فصل تازه تقابل میان مسکو و واشنگتن

 چند هفته پس از اعلام راهبرد جدید آمریکا برای توسعه جنگ افزارهای هسته‌ای، مسکو نیز از سلاح‌های جدیدی رونمایی کرد که می‌تواند موازنه قدرت نظامی را به نفع روسیه و متحدانش متاثر سازد.

به گزارش انتخاب؛ «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه روز پنجشنبه دهم اسفند در سخنرانی سالانه خود موسوم به نطق وضعیت کشور که در ساختمان مجمع فدرال روسیه برگزار شد، درباره دستاوردهای نظامی روسیه و نیز وضعیت سیاسی و اقتصادی این کشور سخن گفت و از ساخت چندین سامانه نظامی جدید و فوق پیشرفته خبر داد.

پوتین در اظهارنظری بی‌سابقه گفت مسکو هر گونه حمله به روسیه و متحدانش را فوراً با حمله اتمی پاسخ می‌دهد. این موضوع نگرانی‌ها را در آمریکا تشدید کرده است. در سال‌های گذشته رقابت غرب و روسیه در مناطق مختلف جهان از جمله سوریه و اوکراین افزایش یافته و دو طرف را تا آستانه جنگ سرد جدید پیش برده است.

با توجه به تحرکات نظامی آمریکا، مسکو نیز توان نظامی خود را افزایش داده است تا همچنان موازنه تسلیحاتی با غرب را حفظ کند. بازگشت قدرتمندانه مسکو به معادلات بین المللی، دوران جدیدی را در روابط واشنگتن و مسکو رقم زده است که می توان آن را پایان سالیان جهانِ سلسله مراتبی به شمار آورد. این گزارش دربردارنده مهمترین محور تحلیل هایی است که درباره روابط واشنگتن و مسکو در رسانه های عربی منتشر شده است.

** قدرت نمایی روسیه در برابر آمریکا
روزنامه های «البلاد» و «الریاض» عربستان، «العربی الجدید» و «الحیات» چاپ لندن، «الشرق» قطر و تارنمای «العهد» لبنان با اشاره به رونمایی پوتین از جنگ افزارهای جدید روسیه، تقابل مسکو و واشنگتن درباره بسیاری از مسائل را در کانون توجه قرار دادند.
به نوشته روزنامه البلاد، رئیس جمهوری روسیه اظهار داشته این کشور دارای سامانه موشکی پیشرفته با قابلیت حمل کلاهک های اتمی است که سامانه دفاعی آمریکا از رهگیری آن عاجز است. پس از این سخنان «مایکل موریل» معاون رئیس سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) این موضوع را به منزله بازگشت دوران جنگ سرد میان آمریکا و روسیه به شمار آورد. او به شبکه «سی بی اس» آمریکا گفت این اظهارات نشان می دهد میان روسیه و آمریکا درگیری و تنش وجود دارد که تفاوتی با تنش های دوران جنگ سرد ندارد.

به نوشته روزنامه البلاد، ولادیمیر پوتین در سخنرانی خود گفت ارتش روسیه تعدادی از سلاح های مدرن را در اختیار دارد که برجسته ترین آنها موشک های قاره پیمای سرمت، موشک کینجال (خنجر)، موشک های قاره پیمای آوانگار و شناورها و سامانه جنگی لیزری است. پوتین در سخنرانی خود پیام های هشدار آمیزی از پیامدهای هرگونه حمله موشکی به روسیه و همپیمانان آن به واشنگتن ارسال کرد.
روزنامه الریاض نوشت: نشانه های جنگ سرد میان واشنگتن و مسکو در افق نمایان شده است. این موضوع چیز تازه ای نیست. بلکه پیش از این نیز این موضوع در بحران های سوریه و اوکراین، گسترش نیروهای ناتو در شرق اروپا، اتهام های آمریکا درباره دخالت روسیه در انتخابات آمریکا دیده شد. آنچه اوضاع را به تازگی وخیم تر کرده است اظهارات ولادیمیر پوتین است که در آن گفته است سلاح های روسیه می توانند هر نقطه ای را در جهان هدف قرار دهند و پدافند موشکی آمریکا نمی تواند آنها را رهگیری کند. این بیانگر آغاز جنگ سرد است. هنگامی که شکاف میان کشورهایی مانند روسیه و آمریکا افزایش می یابد ناچار در دیگر طرف ها پیامدهایی به دنبال خواهد داشت و بحران را پیچیده تر می سازد و به بحران ها ابعاد دیگری هم افزوده می شود که پیش از این مطرح نبوده است.

