اگر کتاب خاطرات مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی را مرور کند به کرات به نام فرزند ارشد او محسن بر خواهید خورد، «محسن از ژنو زنگ زد....، محسن را برای بررسی مسئله فرستادم.... نگران محسن هستم » و جملاتی که حضور پر رنگ او را در طی سه دهه در بطن اتفاقات سیاسی کشور نشان می‌دهد.
به گزارش انتخاب به نقل از آفتاب یزد، فرزند ارشد خاندان‌هاشمی که چند روزی تا تولد پنجاه و شش سالگی‌اش باقی مانده است دوران پر فراز و نشیبی را در عمر کاری خود طی کرده است، از روزهای قرار گرفتن در حاشیه که مسئولیت‌هایش خلاصه می‌شد در عضویت در هیئت‌مدیره بنیاد رفاه و آن حکم مشاوره تشریفاتی که قالیباف برای وی صادر کرد تا اکنون که به واسطه‌ای قرار گرفتنش در صدر لیست امید در صدر شورای پنجم شهر تهران نشسته است و به نظر نمی‌رسد که آینده‌ی سیاسی او تنها به این صندلی محدود بماند. سکان‌دار خاندان‌هاشمی که برخی عملکرد و گفتار احتیاط‌آمیزش را ماحصل محافظه‌کاری تفسیر می‌کنند و دیگران آن را نتیجه تجربه و شناخت شطرنج سیاست در ایران می‌دانند. او به تازگی کَل‌کَل کوچکی از رسانه‌ها داشت که واکنش‌برانگیز بود و علی‌الظاهر قصد داشت تا مدتی مصاحبه نکند و بدور باشد از رسانه، با این همه در میانه‌ای فشردگی برنامه‌های کاری و در مجالی پاسخگوی بخشی از سوالات خبرنگار ما بود.
شما در جامعه به‌عنوان نماد و وارث سیاسی آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی و محور بیت ایشان شناخته می‌شوید، آیا خود چنین نقشی را می‌پذیرید؟، آیا میان اعضای موثر خانواده‌هاشمی مشورت یا جلساتی برای بررسی مسائل سیاسی و همگرایی برگزار می‌شود؟
با توجه به نقش خاص ومنحصر به فرد آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی در جامعه که به‌عنوان یک نماد اعتدال محل رجوع همه جریانات سیاسی بودند بخشی از این نقش به طور طبیعی به بنده محول شده است و پذیرفتن مراجعات و دیدارهای سیاسی قسمتی از برنامه روزانه‌ام را تشکیل می‌دهد، اما باید بپذیریم خلا وجودی آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی در جامعه مسئله‌ای نیست که در کوتاه‌مدت یا میان‌مدت قابل جبران باشد.
در رابطه با مشورت وجلسات با سایر اعضای خانواده‌هاشمی نیز طبیتا ما دیدارها وگفت‌وگوهایی زیادی با یکدیگر داریم که در آن افراد نظرات خود را طرح می‌کنند و فعالیت‌هایی نظیر کنگره بزرگداشت سالگرد رحلت ایشان نیز با مشارکت اکثراعضای خانواده در حال برنامه‌ریزی است.
در جریان اخذ تایید آقای نجفی برای شهرداری، مسائلی حادث شد که برخی نگران هستند ابقا تعدادی از مدیران دوره قالیباف، حاصل معاملات پشت پرده و مصلحت‌اندیشی باشد نظر شما چیست؟
این نوع نگاه را مثبت وسازنده نمی‌دانم، آقای دکتر نجفی مسئولیتی بسیار بزرگ ودامنه‌داری را تحویل گرفتند که طبیعتا باید تغییر وتحول در آن با تدبیر و تامل باشد، بنابراین ایشان در حال بررسی هستند و قصد دارند در آرامش تغییرات را انجام دهند که سیستم اداره شهر دچار بحران و بی‌ثباتی نشود که این ابقا یا معامله پشت پرده نیست البته شاید در برخی موارد بتوان با سرعت بیشتری تصمیم‌گیری کرد و مدیریت شهری را از سرگردانی و بلاتکلیفی رها کرد اما مسائل اداری و انجام تشریفات قانونی نیز یکی از موارد ایجاد تاخیر می‌باشد که باید همه جانبه موضوع را بررسی وآنگاه قضاوت کرد.
