عیسی کلانتری در آخرین نشست خبری سال ۹۶ با اشاره به اینکه منشأ آلودگی هوا در زمستان و تابستان متفاوت است، گفت: در فصول سرد سال سوخت به‌ویژه گازوئیل عامل اصلی آلودگی هوا است اما در روزهای گرم سال نیز سایر فاکتورها باعث آلودگی هوا می‌شود.
به گزارش انتخاب؛ وی با اشاره به اینکه دو سوم آلودگی هوا در روزهای سرد ناشی از ۵۰ تا ۶۰ هزار اتوبوس و کامیون فرسوده و حدود ۱۰ هزار دستگاه مینی بوس است، گفت: امسال با توجه به پیش‌بینی سازمان هواشناسی در روزهایی که شرایط جوی پایدار بود با کمک استانداری تهران جلوی ورود کامیون‌ها را به شهر تهران گرفتیم. بسیاری از این کامیون‌ها بالای ۱۵ سال عمر دارند و این موضوع کمک بزرگی به کنترل آلودگی هوا کرد همچنین ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس فرسوده شرکت واحد با کمک شهرداری از ورود به چرخه تردد محروم شدند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه چاره اصلی در کنترل آلودگی هوا بهبود کیفیت خودرو و سوخت است،اظهارکرد: در شهرهایی مثل مکزیکوسیتی و پاریس در چند ماه از سال ورود خودروهای گازوئیل سوز ممنوع است بنابراین راه چاره برای حل بحران آلودگی هوا استاندارد کردن گازوئیل و نوسازی ناوگان است البته نوسازی ناوگان نیز بدون اصلاح سوخت فایده‌ای ندارد.
کلانتری افزود: دو ماه پیش با مدیران عامل خودروها جلسه داشتم. آنان تاکید دارند اگر بنزین یورو۵ تولید شود از ابتدای سال ۹۷ دیگر خودروها را با موتور قبلی تولید نمی‌کنند بنابراین هم سوخت و هم خودروها باید استاندارد شوند.
برای تولید گازوئیل استاندارد دچار مشکل هستیم
وی با بیان اینکه کیفیت بنزین در کلانشهرها وضعیت بهتری دارد، گفت: در مورد تولید گازوئیل استاندارد دچار مشکل هستیم. بیژن زنگنه - وزیر نفت- تاکید دارد که برای استاندارد کردن پالایشگاه‌ها به سرمایه گذاری در حدود هشت میلیارد دلار نیاز است. او قول داده است که تا پایان برنامه ششم توسعه استانداردسازی پالایشگاه‌ها را اجرایی کنند. روشن است که با سوخت و خودروی غیراستاندارد هوای پاک و سالمی نخواهیم داشت.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه اظهار کرد: وزارت صنعت قول داده است تولید موتورسیکلت‌های برقی را راه‌اندازی کند البته یکی دو واحد در اصفهان و تهران راه اندازی شده است اما برای حذف سهم ۱۲ درصدی آلودگی موتورسیکلت‌ها باید در زمینه برقی سازی موتورها کار کنیم.
گوگرد بنزین در برخی موارد «بالا» گزارش شده است
کلانتری با اشاره به اینکه همکاری وزارت نفت خوب است، گفت: این وزارتخانه قول داده که هرچه سریعتر نسبت به تولید بنزین استاندارد در همه مناطق اقدام کند البته در حال حاضر همه بنزین‌های تولید شده در کلانشهرها زیر یک درصد بنزن دارند و آروماتیک آن زیر ۳۵ درصد است اما متاسفانه در برخی موارد گوگرد بنزین‌ها بالای ۵۰ PPM گزارش شده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه خودروساز معتقد است برای تولید موتور استاندارد نیاز به سوخت استاندارد است، گفت: دولت به وزارت صنعت و نفت در زمینه بهبود وضعیت خودرو و سوخت تکلیف کرده است.
کلانتری با اشاره به بهبود نسبی کیفیت سوخت نسبت به سال‌های گذشته اظهار کرد: در شهر تهران بندرت گازوئیل بالای ۲۵۰ PPM داشتیم در حالی‌که دو سال پیش گازوئیل زیر ۵۰۰ PPM در تهران نبود. با این وجود باید کیفیت سوخت روز به روز بهتر شود.
وی در ادامه با انتقاد از روند تولید خودروهای بی کیفیت در کشور گفت: واضح است که ایجاد شغل و خودروی پاک منافاتی با هم ندارند اما در شرایطی که رقابت در حوزه خودرو وجود ندارد خودروساز زحمت تولید خودروی با کیفیت را به خود نمی‌دهد و وقتی موتورسیکلت کاربراتوری با قیمت پایین عرضه می‌شود فرصت و امکان برای تولید موتور برقی وجود ندارد.
