کمالوندی: عکسبرداری‌ از تاسیسات هسته‌ای مربوط به برجام نیست/ ترامپ هم هیچ وقت نگفته ما برجام را نقض کرده‌ایم/ اتحادیه اروپا مجموعه نسبتاً ضعیفی است

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: مهر و موم‌ تاسیسات هسته‌ای موقتی و عادی است.

بهروز کمالوندی افزود: عکسبرداری‌ از تاسیسات هسته‌ای مربوط به برجام نبوده و طبیعی است.

کمالوندی درباره بی توجهی آمریکا به گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر پایبندی ایران به تعهدات برجام و ادامه فشارها و نقض برجام از جانب کاخ سفید گفت: یک طرف موضوع تعهدات ماست که آژانس هشت بار پایبندی ما را تأیید کرد و هیچ کسی نیست که بگوید ایران تعهداتش را اجرا نکرده است.

وی افزود: البته برخی افراد تند در داخل آمریکا هستند اما درون دولت آمریکا حتی آقای ترامپ نیز هیچ وقت نگفته است که ما برجام را نقض کرده ایم بلکه ادعایش را با تعبیری چون پایبند نبودن ما به روح برجام بیان کرده است گرچه برخی کشورهای عربی نیز ممکن است حرف هایی در این خصوص زده باشند.

کمالوندی، طرف دیگر موضوع را مربوط به تعهدات طرف مقابل دانست و تصریح کرد: آنان اگر چه مسائل را روی کاغذ حل کردند اما چه در دولت قبل و چه در دولت کنونی آمریکا با اظهارات مختلف سعی کردند استفاده ایران از منابع برجام را با مشکل مواجه کنند که این طبعاً به علت اختلافات عمیقی است که همواره وجود داشته و هست.

وی در گفت‌وگو با صدا و سیما گفت: البته از دشمن نباید انتظار داشته باشیم آنچه را می خواهیم انجام دهد این بخشی از واقعیت است و بارها اشاره کرده ایم که به رغم اجرای تعهدات ما، آنان در بندهای 26، 27 و 29 برجام اقدامات خلاف برجام داشته اند و در عین حال مدعی هستند که اجرای قانون کاتسا و مانند آن نقض برجام نیست حال آنکه به نحوی تحریم هایی که برگشته بود جایگزین می کند.

معاون سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه هیئت عالی نظارت بر برجام باید این موضوعات را بررسی کند، هشدار داد: همانطور که وزیر امور خارجه اعلام کرد اینطور نیست که جمهوری اسلامی ایران بخواهد یک طرفه تعهداتش را انجام دهد و در بلندمدت از منافع برجام استفاده نکند.

کمالوندی گفت: البته در نتیجه اجرای برجام بسیاری از مسائل مانند بیمه ها، کشتیرانی و فروش نفت حل و فصل شده اما برخی مسائل به ویژه در مورد بانک های بزرگ باقی مانده است.

وی افزود: بانک های کوچک ارتباطاتشان برقرار شده اما بانک های بزرگ و سرمایه گذارانی که تابع تعداد اندکی از شرکت ها و بانک های بزرگ هستند مرعوب شده اند و انتظار اینکه این بانک ها و سرمایه گذاران تشویق شوند واقعی نیست البته باید روش هایی بیابیم که ترسشان از بین برود.

کمالوندی تاکید کرد: در این چارچوب از اروپایی‌ها خواسته‌ایم که صرفاً به موضع گیری در حمایت از برجام اکتفا نکنند بلکه باید این مواضع با برخی اقدامات عملی توأم باشد چنانکه اعلام کرده اند در پی این هستند که اگر آمریکا بخواهد تحریم ها را ادامه دهد با روش های دیگر بتوانند برای شرکت هایشان پوشش های بیمه ای ایجاد و خطر جریمه‌های آمریکا را جبران کنند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: البته آمریکایی‌ها نیز مدعی‌اند که تعهداتشان را اجرا می‌کنند اما به نحو دیگری تحریم های برداشته شده را جایگزین می‌کنند.

