شبکه
بلومبرگ گزارش داد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با درخواست‌های دولت
آمریکا برای فاش کردن اطلاعات محرمانه از ایران مخالفت کرده و مقامات این
سازمان مجبور شده‌اند اصول اولیه توافق هسته‌ای را برای آمریکایی‌ها توضیح
دهند.
به
گزارش انتخاب، به نقل از شبکه خبری بلومبرگ، دونالد ترامپ رئیس جمهور
آمریکا از زمانی که برای پیروزی در انتخابات تلاش می‌کرد توافق هسته‌ای
ایران و گروه ۱+۵ را توافقی بد دانسته و وعده داد که آن را کنار خواهد
گذاشت. وی پس از رسیدن به ریاست جمهوری نیز آن را بدترین توافق تاریخ خواند
و اخیرا نیز در نشست مجمع عمومی سازمان ملل بار دیگر انتقادات خود علیه
این توافق را تکرار کرد. این نشست فرصتی برای ترامپ بود تا متحدان را برای
مذاکره مجدد بر سر توافق هسته‌ای و وضع کنترل‌های سخت‌تر بر ایران متقاعد
کند.
اکنون که یک هفته از سخنرانی وی در سازمان ملل می‌گذرد
مذاکرات پشت پرده و دیدارهای دیپلماتیک ارشد نشان می‌دهد که آمریکا
منزوی‌تر شده و متحدانش در خصوص اهمیت توافق هسته‌ای متحدتر شده‌اند.
رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا روز ۲۰ سپتامبر برای
رهبران اروپا و مقامات ایران توضیح داد که ترامپ چه چیزهایی را درباره این
توافق دوست ندارد که در رأس آن شروطی قرار داشت که به مسائلی همچون توسعه
برنامه موشکی بالستیک ایران، حمایت این کشور از بشاراسد رئیس جمهور سوریه و
پشتیبانی ایران از گروه‌هایی که واشنگتن آن‌ها را تروریست می‌خواند رسیدگی
نمی‌کند.
پس از پایان این نشست مشخص شد که طرف‌های دیگر توافق نظر
متفاوتی دارند. فرانسه و آلمان تأکید می‌کنند که اگرچه این توافق کامل نیست
به هدف خود دست یافته است. برنامه هسته‌ای ایران محدود شده است؛ بنابراین
چرا باید توافق را از بین برد؟
ترامپ هر ۹۰ روز یکبار موظف است گزارشی را به کنگره آمریکا
درباره پایبندی ایران به توافق هسته‌ای ارائه دهد تا مشخص شود آیااین توافق
همچنان در راستای منافع ملی آمریکا هست یا نه. وی تا ۱۵ اکتبر فرصت دارد
درباره تأیید پایبندی ایران تصمیم‌گیری کند. وی در حاشیه نشست سالانه مجمع
عمومی سازمان ملل گفت که تصمیم خود را در این باره گرفته اما آن را فعلا
اعلام نمی‌کند. باورها بر این است که آمریکا پایبندی ایران را تأیید نخواهد
کرد و با این کار تصمیم‌گیری را به کنگره واگذار خواهد کرد که باید انتخاب
کند تحریم‌های ایران را مجددا وضع کند یا نه.
به گفته مقاماتی که افکار ترامپ را تشریح می‌کنند وی می‌خواهد
از این تهدید به عنوان ابزاری برای وضع تحریم‌هایی علیه ایران استفاده کند
که اقتصاد این کشور را همانند هفت یا هشت سال پیش تحت فشار قرار می‌دهد.
آمریکا برای رسیدن به این هدف نیازمند همکاری متحدان اروپایی‌اش است و این
یک مانع بزرگ به شمار می‌آید؛ چراکه این کشورها می‌گویند اگر آمریکا مجددا
تحریم‌هایش را وضع کند از منافع کشورهایشان حمایت خواهند کرد.
دیوید سولیوان سفیر اتحادیه اروپا در آمریکا در نشستی در یک
اندیشکده آمریکایی در ۲۵ سپتامبر گفت: من تردیدی ندارم که اگر این سناریو
(خروج از توافق هسته‌ای) عملی شود هر چند که هنوز مشخص نیست این اتفاق
بیفتد، اتحادیه اروپا برای دفاع از منافع مشروط شرکت‌های‌مان با هر ابزاری
اقدام خواهد کرد.
به گزارش بلومبرگ چنین اقدامی بیشتر از آن‌که ایران را منزوی
کند به انزوای آمریکا خواهد انجامید. کلسی داون‌پورت رئیس منع اشاعه در
مجمع کنترل تسلیحات در این باره گفت: دولت ترامپ تاکنون مشخص نکرده است که
این سیاست چگونه به نتیجه‌ای بهتر انجامید. این استراتژی در واقع چه
دستاوردی خواهد داشت و مشخص نکرده است که واشنگتن چگونه می‌خواهد آن را
اجرایی کند.
یکی از ناامیدی‌های طرفداران توافق حجم بالای مدت زمانی است
که آن‌ها برای آگاه کردن مقامات دولت آمریکا درباره این‌که توافق چه کاری
انجام می‌دهد و چه کاری انجام نمی‌دهد، صرف کردند. مقامات آژانس انرژی اتمی
که مسئول نظارت بر اجرای تعهدات هسته‌ای در این توافق است مجبور شده‌اند
اصول اولیه این توافق را برای آمریکایی‌ها تشریح کنند.
به گفته سه دیپلمات که با آژانس در ارتباط هستند یوکیا آمانو
مدیرکل آژانس بین‌المللی اتمی مجبور شده است توضیح دهد که این توافق حمایت
ایران از حزب‌الله و فعالیت‌هایش در منطقه را شامل نمی‌شود. این دیپلمات‌ها
که خواستند نام‌شان فاش نشود گفتند که آژانس بین‌المللی همچنین درخواست
دولت برای فاش کردن اطلاعات طبقه‌بندی شده از ایران را رد کرده است.
با توجه به اختلاف نظرهای داخلی درباره آینده توافق هسته‌ای
کار تیلرسون بسیار پیچیده است. ژنرال جوزف دانفورد رئیس ستاد مشترک ارتش
آمریکا روز ۲۶ سپتامبر مخالفت‌های دولت با توافق هسته‌ای را زیر سوال برد و
گفت که خروج از این توافق اعتبار آمریکا در هر مذاکره دیگری از جمله
درباره کره شمالی را تضعیف خواهد کرد. تیلرسون همچنین با نیکی هیلی نماینده
آمریکا در سازمان ملل بر سر این توافق اختلاف نظر دارد. وی بارها توافق را
مورد انتقاد قرار داده و از موضع رئیس‌جمهور کشورش در این زمینه دفاع کرده
است. اظهارات هیلی در اندیشکده آمریکایی اینترپرایز درباره توافق هسته‌ای
نشان می‌دهد که وی با تیلرسون یا کارکنان او حتی مشورت هم نکرده بود.
بلومبرگ در ادامه گزارش داد: به نظر می‌آید که تیلرسون برای
فائق آمدن بر این مسئله روی تجربیاتش که در طول ۴۰ سال ریاست شرکت اکسون
مبیل بدست آورده تکیه کرده است. وی جایی گفته بود: به عنوان یک مذاکره
کننده با تجربه یاد گرفته‌ام که هرگز نگویم هرگز. به علاوه لحظه پیش از
رسیدن به یک دستاورد تاریک‌ترین زمان است.