رئیس سازمان حفاطت محیط زیست با بیان اینکه همه جای دنیا خودرو ارزان و سوخت گران است، گفت: در عربستان قیمت سوخت ۳.۵ برابر قیمت سوخت در کشور ما است و متاسفانه در کشور ما خودرو گران و سوخت ارزان عرضه می‌شود و از دو خودروساز تحت هر شرایطی حمایت می‌کنیم و سوخت را ارزان ارائه می‌دهیم و طبیعی است که مشکل آلودگی هوا حل نمی‌شود.
من اگر جای مردم باشم هرگز خودروی داخلی با این کیفیت را سوار نمی‌شوم
وی تاکید کرد: خودروسازها قوی هستند اما وقتی مردم آگاه شوند مطالبه‌گر خواهند بود. من اگر جای مردم باشم هرگز خودروی داخلی با این کیفیت را سوار نمی‌شوم. مردم اگر آگاهی داشته باشند و در برابر تولید خودروهای بی کیفیت ایستادگی کنند خودروساز موظف به تولید خودروی با کیفیت می‌شود. در چنین شرایطی روشن است که باید سیاست‌ها را در حوزه خودرو و سوخت تغییر دهیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه در مورد مصوبات اخیر شورای عالی محیط زیست و کاهش وسعت برخی مناطق حفاظت شده گفت: همه مصوبات قابلیت تغییر دارند و به هیچ وجه اینطور نیست که یک مصوبه‌ای حالت آیات آسمانی داشته و غیرقابل تغییر باشد. مصوبات مربوط به مناطق حفاظت شده نیز ۴۰ سال دست نخورده باقی مانده بود. این مصوبات زمانی تدوین شده بود که جمعیت ایران ۳۰ میلیون نفر بود اما در حال حاضر ایران بیش از ۸۰ میلیون جمعیت دارد.
وی با اشاره به اینکه وسعت مناطق کاهش یافته کمتر از ۳ در هزار است،اظهارکرد: پیشنهاداتی از سوی معاونت محیط زیست طبیعی برای افزایش مناطق حفاظت شده داریم اما با توجه به کمبود نیروی انسانی مناطقی را در زمره مناطق حفاظت شده قرار دادیم که در اولویت بودند. به‌طور کلی در مصوبات اخیر شورای عالی محیط زیست در دو مورد افزایش و ۲۴ مورد کاهش مساحت مناطق حفاظت شده داشتیم.
حفاظت از مناطق حفاظت شده نباید با رفاه حال مردم منافات داشته باشد
کلانتری با تاکید بر اینکه حفاظت از مناطق حفاظت شده نباید با رفاه حال مردم منافات داشته باشد، گفت: ۲۵ درصد خلخال داخل زیستگاه‌ها است و همین موضوع مشکلاتی را برای معیشت و رفاه مردم ایجاد می‌کند. برای مثال سرمایه گذاران در این مناطق نمی‌توانند سند بگیرند و حتی توسعه و بهبود وضعیت ممکن نیست. قطعا با تصمیمات جدید شورای عالی محیط زیست ده‌ها هزار واحد مسکونی و تولیدی از بلاتکلیفی خارج می‌شود.
وی تاکید کرد: صرفا به دلیل اینکه برخی روستاها داخل زیستگاه‌ها قرار دارند نمی‌توانیم مردم این مناطق را قلع و قمع کنیم بلکه باید تکلیف آنها را مشخص کنیم و باعث بهبود رفاه و در عین حال بهبود وضعیت محیط زیست شویم بنابراین بی‌توجهی به رفاه حال مردم سیاست ما نیست.
دلایل سیاسی علت تلاش برای خودکفایی در بسیاری از محصولات
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه ضمن انتقاد شدید از سیاست‌های تولیدی و آبی کشور اظهار کرد: این اصل باید مشخص شود که آیا ما در کشور تابعی از استانداردهای بین‌المللی هستیم یا نه؟ طبق ضوابط بین‌المللی امکان استفاده از آب‌های تجدیدپذیر تا ۴۰ درصد وجود دارد اما در حال حاضر در کشور ما ۱۱۰ درصد آب‌های تجدید پذیر استفاده می‌شود. دلیل این امر آن است که عده‌ای به دلایل سیاسی به فکر خودکفایی در بسیاری از محصولات هستند.
وی ادامه داد: ما مجلسی داریم که معتقد است در ۹۵ درصد محصولات باید به خودکفایی برسیم. واضح است که برای اجرای سیاست خودکفایی به آب نیاز داریم. ۲۰ سال پیش نسبت به استفاده بیش از حد از آب‌های تجدید پذیر اعلام خطر کردم. به همین علت دستور دادم که کشت دوم را در استان فارس ممنوع کنند اما متاسفانه این هشدارها مورد بی توجهی قرار گرفت و حتی کشت دوم و سوم نیز انجام شد.