وی تاکید کرد: بعد از تأیید نشدن پایبندی ایران به برجام از جانب ترامپ و ارجاع آن به کنگره، در مقطع حساس و مهمی قرار داریم و اینجاست که مسئولان ذی ربط در هیئت عالی نظارت بر برجام باید به جمع بندی نهایی برسند و ما در سازمان انرژی اتمی مسئول اجرای دستورها هستیم.

کمالوندی بار دیگر هشدار داد: اگر قرار بر بازگشت به گذشته باشد قطعاً از نظر میزان و سطح غنی سازی، تولید آب سنگین و بهره برداری از رآکتور به مراتب در جایگاهی بهتر از دوره پیش از برجام باز می گردیم.

وی گفت:​ البته در رآکتور خنداب اراک ترجیح ما این است که بتوانیم رآکتور باز طراحی شده داشته باشیم حتی در شرایط بدون برجام که این به نفع ماست هم در کیفیت و هم کارآیی، اما چه بسا همزمان هر دو را انجام دهیم به نحوی که هم باز طراحی را داشته باشیم و هم رآکتور قبلی را درست کنیم.

معاون سازمان انرژی اتمی افزود: بنابراین اگر قرار بر بازگشت به عقب باشد، دست ما بسته نیست و از قبل پیش بینی های لازم را کرده ایم، گرچه امیدواریم به پیمانی که بسته ایم پایبند باشند که در این صورت به نفع همه است.

کمالوندی آمریکا را در وضع کنونی در انزوا دانست و تصریح کرد: البته اتحادیه اروپا مجموعه نسبتاً ضعیفی است و اگر بخواهند روی پای خود بایستند کار خیلی دشواری در پیش رو دارند اما اگر کشورهای دیگر مانند چین و روسیه نیز کنار اروپا قرار بگیرند و اروپا در مقابل اقدامات آمریکا بایستد، واشنگتن مجبور است در سیاست هایش تجدید نظر کند.

وی افزود: اکنون نیز آمریکا در وضعی قرار دارد که از نظر سیاسی و حتی از جنبه نظامی در منطقه ضعیف است و در شرایطی نیست که بتواند تعیین تکلیف کند با این حال ما اقدامات لازم و کافی را مد نظر داریم و با تدبیر و مراقبت با قضایا برخورد می کنیم.

کمالوندی گفت: هیئت عالی نظارت بر برجام همه تدابیر را در نظر دارد چنانکه از ما درخواست کردند که با چه مواردی می توانیم چه در قالب برجام و چه خارج از آن اقدام کنیم که ما نیز گزینه های لازم را ارائه و اعلام کردیم همه گزینه ها قابل برنامه ریزی و اجراست و منتظریم که اگر اتفاقی بیفتد از جانب این هیئت به ما اعلام شود.

معاون سازمان انرژی اتمی همچنین درباره زمان برگزاری جلسه هیئت عالی نظارت بر برجام گفت: آخرین جلسه این هیئت حدود 7 - 8 روز پیش برگزار شد و متعاقب آن بود که ما آخرین ملاحظات خود را ارائه کردیم و احتمال دارد باز هم جلسه ای داشته باشد.

معاون امور بین الملل و سخنگوی سازمان انرژی اتمی، مهر و موم بخش هایی از تأسیسات هسته ای کشورمان را موقت و برای حسابداری مواد هسته ای دانست.

کمالوندی درباره مصاحبه اخیر آمانو با شبکه سی بی اس آمریکا مبنی بر صدها هزار عکسبرداری و دو هزار پلمپ در بخش های مختلف هسته ای کشورمان گفت: بخشی از آماری که ارائه شد برای این است که طرف مقابل را متقاعد کند فعالیت های کشورمان تحت نظارت و شفاف است.

وی افزود: باید در نظر داشت به طور نمونه اگرچه تهیه صدها هزار عکس از مراکز هسته ای در ایران واقعیت است اما اگر هر دوربین هر سه ثانیه یک قطعه عکس بگیرد، در طول روز 30 هزار قطعه عکس گرفته می شود، عکس هایی که قرار نیست خارج شود بلکه در همان دوربین ها می ماند تا اگر روزی قرار باشد اتفاقی بیفتد به آن مراجعه کنند.