انتصابات در شهرداری در رده‌های مدیریتی ارتباط نظام‌مندی وارگانیکی با احزاب اصلاح‌طلب دارد؟
اصولا نظام حزبی در جامعه ما عمق وریشه لازم را ندارد، برای اثرگذاری احزاب در اداره جامعه ومدیریت کشوری وشهری، باید احزاب به برنامه‌ریزی، نقد و کادرسازی رو بیاورند که متاسفانه تاکنون کمتر شاهد آن بوده ایم، اگر اکنون سوال کنیم برنامه احزاب اصلاح‌طلب یا اصولگرا برای اداره شهر تهران چیست؟ می‌توانیم پاسخی به آن بدهیم؟ ایده‌ها وبرنامه‌هایی که بعضا هم ارائه می‌شود حاصل تعاملات و فعالیت‌های فردی است نه یک فرآیند حزبی.
در انتصابات نیز تا زمانی که احزاب در کشور ما مانند سایر کشورهای توسعه‌یافته با برنامه شروع به کادرسازی، مطالعه و پایش نکنند نمی‌توانند اثرگذاری موثر وتشکیلاتی داشته باشند و تاثیر آنها به توصیه‌های فردی وموردی کاهش می‌یابد.
تاکنون احزاب اصلاح‌طلب درخواست رسمی وحزبی خود را برای انتصاب به شما یا شورای شهر ارائه کرده اند؟
انتظارات زیادی از سوی احزاب و چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب از مدیریت شهری وجود دارد، البته شورای شهر در مورد انتصابات بصورت موردی ورود نمی‌کند واین جزو اختیارات شهردار است که مدیران خود را گزینش ومنصوب کند.
سهم زنان در مدیریت شهری چند درصد خواهد بود؟
نگاه جنسیتی به مدیریت طبیعتا منافی حقوق زنان خواهد بود، ما نباید برای زنان سهم تعیین کنیم بلکه باید موانع را از سر انتصاب زنان شایسته به مدیریت برداریم که تاکنون متاسفانه بدرستی در این رابطه در کشور عمل نشده است، در کشورهای توسعه‌یافته بجای تعیین سهم برای زنان، قوانین ومقررات محکمی برای مقابله با تبعیض‌ها وجود دارد.
در حال حاضر نیز رویکرد دولت و مدیریت شهری توجه ویژه به زنان وپررنگ کردن نقش آنان در سطوح ارشد مدیریتی است که آثار آن را نیز در انتصابات شهردار مشاهده کردیم اما باید به این توجه داشت که اگر انتصاب زنان نه براساس شایسته‌سالاری بلکه براساس نگاه جنسیتی و دادن سهم آنان انجام شود، طبیعتا تجربه خوبی به لحاظ عملکرد مدیریتی را شاهد نخواهیم بود واین در دراز مدت به تضعیف بیشتر نقش زنان در مدیریت منجر خواهد شد.
آیا اقلیت‌های قومی و مذهبی در میان صف مدیران شهرداری جای خواهند داشت؟
مواردی که در مورد انتصاب زنان به‌عنوان مدیریت بیان شد در مورد اقلیت‌های قومی ومذهبی نیز صادق است، رویکرد صحیح مقابله با تبعیض قومی ومذهبی است نه دادن سهم قومیت ومذاهب.
بدین معنا که اگر فردی شایستگی انتصاب به سمتی را داشت نباید قومیت، مذهب، جنسیت وسایر عوامل مانع آن شود. خوشبختانه در دوره جدید شاهد انتصاباتی در این حوزه بودیم که به طور نمونه انتصاب مدیر شرکت بهره‌برداری متروی تهران که از چهره‌های باتجربه و اهل سنت می‌باشد.