«خودکفایی» سیاستی تحمیل شده است
کلانتری با اشاره به اینکه از ۸۸ میلیارد متر مکعب آب تجدیدپذیر ۹۷ میلیارد متر مکعب برداشت می‌شود، گفت: این روند کشور را به سمت نابودی سرزمین می‌برد بنابراین سیاست خودکفایی سیاستی تحمیل شده به آب، خاک و کشاورزی این کشور است. امروز در شرایطی که ۹۷ میلیارد متر مکعب آب تجدیدپذیر یعنی ۱۱۰ درصد آب مصرف می‌شود برای اجرای برنامه ششم توسعه باید ۳۵ میلیارد متر مکعب آب بیشتری داشته باشیم. به عبارت ساده‌تر به ۱۳۲ میلیارد آب نیاز داریم تا بتوانیم برنامه ششم توسعه را اجرایی کنیم؛ میزان آبی که اساسا در کشور وجود ندارد.
رئیس سازمان محیط زیست با اشاره به اینکه آب‌های برداشت شده آب‌های فسیلی است، گفت: سیاست‌های کشور در حوزه خودکفایی غلط است و در راستای پایداری منابع کشور و محیط زیست نیست و واضح است که توان طبیعی کشور پاسخگوی خواسته‌ها و سیاست‌های اینچنینی نخواهد بود. متاسفانه سیاست‌های غلط چهار دهه گذشته مردم ایران را به جان هم می‌اندازد. در حال حاضر نیز شاهدیم که شرق و غرب اصفهان با هم اختلاف دارند و این دلخوری و اختلاف در بین مردم چهارمحال با مردم اصفهان و مردم تهران با مردم قم نیز وجود دارد.
کلانتری با بیان اینکه متاسفانه هنوز حاضر نیستیم واقعیت‌ها را در مورد کمبود منابع آب کشور بپذیریم، در مورد آبیاری تحت فشار به عنوان یکی از راهکارهای کاهش مصرف آب گفت: این روش اگر به صرفه‌جویی منتج نشود خطرناک‌تر از روش غرقابی خواهد بود چون در روش غرقابی ۳۰ درصد آب به زمین بر می‌گردد اما اگر آب صرفه جویی شده از طریق روش تحت فشار را به توسعه کشاورزی منتقل کنیم وضعیت بدتر خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه کمبود منابع آب یک مسئله سیاسی و شخصی نیست بلکه یک مسئله جدی برای کشور است، اظهارکرد: ما مجلسی داریم که مجوز استفاده از چاه‌های غیرمجاز را می‌دهد و متاسفانه رئیس جمهور قبلی مدعی بود هر کس در هر جا که دوست دارد می‌تواند چاه حفر کند. این رفتارها به علاوه سیاست‌های غلط خودکفایی در محصولات وضعیت منابع آبی کشور را به چنین شرایطی رسانده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه بر اساس نظر متخصصان گرمایش زمین، بارندگی‌ها به سمت شمال کشیده است و تقریبا امکان بازگشت بارش‌ها به کشور وجود ندارد، گفت: واضح است که دیگر بارندگی‌های گذشته را نخواهیم داشت. امسال تنها در چهار استان شمال غربی بارش‌ها در حد نرمال بود و در ۲۱ استان کشور شاهد کم بارشی شدید یا بسیار شدید بودیم.
کلانتری با تاکید بر اینکه متاسفانه در کشور ما سیاست بر علم غالب است، گفت: وقتی سیاستمداران تصمیمی می‌گیرند متخصص نباید حرف بزند.
وی در مورد طرح‌های انتقال آب، گفت: آب‌های انتقالی تنها دو درصد آب‌های موجود را تشکیل می‌دهد و مشکل اساسی کشور بحث انتقال آب نیست بلکه کاهش مصرف آب است. مشکل آب نگرش و سیاست‌های کلان مثل سیاست خودکفایی است که به دستگاه‌های اجرایی تحمیل می‌شود. باید بپذیریم که ظرفیت تولیدی کشور چقدر است. اگر حاکمیت، سیاستمداران و مردم ظرفیت تولیدی کشور را درک کنند می‌توانیم به سمت پایداری حرکت کنیم.
