گزارش واشنگتن‌پست درباره جانشینان احتمالی تیلرسون/ نیکی هیلی و مایک پومپئو چه مواضعی درباره ایران دارند؟

واشنگتن پست روز یکشنبه نوشت که 'نیکی هیلی' و ' مایک پومپئو' دو فرد در نظر گرفته شده برای جانشینی 'رکس تیلرسون' وزیر امور خارجه آمریکا هستند که هر دو مواضع تقریبا مشابهی دارند.

به گزارش «انتخاب»، واشنگتن پست در این گزارش به قلم ' جاش راگین' می نویسد: این روزها در محافل عمومی و خصوصی آمریکا یک پرسش رایج در میان مردم مطرح است و آن اینکه، چه کسی جانشین 'رکس تیلرسون ' وزیر امور خارجه آمریکا خواهد شد؟ هر چند در دولتی که مقام وزارت امور خارجه و اصولا دیپلماسی نقش چندان محسوسی ندارد؛ وزیر امور خارجه شدن شغل خیلی دهان پرکنی نیست.

این در حالیست که تیلرسون تمام شایعات در مورد انصرافش از این مقام را تکذیب می کند. او ماه قبل در سخنانی ' دونالد ترامپ' رئیس جمهوری آمریکا را 'کودن' نامید که همین اظهار نظر او شایعات در مورد احتمال برکنار شدنش را تقویت کرد. اما ترامپ حسن اعتماد خود را در محافل عمومی نسبت به تیلرسون ابراز کرده است.

درون کاخ سفید شنیده می شود که این دعوای تیلرسون با دوایر مختلف حلقه داخلی ترامپ بود که باعث شده است دوران کاری اش طولانی مدت نباشد. برخی می گویند که امکان دارد تیلرسون یک سال تمام در پستش بماند تا هم حفظ آبرو شده باشد و هم کار بازسازی وزارت امور خارجه که به عنوان وظیفه نخستش در این وزارتخانه اعلام کرده بود، تکمیل شود.

مهم ترین میراث تیلرسون در این کسوت؛ وزارت امور خارجه ای است تهی از استعدادهای ناب و مملو از افرادی با کمترین روحیه. نقطه ضعفی که در دهه های گذشته تاریخ آمریکا بی سابقه بوده است. این حوزه از دولت آمریکا آنقدر بی استعداد است که کمترین نقش را در تدوین و اجرای سیاست خارجی این کشور ایفا کرده است.

بی تردید هر فردی که جانشین تیلرسون شود؛ اولویت درجه اول کاری اش، واژگون کردن این جریان خواهد بود. به هر ترتیب؛ دو نفر برای تصدی این سمت نامزد شده اند شامل 'نیکی هیلی' سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد و'مایک پومپئو' مدیر کل سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا 'سیا'. هردوی اینها در برنامه های کاری شان در صورت احراز این مقام؛ رویکردهایی کاملا متمایز را برای احیاء وزارت امور خارجه آمریکا معرفی کرده اند.

هیلی در همین مدت زمان کمی که در نیویورک حضور دارد؛ هم درون دولت آمریکا و هم در خارج از آن کاملا مورد تحسین بوده است. او در تمام پرونده های کاری که در دستش بوده از قبیل موضوع تحریم های کره شمالی و محکم کردن جایگاه آمریکا در سازمان ملل متتحد؛ آنقدر موفق عمل کرده است که به 'کار را تمام شده بدان' مشهور شده است. هیلی بر خلاف تیلرسون؛ به محض شروع به کار؛ افرادی فوق العاده مجرب را به کار گماشت و این افراد کار بلد هم با مهارتی که داشتند این امکان را برای هیلی مهیا کردند که در پروسه های درونی سازمان ملل متحد؛ بسیار موثر عمل کند.