کمالوندی گفت: البته این مربوط به برجام هم نیست زیرا قبل از برجام نیز این عکسبرداری ها انجام می شد و نه در تأسیسات ما بلکه در تأسیسات همه دنیا وجود دارد و اتفاقاً یکی از علل فعال بودن هر تشکیلات هسته ای این است که دوربین در آنجا نصب است چون اگر فعالیت نداشته باشد به دوربین هم نیاز ندارد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: درباره مهر و موم و پلمب نیز همین طور است، ما قبل از برجام نیز به علل پادمانی و به این علت که حسابرسی مواد تابع برخی قواعد است مهرهایی را خودمان با هماهنگی آژانس می زدیم تا به عنوان نمونه وقتی بخشی از مواد هسته ای از قسمتی به قسمت دیگر منتقل شود به محض انتقال آن مهر و موم ها برداشته می شود.

وی این اقدام را روندی عادی دانست و گفت: شاید اگر بگوییم 2 هزار مهر و موم در تأسیسات هسته ای ایران ممکن است وجود داشته باشد این تعداد در ژاپن می‌تواند 20 هزار مهر و موم باشد زیرا رفت و آمد مواد هسته ای حتماً تابع برخی قواعد است و باید این مهر و موم ها انجام شود.

کمالوندی افزود: مهر و موم در ایران مفهوم خاص خود را دارد یعنی بستن و تعطیل کردن، در حالی که در فعالیت های هسته ای وقتی می خواهند بخشی از مواد را به جای دیگر منتقل کنند آن را مهر و موم می کنند یا به عنوان نمونه وقتی کار در یک مخزن به اتمام برسد و مخزن پر شود آن را مهر و موم می کنند تا از جانب آژانس اندازه گیری شود.

معاون سازمان انرژی اتمی گفت: بنابر این مهر و موم برخی تجهیزات، عکسبرداری، مراجعات و بازرسی ها مربوط به فعالیت های هسته ای است.

وی افزود: آقای آمانو در مذاکرات اخیرش در تهران نیز اعلام کرد افراد جدیدی که آمده اند اطلاعات دقیقی از پادمان، پروتکل و برجام ندارند و او مجبور است برای آنان توضیحاتی بدهد تا متوجه شوند.

کمالوندی گفت: حتی اگر از برجام بیرون باشیم و حتی اگر پروتکل الحاقی را نیز اجرا نکنیم باز تعداد زیادی دوربین داریم که هر یک 30 تا 40 هزار عکس در روز می گیرند که با احتساب دهها دوربین نصب شده، عکس های زیادی گرفته می شود اما قرار نیست حتی یک عکس نیز بیرون برود.

وی افزود: مهر و موم ها نیز دائمی نیست بلکه موقت است و البته برای برخی تجهیزات ممکن است چون فعلاً با آن کار نمی کنیم خودمان ترجیح دهیم مهر و موم ها بماند مانند تجهیزات مربوط به فرآوری که خودمان برای اینکه خیالمان راحت باشد موقتاً مهر و موم آن را داریم.

کمالوندی اضافه کرد: بنابراین مهر و موم ها موقت و برای راستی آزمایی و حسابداری مواد هسته ای است و طبعاً این توضیحات آقای آمانو شاید برای یک فرد تازه کار است تا بتواند او را متقاعد کند که رژیم راستی آزمایی قوی اعمال و بر همه چیز نظارت می شود و تشخیص او این بوده است که بتواند طرف مقابل را که تجارب کافی ندارد، متقاعد کند.

معاون امور بین الملل و سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: اطلاعات محرمانه فعالیت های هسته ای کشورمان در آژانس منتقل نشده است اما طبعاً در این باره حساس هستیم.

کمالوندی درباره دیدارهای نامتعارف آمانو با مقامات آمریکا و نگرانی از درز اطلاعات محرمانه کشورمان افزود: دو موضوع متفاوت را باید از هم جدا کرد نخست، تبادل نظر و صحبت کردن که موضوعی عادی است.

وی گفت: از طرف ما نیز آقایان عراقچی، صالحی و بنده با آقای آمانو دیدار کرده ایم خود او نیز در سفرش به ایران به مجلس شورای اسلامی رفت و در دیدار با نمایندگان مجلس به پرسش های مختلف پاسخ داد بنابراین بخشی از موضوع، عادی است.

