پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : زمان دقیق وقوع زلزله قابل پیش‌بینی نیست اما مکان‌هایی وجود دارند که احتمال وقوع زمین‌لرزه در آن‌ها زیاد است. در ادامه با شهرهایی که بیش از هر مکان دیگری در معرض وقوع زلزله هستند، آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
به گزارش انتخاب به نقل از جام جم آنلاین، پدیده‌ی زلزله که واقعه‌ای بسیار فاجعه‌بار و خطرناک است، در طول تاریخ، همواره زمین را به لرزه در آورده است. اما مانند بسیاری از موارد دیگر، خطر زلزله نیز به‌طور مساوی در نقاط زمین تقسیم نشده است؛ حتی زمانی‌که توانایی‌های کشوری خاص در مواجهه با عواقب زلزله را می‌بینیم، متوجه وجه تمایز کشورها نیز می‌شویم.
طبق تخمین‌ها و برآوردها، همه‌روزه ۲۸۳ میلیون نفر در معرض وقوع زمین‌لرزه‌ی احتمالی قرار دارند. در مکان‌هایی که صفحات بزرگ زمین با یکدیگر در تماس‌اند، احتمال وقوع زلزله نیز بالا است. شکاف‌هایی که بین صفحات زمین به‌وجود می‌آیند، گسل نام دارند. زندگی کردن بر روی خط گسل، جان انسان‌ها را در دستان زلزله قرار می‌دهد. ولی این موضوع، سد راه بشر در ساخت برخی از بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهرهای جهان بر روی خطوط گسل نشده است؛ به عبارت دیگر، بعضی از شهرهای بزرگ جهان، روی فوندانسیونی لرزان ساخته شده‌اند! در ادامه فهرستی از شهرهایی که احتمال وقوع زمین‌لرزه در آن‌ها زیاد است را مشاهده خواهید کرد؛ هر چند شناختن این مکان‌ها، کمکی در جلوگیری از زلزله‌ی احتمالی نخواهد کرد.
توکیو، ژاپن
توکیو در معرض خطر پنج مورد از بلایای طبیعی مانند سیل، زمین‌لرزه، طوفان‌های بادی، سونامی و خیزآب (بالا آمدن سطح دریا ناشی از کاهش فشار هوا و وزش طوفان) قرار دارد که با این وجود، نامش در رده اول قرار می‌گیرد. اما زمین‌لرزه، نگرانی اصلی مردم این شهر است. پایتخت ژاپن در «حلقه آتش» اقیانوس آرام واقع شده است؛ یعنی جایی‌که زلزله و دیگر بلایای طبیعی، همه‌روزه جان ۳۷ میلیون نفر از شهروندانش را تهدید می‌کند. حلقه آتش منطقه‌ای است که در آن شمار زیادی از زمین‌لرزه‌ها و فوران‌های آتشفشانی در حوضه اقیانوس آرام رخ می‌دهد. این مکان، یک زمین‌ساخت حلقه‌ای است که ۹۰٪ از زلزله‌های جهان در آن رخ می‌دهد. همچنین ۸۱٪ از قوی‌ترین زلزله‌های دنیا نیز در حلقه آتش به وقوع می‌پیوندند. علاوه‌بر این موضوع، ۴۵۲ کوه آتشفشانی در ژاپن وجود دارد که این کشور را به‌لحاظ وقوع بلایای طبیعی، به یکی از خطرناک‌ترین مکان‌های دنیا مبدل کرده است.
طبق اطلاعاتی که از سازمان بین‌المللی Swiss Re منتشر شده، اگر زلزله‌ای در توکیو اتفاق افتد، ۲۹٫۴ میلیون نفر از شهروندان این شهر در معرض خطر قرار خواهند گرفت. اما زمین‌لرزه تنها فاجعه‌ای نیست که در توکیو معمول است؛ بادهای شدید موسمی، سونامی و سیل نیز در این ناحیه به کرات رخ می‌دهند. پتانسیل بالای توکیو در وقوع چنین فجایعی، این مکان را به یکی از خطرناک‌ترین شهرهای دنیا تبدیل کرده است.
