پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : آیا برای‌تان پیش آمده که عضلات‌تان ناگهان منقبض شوند و درد زیادی را تحمل کنید؟ این انقباضات دردناک، گرفتگی عضلانی یا اسپاسم عضلانی نامیده می‌شوند و اصلا هم شوخی بردار نیستند. گرفتگی عضلانی می‌توانند در گروههای گوناگون عضلانی روی بدهد، مثلا بخش‌هایی از پا مانند پشت ساق پا، پشت یا جلوی ران، دیواره‌ی شکمی، بازوها، دست‌ها و حتی گردن.
یک انقباض دردناک عضلانی می‌تواند به علت‌ها مختلفی بوجود بیاید. برخی از شایع‌ترین علت‌ها شامل استفاده‌ی بیش از حد از عضلات، آسیب‌های عضلانی، دهیدراته شدن، جریان خون ضعیف و داروها یا بیماری‌هایی خاص مانند فشردگی عصب نخاعی، اعتیاد به الکل، بارداری، نارسایی کلیوی و کم کاری تیروئید می‌شود. معمولا کمبودهای غذایی نیز می‌توانند باعث اسپاسم‌های عضلانی بشوند. پایین بودن سطح یک سری از مواد معدنی و ویتامین‌ها نیز می‌تواند موجب شود عده‌ای بیشتر دچار گرفتگی‌های عضلانی شوند.
شما باید به پزشک مراجعه کنید و سطح ویتامین‌ها و مواد معدنی بدن‌تان را با آزمایش چک کنید. اگر کمبودی داشتید، با مراقبت و رعایت توصیه‌های پزشک می‌توانید کمبود را برطرف کرده تا گرفتگی عضلانی‌تان تدریجا خود به خود درمان شود.
گرفتگی عضلانی و منیزیم
پایین بودن سطح منیزیم در بدن می‌تواند منجر به گرفتگی‌های مداوم عضلانی شود. منیزیم برای عملکرد طبیعی عصب و عضله اهمیت دارد و بازجذب کلسیم را تقویت می‌کند، که برای حفظ عضلات قوی و پیشگیری از اسپاسم مهم است. ضمنا منیزیم، جذب پتاسیم را هم افزایش می‌دهد که آن هم برای عملکرد مناسب عضله ضروری است. اگر کمبود منیزیم دارید سعی کنید با رژیم غذایی سالم، مقدار منیزیم مورد نیاز بدن‌تان را تامین کنید. برخی از بهترین منابع غذایی منیزیم شامل بادام، آوکادو، موز، لوبیا، تخم کدو حلوایی، توفو، شیر سویا، پسته، گردو، سیب زمینی با پوست، ماست، شیره‌ی چغندر، غلات کامل و سبزیجات برگدار می‌شود.
مهم است که رژیم غذایی‌تان چربی زیاد نداشته باشد چون می‌تواند توانایی بدن برای جذب منیزیم را کاهش بدهد. علاوه بر تغذیه، وان نمک اپسوم دو بار در هفته نیز می‌تواند به حفظ سطح طبیعی منیزیم در بدن کمک کند. اگر می‌خواهید مکمل منیزیم مصرف کنید، همیشه اول با پزشک مشورت کنید.
گرفتگی عضلانی و پتاسیم
پایین بودن سطح پتاسیم در بدن می‌تواند علت ممکن دیگری برای اسپاسم عضلانی باشد چون عضله را ضعیف و خسته می‌کند. پتاسیم برای سلامت عضلات مهم است و همراه با سدیم می‌تواند شارژ الکتریکی سلول‌های‌تان را حفظ کند؛ چیزی که برای کنترل انقباضات و عملکرد عضلات مهم است. ضمنا پتاسیم به جذب کلسیم و منیزم نیز کمک می‌کند. از رژیم‌های غذایی پرنمک پرهیز کنید چون می‌توانند تعادل سدیم – پتاسیم را در بدن بهم زده و منجر به پایین آمدن سطح پتاسیم نسبت به سدیم شوند.
برای حفظ سطح متعادلی از پتاسیم در بدن، غذاهایی چون موز، آوکادو، توت فرنگی، پرتقال، انبه، کیوی، زردآلو، خرما، هویج، سیب زمینی شیرین، اسفناج، بروکلی، فلفل قرمز، ساردین و سالمون مصرف کنید. اگر می‌خواهید از مکمل پتاسیم استفاده کنید، ابتدا با پزشک مشورت کنید.
