پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوال ایسنا در رابطه با همکاری آمریکا در تامین تجهیزات راکتور اراک در چارچوب بازطراحی این راکتور، گفت: آمریکا با توجه به قانون گلدن استاندارد برای همکاری با کشورهایی که غنی‌سازی و یا بازفرآوری را انجام می‌دهند امکان همکاری ندارد اما به نظر من آمریکایی‌ها جلوی همکاری دیگر کشورها و شرکت‌ها در تامین تجهیزات راکتور مدرن شده اراک را نخواهند گرفت.
به گزارش ایسنا، بهروز کمالوندی در حاشیه دومین روز بازدید خبرنگاران داخلی از تاسیسات هسته‌ای (مجتمع آب سنگین اراک)، افزود: آمریکایی‌ها بر اساس قوانین داخلی‌شان امکان همکاری با کشورهایی که دو اصل را انجام دهند یعنی به دنبال غنی‌سازی باشند و یا بازفرآوری انجام دهند، ندارند و از آن‌جا که ایران تعهدی برای انجام ندادن این دو اصل نداده است، نمی‌تواند در این زمینه شاهد همکاری آمریکایی‌ها باشد اما معتقدیم که آن‌ها جلوی همکاری دیگر کشورها و شرکت‌ها با ایران را در این زمینه نخواهند گرفت.
وی در ادامه پاسخ به این سوال، تصریح کرد: بخش مهمی از قطعات راکتور اراک که قرار است مدرن‌سازی شود، در طراحی تفصیلی دیده شده است و مشخص می‌شود که چه بخش‌هایی را خودمان تولید و تامین می‌کنیم و چه بخش‌هایی باید خریداری شوند.
وی گفت: به طور قطع بهترین تجهیزات در این پروژه مورد نظر است و قرار است این تجهیزات را به ما بدهند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا مبنی بر این‌که اگر برجام به هر دلیلی از سوی یکی از کشورها یکجانبه لغو شود برای برگشت به شرایط قبل راکتور اراک همچنان نگرانی و دغدغه تایید یکی از کشورهای دارنده تکنولوژی آب سنگین مورد تاکید است، آیا این مساله از نظر سازمان انرژی اتمی پیش‌بینی شده است؟ گفت: در صورت برگشت‌پذیری پیش‌بینی‌های لازم انجام شده و طرف مقابل (1+5) موضوع تکمیل راکتور تحقیقاتی اراک را از برگشت‌پذیری مستثنی کرده است و پذیرفته که در رابطه با تکمیل این راکتور با ایران همکاری داشته باشند؛ چراکه آن‌ها نیز ملاحظات بین‌المللی ایمنی هسته‌ای را مدنظر دارند و در بازسازی نیروگاه حاضرند کمک کنند.
وی تاکید کرد: آن‌ها به خاطر دل ما این کار را نمی‌کنند بلکه به خاطر رفع نگرانی‌های خودشان است.
وی در عین حال گفت: در صورت برگشت‌پذیری، نه ما و نه متخصصان فنی تمایلی به تکمیل راکتور قبلی نداریم؛ چراکه به لحاظ فنی این کار به صرفه نیست. این‌که ما در مراحل طراحی، ساخت و راه‌اندازی راکتور اراک از یک کشور معتبر در این زمینه تاییدیه داشته باشیم مسیر منطقی و درستی است و با آن موافقیم اما در چرخه تکنولوژی هسته‌ای هر کشوری اقدامی انجام داده توام با ریسک بوده است.
کمالوندی افزود: مسیر منطقی در بازطراحی راکتور اراک گرفتن تاییدیه است و اگر بخواهیم به شرایط قبل برگردیم این نگرانی برای ما وجود دارد و ما این را در طی مذاکرات هم می‌دانستیم و به این مساله فکر هم کرده‌ایم و از دغدغه‌های ماست. در عین حال که هر اقدامی توام با ریسک است اما حالا قرار است کشورهای دیگر در بازطراحی کمک کنند و طراحی مفهومی ارائه شده مورد تایید طرف چینی قرار گرفته است این اطمینان قلبی بیشتر را به ما می‌دهد که کارمان را با اطمینان و اعتماد بیشتری پیش ببریم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: کشورهایی که در بازطراحی راکتور اراک به ما کمک می‌کنند در عمل در ریسک خطرات و ایمنی این راکتور با ما شریک هستند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در ادامه در خصوص ویژگی‌های راکتوری که قرار است مدرن‌سازی شود، نیز گفت: شار نوترونی راکتور مدرن‌سازی شده دو برابر است که نسبت به راکتور IR-40 از قابلیت مهم و برجسته‌ای برخوردار است و این موضوع برای ما بسیار اهمیت دارد.