یکی از مهم‌ترین جوانبی که باید مد نظر داشته باشیم این است که وقوع چنین فاجعه‌هایی، چه تأثیری در مقیاس جهانی خواهند داشت. یعنی اگر در توکیو زلزله‌ای رخ دهد، ارزش روزهای کاری از دست رفته در این شهر، بیش از هر مکان دیگری از دنیا که در معرض خطر بلایای طبیعی هستند، بر اقتصاد جهان و البته اقتصاد خود ژاپن تأثیر خواهد داشت.
جاکارتا، اندونزی
پایتخت اندونزی در مکان خاصی قرار دارد. از آن‌جایی‌که جاکارتا نیز در ناحیه‌ی حلقه آتش واقع شده، جای تعجبی هم ندارد که این مکان، دومین شهر در معرض خطر زمین‌لرزه در فهرست ما باشد. اما موضوع به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ تقریبا نیمی از جاکارتا پایین‌تر از سطح دریا قرار دارد؛ جایی‌که خاک نرم آنجا، زمینه را برای غرق شدن این شهر هنگام وقوع زمین‌لرزه فراهم می‌کند.
در صورت وقوع یک زلزله‌ی بزرگ در جاکارتا، تقریباً جان ۱۷٫۷ میلیون نفر از شهروندان این شهر به خطر می‌افتد. همچنین وقوع سیل‌های خروشان نیز همواره این شهر را تهدید می‌کند. جاکارتا به لحاظ وقوع بلایای طبیعی، پنجمین شهر در معرض خطر دنیاست. در سال ۲۰۰۴، زمین‌لرزه‌ی اقیانوس هند (و وقوع سونامی در پی آن)، جان بیش از ۲۸۳ هزار نفر را گرفت. البته با توجه به پتانسیل این منطقه، زمین‌لرزه‌های زیادی در مقیاس‌ها کوچکتر در این شهر اتفاق می‌افتد. جاکارتا تقریبا ماهانه بیش از یک زلزله را تجربه می‌کند.
مانیل، فیلیپین
پایتخت فیلیپین بعد از توکیو، به‌لحاظ وقوع تمامی بلایای طبیعی مانند طوفان، فوران‌های آتشفشانی، سونامی و زلزله‌هایی که معمولا بالای ۶ ریشتر هستند، دومین شهر در معرض خطرات طبیعی دنیا محسوب می‌شود.
خطرات ناشی از وقوع زلزله در مانیل، سه برابر مکان‌های دیگر است. این شهر نیز در حلقه آتش قرار گرفته است که آن را نه تنها در مقابل زمین‌لرزه، بلکه در برابر فوران‌های آتشفشانی هم آسیب‌پذیر می‌کند. جمعیت مانیل ۱٫۶۵ میلیون نفر است که در ناحیه‌ای به وسعت ۱۵٫۴ کیلومتر مربع متراکم شده‌اند. همین موضوع، خطر آسیب‌های جدی ناشی از زمین‌لرزه را بسیار بیشتر می‌کند. طبق برآوردها، در صورت وقوع زلزله‌ای با مقیاس بیش از ۶ ریشتر در این شهر و نواحی اطرافش، ۱۶٫۸ میلیون نفر در معرض خطر صدمات جدی و یا مرگ قرار خواهند گرفت. از آن‌جایی‌که خاک مانیل نیز نرم است، خطر وقوع «روان‌گرایی» در این شهر بسیار بالاست. روان‌گرایی خاک زمانی اتفاق می‌افتد که به علت رطوبت بالا، خاک نرم شده و زمین هنگام وقوع زلزله، مانند مایع رفتار می‌کند؛ در نتیجه درصد تخریب بسیار بیشتر می‌شود. اما پیامدهای زمین‌لرزه در مانیل، به تخریب و یا حتی مرگ انسان‌ها ختم نمی‌شود؛ این شهر قطب اقتصادی فیلیپین محسوب می‌شود. از بین رفتن شهر، به معنی نابودی اقتصاد این کشور است. گفته می‌شود اگر زمین‌لرزه بزرگی در مانیل رخ دهد، اقتصاد بیش از یک‌سوم فیلیپین را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد.
