نجفی: ستاد شهر هوشمند به زودی در شهرداری تهران تشکیل می‌شود / بروکراسی کندی در شهرداری حاکم است

شهردار تهران گفت: شهر هوشمند می‌تواند شعار حرکت به سمت شهر شیشه‌ای و شهر شفاف را محقق کند و در نتیجه می‌تواند یکی از قطعات مهم پازل رسیدن به عدالت اجتماعی و نظام مبتنی بر عدالت و دور از فساد باشد.

به گزارش ایسنا، محمدعلی نجفی در سومین کنفرانس ملی شهر سایبری که صبح امروز در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: حیات بشری از صدر تاریخ تا امروز همواره در حال تغییر و تحول است اما در سال‌های اخیر انسان با تحولاتی مواجه شده و زندگی‌اش تحت تاثیر دگرگونی‌هایی قرار گرفته است که سرعت آن در هیچ برهه‌ای از زمان اینگونه نبوده است.

وی ادامه داد: حدود 50 سال پیش اولین کامپیوتر وارد ایران شد. خیلی اهمیت داشت که یک دستگاهی می‌تواند با سرعت اطلاعات را پردازش و محاسبه کند. از 50 سال پیش ورود کامپیوترها به ایران آغاز شد و امروزه همه زندگی انسان تحت تاثیر سایبر قرار گرفته است.

شهردار تهران افزود: این تحولات و تکامل فناوری اطلاعات طبیعتا اداره شهرها را تحت تاثیر قرار داده است و بیشترین تاثیرش را بر مدیریت شهری و زندگی شهری گذاشته است. فناوری اطلاعات همه وجوه زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده و عناوینی مانند عصر اطلاعات یا جامعه اطلاعات پرکاربردترین عناوین برای تبیین شرایط کنونی جامعه بشری هستند.

به گفته وی، تحول شگرفی در فناوری اطلاعات ایجاد شد که دامنه آن به اقتصاد کشیده شده و مفهوم اقتصاد اطلاعاتی را ایجاد کرده است و اساسی‌ترین فکر این است که امروز منبع اصلی تولید ثروت در دنیا خلق دانش مدیریتی و کاربست آن در زندگی بشر باشد. همچنین علاوه بر اقتصاد، ابعاد اجتماعی و فرهنگی نیز تحت تاثیر فناوری اطلاعات قرار گرفته است.

نجفی خاطرنشان کرد: افزایش حیرت آور اطلاعات و پردازش آن از طرفی موجب همگرایی فرهنگ‌ها و از طرف دیگر نیز منجر به تشکیل خرده فرهنگ‌ها شده است. همچنین منجر به تهاجم اطلاعات به زندگی خصوصی افراد نیز شده و این نشان می‌دهد که انسان باید خودش را با فناوری اطلاعات هماهنگ کند یا با افزایش تسلط خود بر فناوری به نحو احسن از آن استفاده کند تا بتواند آن آرامش و آسایش که حیات بشری به دنبال آن است را تامین کند.

نجفی با بیان اینکه فناوری اطلاعات بیشترین تاثیر را بر زندگی شهری و مدیریت شهری گذاشته است، گفت: در همین جا واژه شهر هوشمند مطرح شده است که به عنوان یک برنامه فراگیر و هدف قابل دسترس امروزه در بسیاری از شهرها دنبال می‌شود. شهری که با اتکاء به زیرساخت‌های گسترده فناوری اطلاعات و فضای سایبری بتواند خدمات مدیریت و بهبود کیفیت زندگی شهروندان را تضمین کند.

وی اضافه کرد: شهر هوشمند به عنوان راه حل عمومی در دنیا برای مدیریت شهری مطرح شده است. همچنین برنامه استقرار شهر هوشمند در شهر باید متناسب با اکوسیستم اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن نقطه باشد و نباید به دنبال نسخه جهان شمول بود.

شهردار تهران تصریح کرد: بنابراین باید راه حل گرایی را در ارتباط با مسائل خاص هر شهر به عنوان محور طراحی شهر هوشمند مد نظر قرار داد. همچنین در تهران نیز باید مسائل اصلی شهر را شناسایی کنیم و متناسب با آن مسائل به دنبال پیدا کردن راه حل‌ها باشیم.

نجفی با اشاره به اینکه علم جهان شمول است و باید از تجربیات دیگران نیز استفاده کنیم، گفت: این مهم است که از این علم و فناوری کشورهای دیگر در خصوص حل مشکلاتی که در تهران با آن مواجه هستیم استفاده کنیم. همچنین برای رسیدن به شهر هوشمند مدیریت یکپارچه شهری اهمیت دارد. بسیاری از فعالیت‌های شهر هوشمند نیاز به دسترسی، فرامین اجرایی و زیرساخت‌های کلیدی دارد که در مجموعه مدیریت یک شهر قابل حصول است.

