه در سر دارد . همانطور که پیش از این اشاره شد، ناسازگاری کنونی سیاستمداران ایالات متحده در مورد صلح گیج کننده است. من فردی واقعگرا هستم و نه صلح طلب، اما کشوري که موقعيت جهاني آن به این اندازه مطلوب است باید علاقه خاصي به صلح و ثبات داشته باشد و به دنبال ریسک های بزرگ با دستاوردهای کوچک نباشد .متأسفانه، پس از 27 سال کار روی سیاست و 17 سال جنگ علیه تروریسم ، معتقدم رؤسای جمهور آمریکا در حل مسائل پیچیده استراتژیک و سیاسی ناموفق هستند. رویکردهای سیاست خارجی این کشور ضعیف هستند . تنها کافیست نگاهی به تهدیدهای موشکی ایالات متحده در قبال روسیه داشته باشیم تا درک کنیم این کشور تا چه حد در قبال سیاست خارجی ضعیف عمل کرده است .
بحث من این است که اگر این دولت تصمیم بگیرد که می خواهد جنگی را آغاز کند، همه چیز را برای ترساندن دیگران یا تضعیف شک و تردیدها در خصوص آغاز در اختیار دارد.قابل اطمینان ترین راه برای انجام این کار این است که وطن پرستی مخالفان جنگ را محکوم کند ، اما امیدوارم دولت فراموش نکند که خسارات وارده این جنگ بیش از سودهایش است . بنابراین اگر به استدلال های من در مورد جنگ ترامپ نگاه کنید، شاید متقاعد شوید این دولت قصد ندارد به طور مستقیم وارد جنگ شود، بلکه در تلاش است با تهدیدهایش امتیازاتی را دریافت کند.اما این سیستم بسیار خطرناک است ، چرا که نمی توان به طور مرتب از جنگ حرف زد .
اگر ترامپ جنگ را انتخاب کند، خطر بیشتر کدام کشور را تهدید می کند ؟ من به دو دلیل می توانم ایران را نام ببرم چرا که یک؛ در حال حاضر کره شمالی دارای سلاح های هسته ای است، و ایران هیچ کدام از آن ها را ندارد، بنابراین ریسک جنگ با کره شمالی بی نهایت بیشتر است. دوم، اینکه حتی یک جنگ متعارف در شبه جزیره کره، می تواند ساکنان کره جنوبی، ژاپن، چین و ... را بسیار نگران و آزار دهد. در مقابل شرکای امریکا در خاورمیانه خیلی خوشحال می شوند اگر ترامپ از طریق چاپلوسی های آنان وسوسه شود و به تهران حمله کند.البته این استدلال 100 در صد منطقی نیست . بعلاوه، معتقدم ترامپ اگر بخواهد افکار عمومی را نسبت به مشکلات موجود منحرف کند، کلید زدن یک جنگ با ایران بسیار محتمل تر است تا با کره شمالی. با این حال، من هنوز هم فکر می کنم که جنگ با هر دو کشور بعید است زیرا ایالات متحده برای جنگ با هر یک از این 2 دستاوردهای چندانی در قبال از دست دادن ثروت و منابع خود نخواهد داشت. اما فراموش نکنیم بدترین ایده ها در دوره ای محقق شده که رهبران آمریکا فاقد هوش، احتیاط و قضاوت درست بوده اند.
مترجم : رویا پاک سرشت