روزنامه العربی الجدید در گزارشی آورد: پوتین سلاح کشید و دشمنان روسیه به ویژه آمریکایی ها را به چالش کشید. او تهدید کرد در صورتی که مسکو یا همپیمانان آن با حمله هسته ای روبرو شوند مسکو فوراً وارد عمل خواهد شد. او این بار در سخنرانی خود به طور آشکار تهدید هسته ای کرد و رویکردهای اصلی سیاست داخلی و خارجی آینده روسیه را در شرایطی که دامنه اختلاف مسکو و واشنگتن افزایش یافته، مشخص کرد.
نویسنده این گزارش افزود: با پیشرفت تحقیقات درباره دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و طرح واشنگتن برای تقویت زرادخانه های هسته ای و تنش رو به رشد روسیه و اروپا و همچنین آمادباش نیروهای ناتو برای عکس العمل در برابر تحرکات مسکو، تنش میان روسیه و رقبا به مرز انفجار رسیده است. در چنین شرایطی رئیس جمهوری روسیه به قدرت نظامی برتر روسیه بالید و اعلام کرد نسل جدیدی از سلاح ها را توسعه خواهد داد. او با این اقدام پیامی جدی را به دشمنان روسیه ارسال کرد و ناتوانی آنان برای کنترل روسیه را به رخ کشید.

به نوشته روزنامه الحیات، پوتین رقابت تازه ای را با آمریکا آغاز کرد. او از سلاح های مدرنی رونمایی کرد که شکست ناپذیرند و از اهمیت سامانه موشکی آمریکا در غرب کاست. او از آمریکا خواست به میز مذاکرات روی آورد و گفت تحریم های آمریکا نمی تواند روسیه را کنترل کند و مسکو هر آنچه را غرب خواهان تعطیل آن بود تولید کرده است. وی هشدار داد در صورتی که روسیه هدف قرار گیرد عکس العمل قاطعی از خود نشان خواهد داد.
تارنمای العهد به نقل از روزنامه «واشنگتن پست» نوشت: اظهارات ولادیمیرپوتین درباره توسعه سلاح های مدرن به مفهوم تنش بیشتر در روابط مسکو و واشنگتن است. این گزارش به نقل از «توماس گراهام» مدیر پرونده روسیه در شورای امنیت ملی آمریکا در دوران بوش پسر نوشت سطح تنش در روابط آمریکا و روسیه طی یک ماه گذشته اوج گرفته است. یکی از دلایل این موضوع آن است روس ها به این نتیجه رسیده اند «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا نمی تواند روابط دو کشور را از روند تنش آفرینی دور سازد.

به نوشته روزنامه الشرق، از زمانی که ترامپ در آمریکا ریاست جمهوری خود را آغاز کرده با صدور شماری از قوانین با عنوان «رویارویی با دشمنان آمریکا» شیوه تازه ای را در پیش گرفته است. او با صدور قانون مبارزه با دشمنان آمریکا برای تحریم ایران، روسیه و کره شمالی تلاش کرد. به موجب این قانون آمریکا تحریم هایی را علیه روسیه اعمال کرد. این تحریم ها روی شرکت های دیگر کشورهایی که با بخش های دفاعی و اطلاعاتی روسیه همکاری می کنند، هم تاثیرگذار است. آمریکا به این موضوع بسنده نکرد. بلکه واشنگتن به کشورها و شرکت هایی که با روسیه روابط بازرگانی دارند هم هشدار داد و تهدید کرد که امکان تحریم ها آنها وجود دارد. نخستین آزمون واقعی در روابط آمریکا و روسیه در دوره ترامپ بحران اوکراین است.