شهردار تهران افزود: مدیریت یکپارچه شهری و دستیابی به شهر هوشمند روی یک سکه هستند و در تعامل با یکدیگر قابل تعریفند یعنی وقتی شهر هوشمند ایجاد کنیم دسترسی به مدیریت یکپارچه شهری آسان‌تر می‌شود و وقتی مدیریت یکپارچه شهری وجود داشته باشد مسلما ایجاد شهر هوشمند ممکن‌تر است. همچنین کلیدی‌ترین نقش را برای رسیدن به شهر هوشمند، شهروندان دارند و رسیدن به این امر جز با مشارکت شهروندان قابل کسب نیست و بایستی حتما داده‌هایی که از شهروندان در خصوص تعامل آنها و تاثیراتی که از مدیریت شهری می‌گیرند مورد ارزیابی قرار گیرد. در حقیقت شهروندان سلول‌های بنیادین زیست شهر هستند و اگر آنها مشارکت نداشته باشند تحقق چنین برنامه‌هایی امکانپذیر نیست.

شهردار تهران در ادامه اظهار کرد: شهر هوشمند می‌تواند پیامدهای طلایی برای شهروندان، نظام شهری، نظام حکومتی در یک کشور داشته باشد. زیرا منجر به تسریع فعالیت‌ها و خدمات، نوسازی فرآیندها شفافیت در ساز و کارها می‌شود و همین شفافیت می‌تواند ابزاری قوی برای مبارزه با فساد در سیستم‌های اداری باشد. شهر هوشمند می‌تواند شعار حرکت به سمت شهر شیشه‌ای و شهر شفاف را محقق کند و در نتیجه می‌تواند یکی از قطعات مهم پازل رسیدن به عدالت اجتماعی و نظام مبتنی بر عدالت و دور از فساد باشد.

وی همچنین ادامه داد: در حرکت به سمت شهر هوشمند باید مشارکت عموم ذینفعان نیز باشد و در بعد حکمرانی بدون همکاری و مشارکت دولت و نهادهای فرادست و همکاری و هم افزایی آنان امکان ایجاد شهر هوشمند نخواهد بود. همچنین در بعد عملیاتی نیز نقطه اتکای شهر هوشمند بازار فناوری اطلاعات، ارتباطات استارت آپ‌ها، شرکت‌های مختلف هستند که بایستی با یکدیگر مشارکت کنند و مدیریت شهری نیز باید از این مشارکت به نحو احسن استفاده کند.

به گفته وی، شهر هوشمند اسم رمز مجموعه‌ای از فعالیت‌های کلیدی و مفید در شهرداری برای مردم و بهبود کیفیت زندگی مردم است که ایجاد شفافیت ارتقای سرمایه اجتماعی چابک سازی، به مشارکت گرفتن مردم در حل مسائل متداول و در نهایت استفاده از توان فنی کسب و کارهای بومی مجموعه فعالیت‌هایی برای دستیابی به شهر هوشمند است که باید مورد تاکید قرار گیرد.

نجفی در ادامه با اشاره به اینکه یکی از آفت‌های بزرگ رسیدن به این برنامه اتکای بیش از حد به نسخه‌های ترجمه‌ای و فرمول‌های خارجی است، گفت: باید آنچه را که مورد نظر است در چارچوب مسائل و مشکلات شهر تهران و مسائل فرهنگی و اجتماعی که با آن روبرو هستیم مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. باور امروز مدیریت شهر تهران این است که دستیابی به شهر هوشمند مهمترین و کلیدی‌ترین ماموریت مدیریت شهری تلقی می‌شود و اگر بخواهیم به آن رویکرد مورد نظر در ادامه شهر تهران برسیم حتما باید شهر هوشمند را به عنوان یکی از اصلی‌ترین برنامه‌ها دنبال کنیم.

بروکراسی کندی در شهرداری تهران حاکم است

شهردار تهران خاطرنشان کرد: وجود محدودیت‌ها، چالش‌های بزرگ در دسترسی به این برنامه‌ها، ما را در حرکت به سوی ارتقای سطح سایبری شهر با محدودیت‌هایی مواجه می‌کند. زیرا حرکت در جهت شهر هوشمند مستلزم چابک سازی سازمان شهرداری است. در حقیقت در شهرداری تهران با سیستم و ساختار مدیریتی مواجه هستیم که بسیار تو در تو بوده و همپوشانی بسیاری در این سازمان وجود دارد. همچنین بروکراسی کندی در شهرداری تهران موجود است و همین موضوع، شفافیت و گردش اطلاعات را بسیار مشکل کرده است، بنابراین این موضوع چالش بسیار مهمی است که اگر حل نشود مسئله رسیدن به شهر هوشمند لاینحل باقی می‌ماند.