گرفتگی‌های عضلانی و کلسیم
بین سلامت عضلات و دریافت کلسیم، ارتباط مستقمی وجود دارد. کلسیم، الکترولیتی است که در عملکرد عصب‌ها و انقباضات عضلانی و ریلکس کردن آنها نقش دارد. بنابراین کمبود کلسیم می‌تواند باعث شود عضلات شما بعد از انقباض، شل نشوند و اصطلاحا بگیرند.
ضمنا، کمبود کلسیم در بدن باعث می‌شود سلول‌های عصبی بینهایت حساس شده و گرفتگی و درد ناگهانی عضلات بوجود بیاید. برای دریافت کلسیم کافی، غذاهایی چون شیر کم چرب یا بدون چربی، محصولات لبنی، سبزیجات برگدار تیره، غلات غنی شده، مرکبات، شیره‌ی چغندر و محصولات سویا بیشتر مصرف کنید. اگر قصد دارید مکمل کلسیم مصرف کنید حتما با پزشک مصرف کنید تا او دوز مناسب شما را تجویز کند.
گرفتگی‌های عضله و سدیم
هر چند غذاهای کم نمک برای سلامتی بهترند، اما مصرف بسیار کم سدیم هم می‌تواند دلیل پنهان گرفتگی‌های مکرر عضلانی‌تان باشد. سدیم برای سلامت عضله ضروری است و همراه با الکترولیت‌های پتاسیم، منیزیم و کلسیم برای پیام رسانی مناسب عصبی و عملکرد عضلات کار می‌کند. اگر سطح سدیم بدن‌تان به دلیل دهیدراته شدن یا تعریق زیاد افت کند، گرفتگی عضلانی اصلا اتفاق عجیبی نخواهد بود. اگر در هوای گرم ورزش‌های سنگین انجام دهید یا زیاد عرق کنید، نیاز دارید سدیم از دست رفته را با تغذیه‌ی مناسب به بدن‌تان برگردانید.
هشدار: افرادی که فشار خون بالا، دیابت یا مشکلات مزمن کلیوی دارند باید از مصرف نمک اضافی خودداری کنند.
گرفتگی عضله و ویتامین D
ویتامین D هم بری سلامت استخوان‌ها مهم است و هم برای سلامت عضلات. اگر سطح ویتامین D بدن‌تان پایین باشد، بیشتر مستعد اسپاسم‌های عضلانی هستید.
ویتامین D برای جذب مناسب کلسیم لازم است، ضمنا پایین بودن میزان ویتامین D در بدن موجب تعریق زیاد می‌شود که می‌تواند مواد معدنی مهمی چون پتاسیم و سدیم را در بدن تحلیل ببرد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ نشان داد تامین ویتامین D لازم در بدن می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر سلامت عضلات و استخوان‌ها داشته باشد. می‌توانید با قراردادن پوست بدن‌تان در معرض آفتاب صبحگاهی به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، به بدن‌تان در ساختن ویتامین D کمک کنید. همچنین برخی از منابع غذایی ویتامین D شامل شیر غنی شده، ماهی، روغن ماهی، زرده تخم مرغ و غلات غنی شده می‌شود. حتما قبل از مصرف مکمل ویتامین D با پزشک مشورت کنید.
نکاتی برای پیشگیری از گرفتگی عضلانی
. مرتبا ورزش کنید تا سالم و متناسب بمانید. افرادی که اندام متناسب‌تری دارند و از فیتنس خوبی برخوردارند، کمتر دچار اسپاسم می‌شوند.
. هر روز تمرینات کششی انجام دهید، مخصوصا برای عضلاتی که مستعد گرفتگی هستند.
. آب کافی بنوشید تا بدن‌تان دهیدراته نشود و عدم تعادل الکترولیت‌ها بوجود نیاید. حتما قبل، حین و بعد از ورزش یا فعالیت شدید بدنی آب بنوشید.
. رژیم غذایی کم چرب در پیش بگیرید تا جریان خون ضعیف نداشته باشید و دچار گرفتگی عضلانی نشوید.
. در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب، ورزش سنگین انجام ندهید تا زیاد عرق نکنید.
. شب‌ها لباس راحت و گشاد بپوشید تا دچار اسپاسم‌های عضلانی شبانه‌ی پاها نشوید.