قلیان و سیگار، دروازه ورود به اعتیاد موادمخدر

عبدالرضا عزیزی رییس کمیسیون اجتماعی مجلس در یادداشتی در روزنامه قانون نوشت: بنده به عنوان پزشک در کتاب «پیشگیری و درمان اعتیاد» به طور مفصل به عوارض استفاده از سیگار و قلیان پرداخته‌ام و با توجه به این مضرات به هیچ عنوان موافق رویه فعلی نیستم و معتقدم که باید به صورت جدی قانون منع عرضه قلیان در قهوه‌خانه‌ها اجرایی شود، زیرا در غیر این صورت، افراد متحمل ضررهای جانی و مالی خواهند شد. به اعتقاد بنده زمانی که قانونی به تصویب می‌رسد این وظیفه مجری قانون است که آن را اجرایی کند و در این زمینه نیز نهادهای نظارتی باید بر اجرای قانون نظارت داشته باشند.

دیوان محاسبات نیز وظیفه دارد اجرایی نشدن قانون را به مجلس گزارش دهد. در حال حاضر، در زمینه تعریف مکان عمومی که در قانون منع استفاده از قلیان آمده است، ابهاماتی وجود دارد که برخی قهو‌خانه‌ها را از شمول مکانی عمومی خارج کرده و برخی دیگر از قهوه‌خانه‌ها را مکانی عمومی تلقی می‌کنند. در مورد این ابهام نیز باید گفت با وجود اینکه در سال‌های گذشته دیوان عدالت اداری قهوه‌خانه‌ها را در زمره اماکن عمومی محسوب کرد اما هنوز این ابهامات به درستی برطرف نشده است که در این زمینه دولت موظف است لایحه یا استفساریه‌ای را به مجلس ارائه دهد تا تکلیف این موضوع روشن شود.

متاسفانه درحال حاضر در ایران، سالی 65 میلیارد نخ سیگار مصرف می‌شود و حدود پنج‌هزار میلیارد تومان در سال صرف خرید سیگار می‌شود و دو تا سه برابر این مبلغ نیز سالانه صرف عوارض ناشی از سیگار و سرطان ریه، مثانه، معده و... می‌شود؛ یعنی در واقع سالانه هزاران میلیارد تومان پول هزینه خرید و عوارض ناشی ازمصرف سیگار در جامعه می‌شود و در این وضعیت 85درصد از افراد سیگاری به سرطان ریه مبتلا خواهند شد.

این درحالی است که مصرف قلیان، عوارض و آسیب‌های به مراتب بیشتری نسبت به سیگار دارد. در مورد مواد مخدر نیز 26 درصد مردم ایران به‌طورمیانگین هفت‌هزار میلیارد تومان سالانه برای مواد مخدر سنتتیک مانند شیشه مصرف می‌کنند، 74 درصد از مردم نیز از سایر مواد مخدر استفاده می‌کنند که میانگین آن 14 هزار میلیارد تومان می‌شود. اگر میزان مصرف قلیان و سیگار را نیز به آن اضافه کنیم متوجه می‌شویم سالانه چیزی حدود 30 هزار میلیارد تومان را مردم ایران دود می‌کنند و عوارض ناشی ازآن را نیز متحمل می‌شوند.

در حالی که این میزان در سال هزینه عمران کشور نمی‌شود. سال 1364 میزان 37 هزار میلیارد تومان برای عمران کشور درنظر گرفته شده بودکه 47 درصد آن محقق شد؛ یعنی 17 هزار میلیارد تومان صرف عمران کشور شد. مردم ما باید آگاه باشند استعمال قلیان، سیگار و موادمخدر عوارض جسمی، روحی، روانی اجتماعی و خانوادگی را به همراه خواهد داشت. بی‌شک در صورت افزایش آگاهی مردم در مورد عوارض این محصولات دخانی، گرایش به سمت آن کمتر خواهد شد. درحال حاضر، با توجه به آگاهی کم افراد جامعه از عواقب و عوارض ناشی از قلیان، لازم است رسانه ملی با ساخت برنامه‌های فرهنگی و بهداشتی آگاهی‌های عموم جامعه را در خصوص عواقب استفاده از آن افزایش دهند.

حضرت علی (ع) در این زمینه می‌فرمایند علاج واقعه را قبل از وقوع باید انجام داد. ما نیز معتقدیم پیشگیری مقدم بر درمان است زیرا هزینه‌های پیشگیری یک سوم درمان خواهد بود. سقراط نیز در این زمینه معتقد است بهترین سود آن است که دنبال زیان نرویم. در خاتمه باید گفت 70 درصد افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند پیش از آن سیگار مصرف کرده‌اند،‌بنابراین باید قلیان و سیگار را دروازه ورود به موادمخدربدانیم.