جنبش «کرامت» منتقدان سعودی را متحد می‌کند؟ / نگاه متفاوت جنبش دموکراتیک عربستان به ایران

الاخبار نوشت: معارضان سعودی در داخل و خارج تلاش می کنند از مرحله انتقالی خاندان حاکم برای مطرح کردن خود به عنوان یک عامل مؤثر در تغییرات جامعه عربستان، استفاده کنند. در میان هرج و مرجی که گروههای معارض متفرقه و احزاب مختلف در عربستان از آن رنج می برند، جنبشی تحت عنوان «کرامت» سر بر آورده است که شامل طرحی برای اتحاد معارضان برای دست یابی به اهدافی مشخص، صرفنظر از اختلافهای مذهبی و فکری است.

به گزارش «انتخاب»، این رسانه عرب زبان ادامه داد: ولی عهد سعودی، بن سلمان از مهیا نمودن فضاهایی برای اتحاد معارضان سعودی خودداری نمی کند. اما نیروها و شخصیتهای معارض سعودی دیدگاه یا هدف واحدی ندارند، جز آنکه همگی مورد قلع و قمع، به حاشیه رفتن و تعقیب از سوی نظام سعودی قرار گرفته اند.

امروز، عربستان مرحله ای استثنایی در تاریخش را می گذراند؛ تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی موجود از زمان ولی عهدی بن سلمان، عوامل انفجار بسیاری را به دنبال داشته است که احتمالا شراره نخستین سناریو های دراماتیکی در داخل مملکت سعودی خواهد بود.

در این شرایط، موانع متعددی در مقابل امکان استفاده از شرایط مذکور وجود دارد، که مهمترین آن، پراکندگی نیروهای معارضی است که از برنامه های ولی عهد و گذشتگان وی متضرر شده اند. علاوه بر اینکه مذاهب و فرقه های مختلفی هستند که اهداف متفاوتی دارند، از اصلاح نظام گرفته تا براندازی و تغییر آن.

در همین راستا، معن بن علی الدویش الجربا برای آغاز جنبش سعودی «کرامت» اماده می شود تا یک جریان ملّی عربی براساس تفکر دموکرات شکل گیرد که برخلاف تشکل های معارضی که بر پایه های مذهبی و ایدئولوژیک تشکیل شده اند، این جنبش شامل صفوف اجتماعی قبیله ای بدوی، شهری، اعیان و اشراف و افراد عادی می شود، بی آنکه به وابستگی های دینی، فکری و عقیدتی آن توجه داشته باشد.

الجربا در گفتگو با الاخبار تاکید کرده است که جنبش او از همراهی زیادی از سوی مردم عربستان؛ چه در میان و قبایل و چه در میان مردم شهر نشین و فرهنگیان و رجال دینی،بهره مند خواهد شد، چرا که این جنبش میراث جزیرة العرب را حفظ کرده و ریشه های دینی و فرهنگی منسجم در میان قبایل را بر نمی کَنَد، علاوه بر اینکه عبای دین و اخلاق را بر نمی کشد؛ درست برخلاف کاری که محمد بن سلمان در حال انجام آن است؛ جنبش کرامت داعیه اتحاد بین مسلمانان، همزیستی، مساوات و عدالت را دارد، بدون تمرکز بر مذهب، نژاد یا منطقه.

واقعیت آن است که دولت سعودی با جغرافیای کنونی اش احساس درونی ملی گرایی را در نزد مردم عربستان محقق نکرده است. الجربا که با ملک عبدالله رابطه خویشاوندی دارد می گوید: «عقل جمعی مردم جزیرة العرب هنوز احساس می کند توسط خاندانی مورد حمایت انگلیس، تانکها و هواپیماهای آن اشغال شده و دولتهایی که متکی به خود بودند را از میان برده است».

نظر این جنبش در رابطه با دولتهای بزرگ منطقه، یکی از تفاوتهای اساسی آن با دیگر جنبشهای معارض است؛ «کرامت» ایران را دروازه جهان عرب به سوی آسیا، ترکیه را دروازه جهان عرب به سوی اروپا و مصر را دروازه جهان عرب به سمت قاره آفریقا می داند و این دولتها را به بازگشت به نقش اصلی شان فرا می خواند.

نقاط اجماع جنبش کرامت بعنوان یک جبهه واحد برای نیروهای معارض سعودی، بر مبادی عامی استوار است که در خدمت منافع ملت سعودی است؛ از جمله آزادی بیان و عقیده، ازادی تشکیل احزاب سیاسی، تشکیل مجلس منتخب مردمی از طریق انتخابات ملی، مراقبت از اموال عمومی و تحقق عدالت، کرامت و مساوات، و برگزاری همه پرسی برای تعیین پیکره و شکل دولت و نظام حاکم.

طرحی که الجربا از آن صحبت می کند، محدود به ارتباط با شخصیت های معارض در داخل و خارج، بویژه در لندن، آلمان، ژنو و کانادا نیست، بلکه تا ارتباط با برخی دولتهای حامی حقوق بشر و برخی سازمانهایی که در این زمینه فعال هستند نیز امتداد می یابد.

اما مهمترین نکته برای جنبش کرامت، گشودن کانال های ارتباطی با برخی شاهزادگان خاندان حاکم است؛ کسانی که مورد ظلم و ستم حاکمان سعودی قرار گرفته اند. به گفته الجربا، بن سلمان می خواهد آل سعود را تبدیل به آل سلمان کند، بر همین اساس، می کوشد با زندانی کردن شاهزاده های سعودی هیبت آنها را از میان ببرد و حتی القاب شاهزاده ها را منحصر به خاندان سلمان و فرزندان او می کند!