تبعات سیاست‌های غلط در حوزه منابع آبی
کلانتری تاکید کرد: متاسفانه در نتیجه سیاست‌های غلط در حوزه منابع آبی همه مردم احساس می‌کنند که حق‌شان ضایع شده است. در حال حاضر خوزستانی‌ها، اصفهانی‌ها، چهارمحالی‌ها، بلوچستانی‌ها و ... این احساس را دارند که در حق‌شان اجحاف شده است. تمام مشکل کشور سیاست‌هایی غیرعلمی است که به دستگاه‌های اجرایی تحمیل می‌شود. اگر سیاستمداران و قانونگذاران بتوانند کشور را از راه علم اداره کنند قطعا شرایط بهتر می‌شود.
رئیس ستاد احیای دریاچه ارومیه در ادامه در مورد وضعیت این دریاچه اظهار کرد: مالک اصلی دریاچه ارومیه محیط زیست است و ستاد احیا نیز برای کمک به محیط زیست تشکیل شد بنابراین مسئول اصلی احیای دریاچه سازمان حفاظت محیط زیست است. در حال حاضر دریاچه ارومیه وضعیت نسبتا مناسبی دارد. نسبت به سال گذشته پنج درصد افزایش ارتفاع و ۱۰ درصد افزایش وسعت دارد.
کلانتری با بیان اینکه در صورت تامین منابع مالی احیای دریاچه ارومیه با روند بهتری ادامه می‌یابد، گفت: در آخرین جلسه ستاد احیای دریاچه ارومیه مجوز دریافت فاینانس خارجی به ستاد داده شد و قرار است ستاد با کمک بانک مرکزی از کشورهای خارجی وام بگیرد.
چهار میلیارد دلار برای احیای دریاچه ارومیه لازم است
وی با اشاره به اینکه احیای دریاچه ارومیه به چهار میلیارد دلار اعتبار نیاز دارد، گفت: تاکنون متوسط بودجه تامین شده دریاچه ارومیه از منابع داخلی ۳۰ درصد بوده است و اگر منابع مالی تامین شود امیدواریم که هر چه سریعتر به اهداف‌مان برسیم البته تا پایان سال ۹۹ با انتقال آب زاب به دریاچه ارومیه ۱۶۵۰ میلیون متر مکعب آب وارد این دریاچه می‌شود.
دریاچه ارومیه از خشک شدن نجات پیدا کرده است
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه دریاچه ارومیه از خشک شدن نجات پیدا کرده است، گفت: حدود ۵۰ درصد دریاچه آب دارد همچنین در سه سال گذشته موفق به کاهش ۲۱ درصدی مصرف آب در حوزه کشاورزی در این منطقه شدیم که خوشبختانه در تولید محصولات کشاورزی هیچ اثر منفی نداشت.
اطلاع دقیقی از فعالان محیط زیست بازداشت شده ندارم
کلانتری در ادامه در مورد فعالان محیط زیست بازداشت شده گفت: اطلاعات دقیقی در این مورد ندارم. رئیس جمهوری گروه چهار نفره‌ای را برای پیگیری این موضوع و انجام مذاکرات مامور کرده است. ما هم منتظریم ببینیم که چه می‌شود اما امیدوارم هر چه سریعتر تکلیف این افراد روشن شود. اگر کسی مقصر است طبق قانون با او برخورد شود و اگر کسی مقصر نیست هر چه سریعتر آزاد شود.
وی با اشاره به اینکه من افراد دستگیر شده را نمی‌شناسم و نمی‌توانم در مورد این دستگیری‌ها قضاوت خاصی داشته باشم، اظهارکرد: تنها با هومن جوکار آشنا و او را چند باری در جلسات دیده بودم. از نظر من این فرد اصلا اهل سیاست نیست و گمان می‌کنم اصلا نمی‌داند که الان به لحاظ تاریخی در دوره پهلوی قرار داریم یا در دوره انقلاب اسلامی.
کلانتری افزود: هومن جوکار غیر از یوز و رفتن به بیابان چیز دیگری نمی‌داند. مگر اینکه چهره‌ای داشته باشد که من نمی‌شناسم. باید یادآوری کنم که دوربین‌هایی که ادعا می‌شود از طریق آنها جاسوسی اتفاق افتاده بردشان تا ۲۰ متر است و قطعا این دوربین‌ها شتر را از یوز تشخیص نمی‌دهند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه اظهار کرد: متاسفانه یک گروهی در کشور وجود دارد که من نمی‌دانم چه کسی هستند. این گروه اساسا اهل گفت‌وگو نیستند اما قدرت بسیاری دارند و مدام فشارهایشان ما را تهدید می‌کند و ما مجبوریم فشارهای آنها را تحمل کنیم اما آنان را نمی‌شناسیم. واضح است که ما ترجیح می‌دهیم با این افراد مذاکره کنیم. افرادی که وجود و حرارت بدن آنها را احساس می‌کنیم و تحت فشار آنها قرار می‌گیریم اما نمی‌دانیم چه کسانی هستند.