الشرق افزود: با ورود ترامپ به کاخ سفید تنش ها در حومه شهرک صنعتی «اودییوکا» در اوکراین افزایش یافت. با وجود اینکه ترامپ در این باره موضع سنجیده ای را در پیش گرفت، اما موضع واقعی آمریکا از سوی «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل اعلام شد. او این اتفاقات را از نتایج دخالت روسیه در اوکراین به شمار آورد. پس از تحریم های آمریکا علیه روسیه در نتیجه بحران اوکراین، دامنه اختلاف ها میان روسیه و آمریکا افزایش یافت. درباره سوریه هم مسکو و واشنگتن اختلاف دارند. در حالی که رئیس جمهوری آمریکا دخالت روسیه در سوریه را ناگوار به شمار آورده، دیده می شود که از زمان راهیابی ترامپ به کاخ سفید رویکرد آمریکا درباره سوریه تغییر نکرده است.

** آمریکا و تلاش برای صحنه آرایی راهبردی
به نوشته صفحه عربی خبرگزاری «اسپوتنیک» روسیه، «تیمور دویدار» کارشناس مسائل سیاسی گفته درگیری میان روسیه و آمریکا آشکار شده و تنش میان این دو کشور بی سابقه است. ما در آستانه ورود به نبرد جدیدی هستیم و به مرحله برخورد رسیده ایم. روسیه در بحران سوریه در مسیر طرح آمریکا سنگ اندازی کرد و طرح های آمریکا و اسرائیل برای تجزیه سوریه را ناکام گذاشت؛ رویکردی که سبب تنش میان مسکو و واشنگتن شده اما ادامه خواهد داشت.
«احمد صوان» تحلیلگر مسائل سیاسی هم به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: آمریکا اکنون در حالت ضعف، سستی و شرایط ناگواری به سر می برد. این کشور به دلیل ناتوانی در برخورد با اوضاع بر پایه رویکرد خود در سراسر جهان در تنگنا قرار گرفته است. این کشور همانطوری که دیده می شود درباره سوریه، کره شمالی، روسیه، چین، عراق، یمن، لیبی، مصر و نحوه برخورد با بحران در روابط کشورهای عربی و قطر در حاشیه خلیج فارس در شرایط ناگوار و آشفته ای به سر می برد. همه این مسائل بر واشنگتن فشار وارد می کند. از این رو، آمریکا بدون اینکه قدرت تعامل و پرداختن به بحران ها را داشته باشد هر روز آشفته تر می شود. این در شرایطی است موضع روسیه بر عکس آمریکا است. این کشور به طور جدی و صادقانه برای تحقق همکاری با همه قدرت های کوچک و بزرگ تلاش می کند.

این تحلیلگر ادامه داد: آمریکا در چنین شرایطی نمی تواند با قدرت هایی مانند روسیه و چین مقابله کند. از این رو، دیده می شود که آمریکا با کارت های گوناگون خود بازی می کند تا اینگونه وانمود کند که می تواند بحران ها را مدیریت کند. آمریکا می کوشد جنگ ها را از یک منطقه به منطقه دیگر انتقال دهد. از جمله سعی دارد بحران در سوریه ادامه داشته باشد تا اینگونه وانمود کند که می تواند برگ برنده راهبردی را در دست داشته باشد. این در شرایطی است که گروه های تروریستی وابسته به آمریکا پس از شکست های پی در پی دیگر نمی توانند برای آمریکا دستاورد راهبردی به ارمغان آورند.