آخرین وضعیت برادر شما، آقای مهدی‌هاشمی به چه شکل است آیا در پرونده و میزان محکومیت ایشان تغییری حاصل شده است؟
آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی در آخرین روزهای حیات خود، موضوع اعاده دادرسی در پرونده مهدی را دنبال می‌کردند تا پرونده و مدارک و مستندات به صورت بی‌طرفانه و منصفانه رسیدگی شود که متاسفانه در طول نه ماه سپری شده از رحلت ایشان نتوانسته‌ایم در موضوع اعاده دادرسی کار موثری انجام دهیم. مهدی مانند سایر زندانیان در حال گذراندن محکومیت خود است و در فواصل مختلف نیز از مرخصی قانونی استفاده می‌کند و اخیرا نیز پس از مرخصی به مناسبت ایام عزاداری به زندان بازگشته است.
پس از مرحوم‌هاشمی شاهد برخی اظهار نظرها عملکردهای متفاوت در میان برخی یاران و نزدیکان قدیمی ایشان بوده ایم. آیا حزب کارگزاران در بدنه و نحوه تصمیم‌گیری‌ها شاهد تغییر و پوست‌اندازی خواهد بود؟
من چنین چیزی را احساس نکرده ام. طبعیتا مواضع سیاسی افراد و احزاب تابع شرایط و موقعیت‌هاست و با تغییر شرایط نیز مواضع تغییر خواهد کرد. در مورد حزب کارگزاران نیز براساس اساسنامه خود هرسال انتخابات شورای مرکزی را برگزار خواهد کرد و ممکن است در شورا یا بدنه آن تغیراتی رخ دهد اما اینکه این تغییرات سازماندهی شده یا جهت گیری خاصی را داشته باشد را احساس نکردم.
رئوس برنامه حزب کارگزاران برای دستیابی به قدرت در انتخابات پیش رو چیست؟ اگر مجبور به انتخاب میان ائتلاف با اعتدالیون و بخشی از احزاب اصلاح‌طلب شوید کدام را برمی گزینید؟
حزب کارگزاران متاثر از اندیشه‌های آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی و توسط برخی از یاران ایشان تاسیس شد و تلاش شده است تا به این اندیشه‌ها وفادار بماند. اعتدال نیز یکی از اصول آیت‌الله‌هاشمی و شاید مهم‌ترین محور فعالیت‌های سیاسی ایشان بود، بنابراین حفظ اعتدال یکی از رئوس فعالیت‌های کارگزاران در برنامه این حزب است.
در انتخابات‌های اخیر ائتلافی که میان احزاب اصلاح‌طلب و جریان اعتدال شکل گرفت ناشی از روشن شدن پیامدهای تندروی در حوزه سیاسی کشور بود و همین اتحاد وائتلاف موجب پذیرش این جریان در نظام وپیروزی‌های پیاپی آنان شد و به نظر می‌رسد اگر جریان اصلاح‌طلب واعتدال بخواهند حضور موثر وموفقی در عرصه سیاسی کشور داشته باشند نه تنها باید این اتحاد وائتلاف را حفظ کنند بلکه بخشی از جریان میانه رو و معتدل جناح اصولگرا را نیز جذب کنند تا وزنه و تاثیرگذاری جریان اعتدال بیشتر شود.
نحوه تصمیم‌گیری در حزب کارگزارن سازندگی بیشتر محفلی و براساس وعده‌های زعماست و یا براساس سازوکارهای حزبی؟
جلسات شورای مرکزی و کمیته سیاسی حزب کارگزاران به صورت منظم برگزار می‌شود ومواضع این حزب براساس تصمیمات جمعی وبررسی ومشورت اتخاذ می‌شود.