کمالوندی افزود: اما درخصوص انتقال اطلاعات محرمانه تا جایی که می دانم چنین اتفاقی روی نداده است گرچه طبعاً حساسیم در عین حال نکته مهم این است که به طور کلی نه فقط آمانو که حتی افراد دیگر نیز که باشند، قدرت های بزرگ بر سازمان های بین المللی تأثیرگذارند بویژه آنکه بخش اعظم بودجه این سازمان ها را تأمین می کنند.

وی اضافه کرد: به این علت همواره با نگاه بدبینانه به این موضوع می نگریم و مراقبت های لازم را داریم به هر حال در دنیایی زندگی می کنیم که بخش مهمی از سازمان های بین المللی تحت تأثیر قدرت ها هستند و نمونه اش را دیدیم که آمریکا با یونسکو چه کرد یا از پیمان بین المللی آب و هوا بیرون آمد.

کمالوندی ادامه داد: تلقی آمریکا این است که وقتی از یونسکو بیرون می آید و بخش اعظمی از بودجه این سازمان را نمی دهد، مجبور می شوند که از سیاست های واشنگتن تبعیت کنند کما اینکه درباره عربستان هم وقتی سازمان ملل می خواست نامش را جزو فهرست ناقضان حقوق کودک قرار دهد با تهدید به قطع بودجه، مواضع سازمان ملل را تغییر داد.

معاون سازمان انرژی اتمی گفت: اینها بخشی از واقعیات دنیاست که باید مراقب باشیم و مراقبت لازم را نیز داریم و همه تلاش ما این است که این مناسبات تغییر کند و مواضع سازمان ها مستقل و عادلانه باشد. تلاش ایران در این مسیر این است که نظامات بین المللی در چارچوب منافع عمومی و رفع تبعیض عمل کنند.

وی همچنین درباره دیدار پرسش برانگیز آمانو با هیلی گفت: آقای آمانو در دیدار اخیرش با مقامات کشورمان در تهران پس از ارائه گزارشی از مذاکراتش با موگرینی و مکرون توضیح داده بود که قرار است به ابوظبی و سپس به آمریکا برود تا در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی و همزمان با برخی شخصیت های آمریکایی دیدار کند.

کمالوندی افزود: مدیرکل آژانس همچنین توضیح داده بود که در دیدارهایش چه خواهد گفت و تقریباً آنچه که ما شنیدیم موضوعاتی بود که انتظارش را داشتیم.

وی درباره اینکه چرا آمانو به عنوان مدیرکل نهادی مستقل و بین المللی به مقامات کاخ سفید گزارش می دهد، گفت: در اینکه رئیس سازمان مهم بین المللی باید برخی مشورت ها را با کشورهای عضو و نمایندگانشان داشته باشند تردیدی نیست که از این منظر موضوعی عادی است و عجیب نیست.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: البته اگر آقای آمانو قرار باشد در مذاکراتش موضوعات محرمانه را منتقل کند قطعاً اشکال دارد اما در این سفر و آن طور که قبل از سفرش به مقامات کشورمان توضیح داد که تلاشش این خواهد بود که طرف های مختلف را متوجه کند که برجام توافقی است که می تواند پایدار و به نفع همه باشد.

کمالوندی اضافه کرد: بر این اساس اگر آقای آمانو با هدف تقویت برجام مذاکره کرده باشد، دیدار و مذاکراتش عادی است.

وی همچنین درباره تأثیر اظهارات مکرر آمانو مبنی بر اعمال قویترین نظام راستی آزمایی بر فعالیت های هسته ای ایران و جنبه روانی آن بر افکار عمومی گفت: از دید ما وقتی از قوی‌ترین راستی آزمایی صحبت می شود مطالبه ما نیز افزایش می یابد.

کمالوندی افزود: ما برخی مقاطع زمانی را در برجام تعریف کردیم به عنوان نمونه پس از پنج سال قرار است تحریم های تسلیحاتی ما برداشته شود که اکنون دو سال آن گذشته است یا پس از هشت سال باید جمع بندی نهایی آژانس از فعالیت های هسته ای کشورمان ارائه شود که این می تواند زودتر انجام شود.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: وقتی آژانس اعلام می کند که قویترین نظام راستی آزمایی را در برنامه هسته ای ما اعمال می کند مطالبه ما نیز برای اینکه جمع بندی نهایی آژانس زودتر از هشت سال باشد افزایش می یابد بنابراین این وجه موضوع را نیز دست کم نگیریم که بسیار مهم است.