وی ادامه داد: طراحی مفهومی راکتور را به محض آن‌که قرارداد میانما و چینی‌ها امضا شد، تحویل دادیم و حتی چینی‌ها از سرعت عمل ما تعجب کردند و چند وقت پیش نتیجه بررسی‌شان را اعلام کردند که حاکی از تایید کار اولیه ماست.
وی ادامه داد: مرحله بعدی طراحی تفصیلی و سپس ساخت، نصب و تست‌های اولیه است. این اقدامات در بازه زمانی چهار الی پنج ساله انجام خواهد شد اما باید بگویم نه تنها از مراحل کار عقب نیستیم بلکه جلوتر هم هستیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: ما بدون چینی‌ها هم می‌توانیم کار را انجام دهیم و پیش ببریم اما اهمیت حضور آن‌ها به لحاظ ایمنی است آن هم از طرف کسی که این مسیر را رفته و می‌تواند کار ما را تایید و به آن سرعت عمل دهد.
وی درباره ضمانت توانایی ایران در برگشت به طراحی قبلی راکتور اراک، گفت: بخشی از کالندریا قبلا توسط متخصصان ایرانی یک بار ساخته شده است و نقشه‌هایش را در اختیار داریم. اگر قرار باشد به گذشته برگردیم به یک زمان حدود یک سال و نیم برای ساخت آن بخش نیاز داریم. ما در طی مذاکرات هسته‌ای بر آب سنگین باقی ماندن ماهیت این راکتور تاکید کرده‌ایم و این هدفی است که بدست آمد.
وی با اشاره به روند مذاکرات میان ایران، آمریکا و چین برای بازطراحی راکتور اراک، گفت: در این مسیر جلساتی با آمریکایی‌ها و چینی‌ها در وین و آمریکا برگزار کردیم و از آن‌جایی که امکان حضور آمریکایی‌ها در ایران دشوار بود این جلسات در این کشورها برگزار شد. آمریکایی‌ها و چینی‌ها به عنوان دو رییس به طور همزمان در کمیته بازطراحی راکتور اراک حضور دارند و در هر مرحله همراهی‌های مشاوره‌ای و فنی را دارند و آمریکایی‌ها در تایید طراحی‌های اولیه ایران کار خود را انجام دادند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوالی درباره هزینه ـ فایده فعالیت‌های هسته‌ای، گفت: اگر هزینه‌ای هم شده است منهای هزینه‌های سیاسی قابل توجیه بوده است و در بخش هزینه‌های سیاسی طبیعی بود که باید این هزینه‌ها را پرداخت می‌کردیم؛ چراکه وارد یک عرصه ممنوعه از جمله غنی‌سازی شدیم اما آن‌ها کم کم با این واقعیت کنار آمدند و می‌پذیرند که ایران به عرصه هسته‌ای ورود پیدا کرده است.
وی تاکید کرد: ما نیاز داریم فضای سیاسی را باز نگه داریم تا در این عرصه بتوانیم پیشرفت کنیم. ما نمی‌توانیم بدون حل مشکلات سیاسی به دنبال تکنولوژی و مسائل فنی برویم.
کمالوندی در خصوص تهیه و تولید سوخت راکتور اراک در آینده، گفت: سوخت اولیه از طرف چینی‌ها تامین می‌شود اما مراحل بعدی بارگذاری سوخت باید در ایران تولید و ساخته شود. ما با چینی‌ها در حال مذاکره هستیم که بتوانیم این هدف را محقق کنیم. در عین حال باید طوری پیش برویم که بتوانیم خودمان حدود شش الی هفت سال آینده سوخت راکتور اراک را تولید کنیم.
وی ادامه داد: با توجه به توانایی‌هایی که در تولید سوخت در کشور داریم و همکاری‌ها و مذاکره‌ای که با روس‌ها در این رابطه داریم این امکان را صددرصد می‌بینیم که سوخت در ایران تامین شود.