حق‌مان را بده، بازی را پخش کن!

 حق‌پخش تلویزیونی، چند سالی می‌شود که به یکی از کلیدواژه‌های فرهنگ فوتبال ما تبدیل شد. پولی که سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران باید به فدراسیون فوتبال پرداخت کند و در ازای آن، بتواند بازی‌های مختلف این رشته را برای بینندگان خود به‌صورت زنده و یا حتی غیرمستقیم و در قالب برنامه‌های مختلف و شوهای تلویزیونی پخش کند.

به گزارش انتخاب به نقل از آی اسپورت، ۱۶ مرداد ۱۳۹۶ خبری در رسانه‌ها منتشر شد مبنی بر اینکه نایب رئیس مجلس شورای اسلامی از تعیین تکلیف حق پخش تلویزیونی مسابقات فوتبال تا ۲۰ شهریور ماه خبر داده است. در آن روز، نشست ویژه مجلس شورای اسلامی با حضور «مهدی تاج» رئیس فدراسیون فوتبال، مسئولان وزارت ورزش و جوانان و سازمان صدا و سیما با محوریت بررسی مساله حق پخش تلویزیونی مسابقات فوتبال به ریاست نایب رئیس مجلس در محل کمیسیون فرهنگی برگزار شد که ماحصل آن مشخص شدن وضعیت حق‌پخش تلویزیونی مسابقات فوتبال لیگ تا بیستم شهریور بود. اما درحالی که نزدیک به یک ماه و نیم از بیستم شهریور ۹۶ می‌گذرد، هنوز هم خبری از تعیین تکلیف نیست.

فدراسیون بارها تصمیم گرفته که درهای ورزشگاه‌های مختلف را به روی دوربین‌های صدا و سیما ببندد و اجازه ندهد که این سازمان بدون رعایت انصاف اقدام به پخش بازی‌های لیگ کند، اما در این فرآیند، تنها کسی که بیش از همه متضرر می‌شد، بیننده تلویزیونی بود که قرار است به‌واسطه پرداخت حق‌پخش از سوی صدا و سیما و بالاتر رفتن کیفیت بازی‌ها و بهبود اوضاع تیم‌ها، در نهایت برنده باشد. اما قرار است این کشمکش تا چه زمانی ادامه یافته و آیا راه‌حلی مناسب و به اصطلاح «برد - برد» در این مقوله پیدا می‌شود؟

اما در آستانه داربی ۸۵، تعرفه‌های تبلیغاتی سیمای جمهوری اسلامی ایران برای این بازی بزرگ مشخص شده که با یک حساب و کتاب سر انگشتی می‌توان دریافت که تلویزیون بابت تبلیغاتی که پیش از شروع، بین دو نیمه و پس از پایان بازی پخش خواهد کرد، چه درآمد سرسام‌آوری را به جیب می‌زند. تعرفه اگهی‌های تلویزیونی دربی ۸۵، پیش از بازی هر ثانیه ۶۹ میلیون تومان و بین دو نیمه ۱۳۹ میلیون تومان است، اگر فرض کنیم قبل بازی حداقل ۱۰ دقیقه و بین بازی هم ۱۰ دقیقه آگهی پخش شود و تنها ۲۰ نوبت زیرنویس روی مسابقه پخش شود و ۹۰% هم تخفیف برای قراردادها در نظر گرفته شود حدوداً تنها از یک مسابقه دربی بیش از ۱۶ میلیارد تومان درآمد خالص خواهد داشت.

حالا اگر به‌جای بازی پرسپولیس و استقلال که یکی از داربی‌های بزرگ جهان نام گرفته، مثلا یک برنامه معمولی پخش می‌شد، آیا اداره بازرگانی سازمان صدا و سیما می‌توانست حدود ۳۰ دقیقه آگهی جذب کند؟ و اگر چنین می‌کرد، آیا تعرفه قیمت‌های آن با مسابقه فوتبال استقلال و پرسپولیس یکی بود؟
این موضوع البته تنها در مورد شهرآورد تهران و حتی تیم‌های بزرگ پرسپولیس و استقلال صدق نمی‌کند و فوتبال‌دوستان ایرانی در سرتاسر جهان به‌واقع دوست دارند بازی‌ تیم‌های مورد علاقه خود را پیگیری کنند. بنابراین، سازمان صدا و سیما هم باید به‌مانند سایر کشورها، درست مثل خرید فیلم‌ها و سریال‌های مختلف، برای به‌دست آوردن حق‌پخش بازی‌های فوتبال هم پول خرج کند و این پول را باید از منابع مختلفی که در اختیار دارد، تامین کند. اما دریغ از سهمی اندک برای تیم‌های مختلف حتی از پخش آگهی‌ها.

یکی از عمده منابع درآمد تیم‌های مختلف، همین حق‌پخشی است که در ایران پرداخت نمی‌شود. در فصل جاری، لیگ برتر انگلستان، یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون پوند (۹ تریلیون و ۷۲۰ میلیارد تومان) حق‌پخش دریافت کرده که به تناسب خاص بین باشگاه‌های مختلف تقسیم می‌شود. بوندس‌لیگا هم در سال ۸۷۶ هزار یورو از حق‌پخش خود درآمد دارد. در فوتبال آلمان تعداد بازی‌ها ۱۰۸ عدد کمتر از لیگ برتر است.