وی افزود: در دیدارهای مختلف با آمانو با استناد به اینکه تعداد بازرسی ها و راستی آزمایی در کشورمان در مقایسه با دیگر کشورها بیشتر است این مطالبه را از او داشتیم که باید جمع بندی نهایی آژانس زودتر ارائه شود که این سبب اعلام عادی بودن برنامه هسته‌ای کشورمان خواهد شد.

کمالوندی اضافه کرد: اکنون گزارش های ادواری آژانس درباره فعالیت های هسته ای کشورمان باید به شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه شود اما پس از ارائه جمع بندی نهایی آژانس، گزارش های ادواری حذف و تحریم ها برداشته می شود.

وی ادامه داد: در این چارچوب همه اینها در گرو جمع بندی نهایی آژانس از فعالیت های هسته ای کشورمان و جمع بندی نهایی نیز در گرو همکاری با آژانس است و زمانی که خود آنان چنین موضوعی را اظهار می کنند برای ما نکته ای مطلوب تلقی می شود و نباید از آن برداشت منفی کرد.

معاون سازمان انرژی اتمی همچنین درباره تکرار ادعای آمانو مبنی بر ممکن بودن دسترسی آژانس به مراکز نظامی کشورمان گفت: دسترسی ها طبق پروتکل تعریفی دارد و ما در برجام فراتر از پروتکل نپذیرفته ایم.

کمالوندی افزود: آنچه در پروتکل آمده این است که دسترسی ها به دو دسته از اماکن می تواند ممکن شود نخست اماکنی که در آن مواد هسته ای باشد و دیگر، فعالیت هایی که در چرخه سوخت باشد ولو بدون مواد مانند ساخت سانتریفیوژها.

وی گفت: وقتی ما اطمینان کافی داریم که در تأسیسات نظامی مان هیچ مواد و فعالیتی وجود ندارد دلیلی نیست که بخواهند درخواست دسترسی داشته باشند گرچه آنان نیز تاکنون چنین درخواستی نداشته اند.

کمالوندی افزود: ممکن است طرف مقابل فرضی را مطرح کند که تقریباً یک در میلیون نیز قرار نیست اتفاق بیفتد و پیشاپیش برای موضوعی که قرار نیست اتفاق بیفتد پاسخی منفی از ما بگیرد و آن را به عنوان نشانه ای از نداشتن همکاری و صداقت ما به جامعه جهانی ارائه کند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: باید مراقب این زیرکی های رسانه ای باشیم بویژه آنکه این صحبت ها مربوط به آمانو نیست بلکه در قالب پرسش هایی منعکس می شود که به طور نمونه رویترز یا ای پی مطرح و او را مجبور می کنند که جمله ای در این باره بگوید.

وی افزود: در این موضوع از آقای آمانو می پرسند اگر با چنین وضعی مواجه شوید می خواهید دسترسی داشته باشید؟ با این حال پاسخ آقای آمانو به درستی این بوده که "آنچه برای ما اهمیت دارد این است که در جاهایی که فعالیت های هسته ای باشد درخواست دسترسی می کنیم".

کمالوندی گفت: بنابراین نباید پیشاپیش موضوعی را مطرح کنیم که اصلاً قرار نیست اتفاق بیفتد مانند اینکه به فرض یک در میلیون بخواهند اسنادی را ارائه بدهند و بگویند در فلان پادگان فعالیت هسته ای بوده است همچنان که یک بار در گذشته با چنین موضوعی در پارچین مواجه بودیم که پرونده اش بسته و موضوع حل و فصل شد.

معاون سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: بنابراین این حقه رسانه هایی مانند ای پی و رویترز است که باید خیلی مراقب باشیم زیرا ممکن است باز هم تکرار شود و پرسش مشخص رسانه های داخلی این باید باشد که آیا آژانس درخواستی برای دسترسی به مراکز نظامی ما داشته است؟ که طبعاً چنین درخواستی نداشته و بعید است چنین درخواستی را بخواهد داشته باشند.