اگر هم‌اکنون ویا در آینده در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنید به نظر شما با استقبال مردمی مواجه خواهید شد؟ چرا؟
یکی از آفات فضای سیاسی کشور آن است که بحث ریاست جمهوری همیشه و برای بسیاری از چهره‌های سیاسی مطرح می‌شود و فضای فعالیت‌های تخصصی وکارشناسی آنان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
براساس رای حدود یک میلیون وهشتصدهزار شهروند تهرانی بنده به‌عنوان نماینده شورای شهر انتخاب شدم و با اعتماد اعضای محترم شورای اسلامی شهر تهران، مسئولیت ریاست شورا به بنده محول شده است، بنابراین حداکثر تلاش وتمرکز بنده معطوف به انجام وظایف نمایندگی واداره شورای شهر به بهترین نحو است و درباره موارد حاشیه‌ای وفرعی برنامه‌ای ندارم.
کمتر دیده شده که شما درباره مطالبات بدنه جوان اصلاحات و مسائل زنان، اقلیت‌ها، محدودیت‌های فرهنگی همچون کنسرت‌ها و غیره اظهار نظر کنید دلیل این موضوع چیست؟
همان‌گونه که در همین مصاحبه بیان شد، رفع محدودیت‌ها وتبعیض‌ها در حوزه‌هایی نظیر زنان یا موضوعات فرهنگی نیازمند ایجاد فرآیندی شایسته‌سالار و قانون‌مدار است. به طور نمونه در موضوع کنسرت‌ها یا سایر مسائل فرهنگی اگر قانون اجرا شود مشکلی برای هیچ کس به وجود نخواهد آمد.
اینکه ما موضوعات فرهنگی واجتماعی را تبدیل به مسائل سیاسی کنیم شاید از نظر ایجاد توجه ومحبوبیت مفید باشد اما در عمل حساسیت‌ها را در آن حوزه تشدید خواهد کرد و محدودیت‌ها ادامه خواهد داشت به همین دلیل معتقدم با قانون‌مداری وتعامل و حفظ اعتدال باید در این حوزه‌ها حرکت کرد تا مطالبات اجتماعی پاسخ داده شود ومحدودیت‌های فراقانونی رفع شود.
برهیچ کس پوشیده نیست که در میان اصلاح‌طلبان نیز رقابت‌های درون‌گروهی وجود دارد، ارتباط شما فارغ از تعارفات معمول با دیگر احزاب و شخصیت‌های اصلاح‌طلب چگونه است؟
همان‌گونه که بیان شد از نظر بنده تعامل، گفت‌وگو و داشتن رویکردی درازمدت به مسائل کشور و آینده نگری در الویت است و به همین خاطر در گفت‌وگو وجلساتی که با گروه‌ها و شخصیت‌های اصلاح‌طلب دارم همواره براین مسائل تاکید دارم. ما در گذشته تجربیات تلخی از افراط وتندروی در دو جناح سیاسی داریم واگر امروز شاهد پیروزی‌های پیاپی اصلاح‌طلبان واعتدال‌گرایان هستیم تا حدی نتیجه تثبیت میانه‌روی توسط شخصیت‌های اصلاح‌طلب وپذیرش آن در بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان است.
نظر شما درباره دکتر عارف وجایگاه ایشان چیست؟
دکترعارف از شخصیت‌های موثر اصلاح‌طلب است که می‌بایست مورد احترام همه گروه‌های این جریان سیاسی باشد، نقش ایشان در پیروزی دکتر روحانی در سال ۱۳۹۲ همواره از سوی آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی یاد و مورد تقدیر قرار می‌گرفت. البته می‌بایست شخصیت حقیقی ایشان با جایگاه حقوقی به‌عنوان رئیس شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان در انتخابات گذشته تفکیک شود و به خاطر برخی عملکرد که طبیعتا مورد تایید ایشان نیز نبوده است،در مورد شخصیت حقیقی ایشان، جفایی صورت نگیرد.