لس آنجلس و سان فرانسیسکو، آمریکا
ممکن است بسیاری از ما، رویای سفر به آمریکا و رانندگی در بزرگراه‌های ایالت کالیفرنیا را داشته باشیم. اما ساکنان این ایالت، تمایل زیادی برای این کار ندارند. طبق اطلاعات جدید به دست آمده از سازمان زمین‌شناسی آمریکا، ایالت کالیفرنیا به احتمال ۹۹٪، طی ۳۰ سال آینده، زمین‌لرزه‌ای به بزرگی بیش از ۶٫۷ ریشتر را تجربه خواهد کرد. اگرچه هر دو شهر لس‌آنجلس و سان فرانسیسکو بسیار توسعه یافته هستند، اما آمادگی کامل برای مواجهه با زمین‌لرزه را ندارند. این دو شهر، مانند شهرهایی که پیش‌تر بدان اشاره کردیم، سهم زیادی در چرخه اقتصادی کشور ندارند و در صورت وقوع بلایای طبیعی مانند زلزله، دیگر شهرهای آمریکا به‌راحتی زیان وارد شده به کشور را جبران خواهند کرد. با این‌حال، وقوع زلزله در لس‌آنجلس و سان فرانسیسکو بر اقتصاد جهانی مؤثرخواهد بود. در صورت وقوع زلزله یا یک فاجعه دیگر، لس‌آنجلس و سان فرانسیسکو به‌لحاظ ارزش روزهای کاری از دست رفته، به ترتیب در رده‌های ششم و هشتم کشور هستند.
اهالی ایالت کالیفرنیا مدت‌هاست که منتظر وقوع زمین‌لرزه در گسل سان آندریاس هستند. اما سوال اینجاست که کدام شهر قربانی این فاجعه خواهد شد؟ لس‌آنجلس یا سان فرانسیسکو؟ طبق حدس و گمان‌های دانشمندان، «منطقه‌ی فرورانش کاسکادیا» یا «گسل کاسکادیا» که از اقیانوس آرام تا ونکوور و نزدیکی سان فرانسیسکو کشیده شده است، پتانسیل وقوع زمین‌لرزه‌ای بزرگتر از گسل سان آندریاس را دارد؛ زلزله‌ای که ممکن است بزرگی‌اش به ۹ ریشتر هم برسد. زمین‌لرزه‌ای به این بزرگی، هر چند قرن یک بار رخ می‌دهد.
اوساکا، ژاپن
اوساکای ژاپن، پنجمین شهر در معرض وقوع زلزله فهرست ماست. در صورت وقوع زلزله در اوساکا، ۱۴٫۶ میلیون نفر از مردم این شهر در معرض خطر قرار خواهند گرفت. اوساکا نیز مانند همتای خود توکیو، در حلقه آتش حوضه اقیانوس آرام واقع شده است. این شهر نیز از خطرات دیگر بلایای طبیعی مانند سیل، طوفان و سونامی در امان نیست که همواره جان انسان‌ها را تهدید می‌کند.
در واقع، در فهرست شهرهایی که در معرض خطر بلایای طبیعی یاد شده هستند، اوساکا پس از توکیو، مانیل و دلتای رودخانه پرل در رده‌ی چهارم قرار می‌گیرد. خطر اصلی که اوسکا را تهدید می‌کند، طوفان و سیل است، نه زمین‌لرزه. از آن‌جایی‌که به‌هنگام وقوع فجایعی مانند زلزله، اوساکا پس از توکیو، لس‌آنجلس و سان فرانسیسکو، در رتبه‌ی چهارم قرار می‌گیرد، رکود اقتصادی این شهر نه تنها بر ژاپن، بلکه بر جامعه جهانی نیز تأثیرات منفی زیادی خواهد داشت. از دیگر خطراتی که همواره این شهر را تهدید می‌کنند، می‌توان به سونامی و خیزآب اشاره کرد که هر یک ممکن است موجب وقوع دیگری شود.