اگر هیلی وزیر امور خارجه شود؛ این وزارتخانه شاهد خانه تکانی اساسی در اصول و ارزش ها خواهد بود، مواضع سنتی محافظه کاران جنگ طلب احیا خواهد شد و نهایتا این وزارتخانه با اهتمام و جدیت بیشتری دو موضوع مهم حقوق بشر و آزادی را در خارج از مرزهای آمریکا دنبال خواهد کرد.

در مورد روسیه؛ اگر هیلی وزیر امور خارجه شود؛ جریان فعلی ترمیم روابط با مسکو قطع خواهد شد. وی در ماجرای دخالت روس ها در انتخابات 2016، به شدت علیه روسیه موضع گرفته و حتی اظهار نظر کرده بود که خطر این کار آنقدر زیاد بود که نزدیک بود کار به جنگ بکشد. هیلی ضمنا مدافع سرمایه گذاری کردن در دیپلماسی و تجارت آزاد است.

هیلی در مورد ایران و بحث های مربوط به تهیه راهبردی در قبال ایران، موضعی کاملا متعادل و میانه داشت و اتفاقا هم همین رویکرد در این مبحث به کرسی نشست. هیلی با جمعی از پناهجویان در خاورمیانه دیدار کرده است و در این هفته هم سفرش به دور دنیا را شروع می کند و از کشورهای اتیوپی؛ سودان جنوبی و کنگو دیدار خواهد کرد. اما این که هیلی به سمت وزارت امور خارجه انتخاب شود؛ برای شخص وی پرمخاطره است.

او در حوزه سیاست خارجی آنقدر کسب تجربه کرده است که به راحتی می تواند در آینده برای داعیه رئیس جمهور شدن بدان اتکا کند. همین دور بودن هیلی از کاخ سفید یک مزیت برای اوست و باعث شده است تا او از این اختلافات درونی کاخ سفید دور بماند و مستقل عمل کند. البته احراز مقام وزارت خارجه برای هیلی در واقع یک قمار برد و باخت است. معلوم نیست ره آورد سیاسی این مقام برای هیلی چه باشد.

واشنگتن پست می افزاید: اما پومپئو هم اگر بر کرسی مقام وزارت امور خارجه آمریکا تکیه بزند؛ وزیر امور خارجه ای خواهد بود که پیوندهایی عمیق با ترامپ دارد و بالطبع می تواند ارتباطاتش را با مجموعه کاخ سفید هم قوی کند. اما در موضوع ایران؛ پومپئو در مقایسه با هیلی؛ به مراتب جنگ طلب تر است. در مورد روسیه هم او گفته است که علاقمند است نفوذ روسیه در انتخابات 2016 را کم اهمیت جلوه دهد. وی هفته ای چند جلسه به رئیس جمهور گزارش می دهد و آشکارا نشان داده است که سخت علاقمند است سیاستمدار باشد.

گزارش ها حاکیست که در صورت انتخاب شدن پومپئو برای تصدی وزارت امور خارجه ؛ سناتور جمهوریخواه ' تام کاتن' از آرکانزاس پست او را در مقام مدیرکلی سیا احراز خواهد کرد. کاتن از معدود سناتورهایی است که روابطی حسنه با ترامپ و کاخ سفید دارد و با تکیه زدن بر مقام مدیرکلی سیا؛ خود را آماده احراز مقام های بالاتر خواهد کرد.

البته یک موضوع مهم در وزارت امور خارجه آمریکا؛ نیروهای کارکشته های این حوزه است که با آغوش باز از هیلی یا پومپئو در مقام وزارت امور خارجه استقبال خواهند کرد، اما مسلما هر دو نامزد در مقام وزیر امور خارجه؛ باید خود را آماده انجام وظیفه فوق العاده دشواری بکنند. تا زمانی که هرکدام از این دو نامزد آشکارا با رویکردهای تیلرسون فاصله نگیرند و مدافع دیپلماسی و دیپلمات ها و کاری که در توانشان است نباشند، واشنگتن باید به زودی در فکر انتخاب وزیر خارجه دیگری باشد.