نجفی همچنین در ادامه به دستورالعملی برای معاونت برنامه ریزی شهرداری تهران اشاره کرد و گفت: یکی از اقداماتی که انجام دادم دستورالعملی برای معاونت برنامه ریزی شهرداری تهران بود که تجدیدنظر اساسی در ساختار و فرآیندها و فعالیت‌های شهرداری تهران انجام دهند و امیدوارم در دو فاز شش ماهه یا یک ساله ساختار را متناسب با شرایط امروزی کنیم.

نجفی همچنین ادامه داد: این ساختار کهنه و فرسوده، نامتناسب با شرایط علم و فناوری امروزه بود که در شهر تهران طی برنامه‌ای شش ماهه و یکساله قرار است تا این ساختار اصلاح شود و در حقیقت یک تجربه معماری سازمانی در ارتباط با شهرداری تهران انجام شود. البته این تجدید ساختار سازمان در یک فاصله زمانی کوتاه میسر بوده و قطعا با مقاومت‌های بسیاری روبرو خواهیم شد. از طرفی در تهران نیز با مسائل فوری مواجه هستیم و نمی‌توانیم این مسائل و حل آنها را به ایجاد یک ساختار مناسب موکول کنیم.

وی اضافه کرد: وضعیت شهرسازی و معماری و بدقوارگی شهر تهران، حمل و نقل و ترافیک که عمر مفید مردم را به هدر می‌دهد، شدت مصرف انرژی، بد مصرف کردن منابع حیاتی شهر، مسائل فرهنگی و اجتماعی و ... از مجموعه مسائلی هستند که مستلزم پیدا کردن راه حل‌های ضروری‌اند و باید به دنبال سریع‌ترین راه حل‌ها باشیم و از طرفی ساختار سازمانی که شهرداری و مدیریت شهری با آن گریبان گیر است اجازه رسیدن به این راه حل‌ها را نمی‌دهد.

نجفی همچنین به بحران‌های مالی و بدهی‌های شهرداری تهران نیز اشاره کرد و گفت: بیان پروژه شهر هوشمند ممکن است ساده باشد اما در عمل با مشکلاتی مواجه است که باید مورد توجه قرار گیرد. از طرفی شهرداری تهران درباره نیروهای انسانی 68 هزار و 400 نفر پرسنل حقوق بگیر ماهانه دارد که متاسفانه با کارآیی پایین هستند. بنابراین این مسائل و مشکلات راه حل‌های خلاقانه‌ای را می‌طلبد تا از این چالش‌ها عبور کنیم.

تشکیل ستاد شهر هوشمند در شهرداری تهران به زودی

شهردار تهران خاطرنشان کرد: این برنامه‌ها و چالش‌ها موجب شده است که مواردی را در محور فعالیت‌های‌مان در دسترسی به شهر هوشمند قرار دهیم که یکی از تصمیمات در حوزه ساختاری تشکیل دبیرخانه و ستاد در حوزه شهر هوشمند در شهرداری تهران است که در هفته‌های آتی ترکیب و فعالیت‌های این ستاد در هفته‌های آتی مشخص می‌شود و این ستاد عهده‌دار نظارت بر برنامه‌هایی است که شهرداری تهران در رسیدن به شهر هوشمند بایستی انجام دهد. همچنین یکی دیگر از محورهای تعیین شده برای رسیدن به شهر هوشمند جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی در ارتباط با پروژه‌های مرتبط با شهر هوشمند است.

همکاری مشترکی میان شهرداری تهران و سازمان عمرانی کیش برای توسعه شهر هوشمند

وی افزود: به سازمان مشارکت و سرمایه گذاری شهرداری تهران ابلاغ شده است که پروژه‌های مربوط به شهر هوشمند را در اولویت کاری خود قرار دهند و تامین مالی این پروژه‌ها از طریق سرمایه گذاری داخلی و خارجی صورت گیرد. همچنین جلسات متعددی با سرمایه گذاران خارجی برگزار شده و امیدواریم در چند ماه آتی همایش‌های بین‌المللی برگزار کنیم.

نجفی در پایان صحبت‌هایش گفت: قرار است همکاری مشترکی میان شهرداری تهران و سازمان عمرانی کیش انجام بگیرد تا فعالیت‌های مشترکی در زمینه توسعه شهر هوشمند داشته باشیم که منجر به هم افزایی و کسب تجربیات جدید برای هر دو شهر شود. همچنین می‌توان بخشی از برنامه‌ها را در کیش به عنوان پایلوت انجام داد و سپس دربرخی مناطق تهران اجرایی کرد. از طرفی در همین خصوص با مدیران کلانشهرها صحبت‌هایی در خصوص فعالیت‌های سایبری و توسعه فعالیت‌های مرتبط با شهر هوشمند انجام داده‌ایم تا بتوانیم با کلانشهرها در این خصوص همکاری‌هایی داشته باشیم.