بن سلمان چگونه در حال متحد کردن ایرانیان است؟

المانیتور نوشت: شاهزاده ۳۲ ساله عربستان، بن سلمان طی مصاحبه‌ای که در ۱۹ مارس با برنامه "۶۰ دقیقه" شبکه خبری سی بی اس انجام داد، مواضعی به شدت سختگیرانه علیه تهران اتخاذ کرد، مواضعی که زمینه ساز خشم ایران در برابر وی و دولت عربستان سعودی شد.

به گزارش «انتخاب»، المانیتور ادامه داد: شاهزاده سعودی در این مصاحبه، ایران را به حمایت از تروریسم متهم کرد و گفت: "بسیاری از فعالان القاعده در ایران محافظت می‌شوند. افرادی که شامل پسر اسامه بن لادن، رهبر جدید القاعده می‌شود. او در ایران زندگی و کار می‌کند؛ و البته توسط ایران حمایت می‌شود. "

از سوی دیگر محمد بن سلمان این ایده را که ایران و عربستان سعودی شباهت دارند به شدت محکوم کرد و گفت: این دو کشور از لحاظ قدرت نظامی و اقتصادی قابل مقایسه نیستند. وی در بخشی از سخنان خود ضمن اشاره به این موضوع گفت:؛ "ایران رقیب سعودی‌ها نیست. ارتش ایران حتی در میان پنج ارتش برتر جهان مسلمان رده بندی نمی‌شود. اقتصاد عربستان سعودی بزرگتر از اقتصاد ایران است؛ بنابراین نمی‌توان ایران را همرتبه عربستان سعودی دانست. "

این سخنان به سرعت موجب واکنش در ایران شد، جایی که مردم برای نمایش خشم خود به رسانه‌های اجتماعی هجوم بردند. بسیاری از مردم ضمن انتقاد از ولیعهد سعودی‌ها در توییتر چنین استدلال کردند که علی رغم ارتش قدرتمندی که بن سلمان ادعا می‌کند دارد و با وجود گذشت ۳ سال از جنگ عربستان سعودی در یمن، این کشور هنوز هم توفیقی در یمن نداشته است.

از سوی دیگر، کاربران فارسی زبان رسانه‌های اجتماعی که اغلب در مورد مسائل سیاسی متفرق و بسیار متفاوت نظر می‌دادند این بار متحد شدند و مشخص است که اغلب کاربران در خصوص استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای محکوم کردن کلمات محمد بن سلمان، اتفاق نظر دارند.

علاوه بر محکوم کردن جنگ یمن در عربستان سعودی، ایرانیان دیگری نیز بودند که به تناقضات سخنان محمد بن سلمان اشاره کردند. برای مثال خبرنگاری در ۱۵ مارس در حساب توئیتری خود نوشت: "ولیعهد عربستان در مصاحبه‌ای با" ۶۰ دقیقه " شبکه سی بی اس، در آستانه سفر خود به ایالات متحده سخنانی متناقض را مطرح کرده است. از یک سو، او می‌گوید ارتش و اقتصاد ایران ضعیف است و نمی‌تواند رقیب عربستان باشد، اما از سوی دیگر، او می‌گوید ایران قصد دارد قدرت خود را گسترش دهد. "

در همین حال، در اینستاگرام نیز تمامی صفحات مرتبط با محمد بن سلمان در رسانه‌های اجتماعی هدف حمله کاربران قرار گرفت. در میان این صفحات، صفحه موسوم به "ویژه سلطنتی"، که ادعا می‌شود یک حساب اختصاصی برای تصاویر و زندگی شاهزاده عربستانی است، تحت حمله شدید کاربران ایرانی قرار گرفت. در این صفحه به ۲ زبان فارسی و عربی به محمد بن سلمان حمله شد.

نصرت الله تاجیک، سفیر سابق ایران در اردن، به المانیتور گفت: "ایرانی‌ها محمد بن سلمان را به دلایل مختلف به عنوان یک تهدید جدی در نظر نمی‌گیرند. نخست به این دلیل که عربستان سعودی به طور بالقوه روی چند خط گسل انتقادی نشسته است؛ از جمله موضوع پیگیری و رشد (عمومی) جامعه و خواسته‌هایی که هنوز برآورده نشده اند. بنابراین، بن سلمان در یک دوره حساس قرار دارد. دوم این که برای دور زدن بحران‌های داخلی مذکور، دولت عربستان باید یک دشمن خارجی ایجاد کند تا نظرات را به آن سمت منحرف کند. از سوی دیگر، محمد بن سلمان در تلاش است تا حمایت سیاسی و نظامی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا را به دست آورد. "

وی افزود: "با این حال، نظرات ترامپ پس از دیدار با محمد نشان می‌دهد که اولویت اصلی ترامپ این است که سرمایه‌های عربستان را تا حد ممکن به واسطه دلایلی مثل فروش اسلحه نظامی به چنگ آورد؛ بنابراین طبیعی است که با وجود تفاوت‌های سیاسی بین دوبت‌های عربستان و ایالات متحده هر ۲ کشور، مواضع یکپارچه علیه دشمن خارجی مشترک خود یعنی ایران اتخاذ کنند. بر همین اساس نیز ایران باید در این وضعیت صبر استراتژیک را دنبال کند و اجازه دهد این کشور (عربستان سعودی) بیشتر درگیر مشکلات داخلی خود باشد تا درگیری با ایران. "

برخی از تحلیلگران در ایران نیز معتقدند بن سلمان به دنبال ایجاد یک مفهوم مبتنی بر دشمن خارجی است تا از این طریق و به شکلی پیچیده یک تاکتیک پیشرفت سیاسی را پیاده کند. یکی از دلایل اصلی اینکه به سلمان به دنبال متشنج کردن شرایط و آتش افروزی در ایران است، این است که جاده حرکت عربستان را برای پیشبرد اصلاحات و برنامه‌های داخلی هموار کند. با این حال، به نظر می‌رسد رفتار‌های خصمانه بن سلمان به نفع جمهوری اسلامی خواهد بود.

چرا که ایران تمایلی به افزایش تنش با عربستان سعودی ندارد و مقامات ارشد این کشور بار‌ها و بار‌ها خواستار گفتگوی دوجانبه و کاهش مشکلات با ولیعهد عربستان شده اند. اما این تلاش‌ها برای کاهش تنش و خصومت میان دو قدرت منطقه موثر واقع نشده است.

در چنین شرایطی، عموم مردم ایران بیش از گذشته نسبت به سیستم سیاسی خود اعتماد پیدا می‌کنند، بنابراین احساس وطن دوستی و عرق ملی آنان نیز تشدید می‌شود. در نتیجه وحدتی بیشتر در مورد موضوع عربستان پیدا می‌کنند. این اتحاد به مقامات ارشد ایرانی اجازه می‌دهد که با اعتماد به نفس بیشتری علیه تهدید‌های محمد بن سلمان واکنش نشان دهند.

اکنون، به نظر می‌رسد مقامات واشنگتن به نفع محمدبن سلمان موضوع گرفته اند. به ویژه چرا که عربستان را به چشم متحد خود می‌بینند. با این حال، باید یک نکته مهم را در ذهن داشته باشیم: به لطف ترامپ و محمد بن سلمان و در سایه تهدید‌های ایالات متحده و عربستان سعودی، بسیاری از مخالفان نیز مواضعی تند علیه دشمنان خارجی پیدا کرده اند.

مترجم: رویا پاک سرشت