ایرج مسجدی که حدود چهار ماه است مسوولیت سفارت ایران در عراق را بر عهده گرفته معتقد است که سطح روابط تهران و بغداد در ابعاد دفاعی، نظامی، امنیتی در سطح خوبی قرار دارد و در این چارچوب شاهد همکاری‌های مستشاری، لجستیکی و پشتیبانی بین دو کشور هستیم.
به گزارش انتخاب، او در مورد برخی تحلیل‌ها مبنی بر این‌که سفر اخیر مقامات دولتی عراق و برخی شخصیت‌های شیعه این کشور به عربستان سعودی به منزله دور شدن آنها از ایران است، با رد این گمانه‌زنی‌ها تاکید می‌کند این سفرها ربطی به تهران ندارد و این رفت و آمدها به معنای دور شدن جریان تشیع یا دولت عراق از ایران نیست.
سفیر ایران در عراق، هم‌چنین با تاکید بر این‌که قرار نیست دولت و شیعیان عراق همچون ایران عمل کنند، در بحث برگزاری رفراندوم درکردستان عراق نیز گفت: ما به صراحت دیدگاه خود را در این مورد به کردها و دولت عراق اعلام کرده‌ایم و معتقدیم که اکنون کردها صدای بلند و رسایی در بغداد دارند و از طریق گفت‌وگو با دولت مرکزی عراق می‌توانند مسائل‌شان را حل کنند.
این دیپلمات کشورمان با اشاره به هماهنگی‌ها و همکاری‌های ایران و عراق در بحث تسهیل سفر زائران حسینی به عراق در جریان اربعین تاکید کرد: ما خواستار لغو روادید بین دو کشور هستیم، ولی هنوز عراقی‌ها در این زمینه اعلام آمادگی نکرده‌اند و با توجه به این موضوع ما از آنها خواسته‌ایم که تا آن جا که امکان دارد مبلغ صدور روادید در ایام اربعین را کاهش دهند.
متن گفت‌وگوی این دیپلمات کشورمان با ایسنا در جریان بازدید از این خبرگزاری به شرح زیر است :
ایرج مسجدی در پاسخ به این پرسش که می‌توان روابط تهران و بغداد را در سطح راهبردی ارزیابی کرد؟ گفت: در حال حاضرعراق در حال ورود به یک مرحله جدید است. از یک طرف از دوران دیکتاتوری صدام به دوران جدید دموکراسی و مردم‌سالاری قدم گذاشته که این خود شیرینی و تلخی‌هایی را به همراه داشته است .
وی با بیان این‌که اگر رهبران عراق بتوانند این دوره را به خوبی مدیریت کنند، می‌توانند کشوری قدرتمند در منطقه ایجاد کنند، تصریح کرد: مساله دوم عبورعراق از دوران داعش به مرحله پسا داعش است. در حال حاضر عراقی‌ها توانسته‌اند بخش زیادی از مناطقی که تحت تصرف داعشی‌ها بود آزاد کنند و اکنون در حال مبارزه برای آزادی دیگر مناطق باقی‌مانده هستند. دولت عراق هنوز درگیر شرایط امنیتی و جنگ است و دولت، ملت، نیروهای مسلح و بسیج مردمی عراق در حال مبارزه با تکفیری‌ها و تروریست‌ها هستند.
این دیپلمات کشورمان با بیان این‌که روابط ایران و عراق روابط بسیار خوبی است، اظهار کرد: دو کشور در ابعاد دفاعی، نظامی و امنیتی روابط خیلی خوبی با یکدیگر دارند و در این زمینه شاهد همکاری‌های مستشاری، لجستیکی و پشتیبانی دو کشور هستیم. در سطح فرهنگی و اجتماعی نیز این همکاری‌ها در سطح فوق‌العاده‌ای قرار دارد.
وی با بیان این‌که هر ساله تعداد زیادی از شهروندان دو کشور برای انجام امور زیارتی، پزشکی و تجارت به عراق و ایران سفر می‌کنند، خاطرنشان کرد: در حال حاضر سطح مبادلات اقتصادی ایران با عراق 8 میلیارد دلار در سال است که این رقم قابل توجهی است، ولی این ظرفیت و پتانسیل وجود دارد که این همکاری‌ها در زمینه‌های تجاری و اقتصادی افزایش بیش‌تری پیدا کند.
مسجدی با بیان این‌که سه کشور چین، ترکیه و ایران بیش‌ترین تعاملات اقتصادی را با عراق دارند، تصریح کرد: در زمینه سیاسی نیز شاهد گفت‌وگوها و رفت و آمدهای مستمر مقامات دو کشور هستیم. در یک ماه گذشته وزیران دفاع، کشور و حمل و نقل عراق به تهران آمدند. آقای فوآد معصوم رئیس جمهور عراق نیز برای شرکت در مراسم تحلیف آقای روحانی به ایران سفر کرد و تعدادی از مقامات ایرانی نیز برای پیگیری و گسترش روابط دو جانبه و رایزنی در ارتباط با مسائل منطقه به بغداد سفر کردند و این رفت و آمدها همه نشان دهنده حجم همکاری‌های سیاسی دو کشور است.
سفیر ایران در عراق گفت: در 1400 کیلومتر مرز مشترک ایران و عراق شاهد برقراری امنیت و نظم هستیم. این در حالی است که در عراق هنوز ناامنی‌هایی وجود دارد ولی در مرز دو کشور امنیت مناسبی برقرار است.
مسجدی با قابل قبول خواندن روابط دو کشور در سطوح مختلف افزود: گسترش و تقویت این روابط در دستور کار تهران و بغداد قرار دارد.
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به این پرسش که در چند ماه اخیر شاهد تحرکات سعودی‌ها برای گسترش روابط شان با عراق بوده‌ایم و به نظر می‌رسد تلاش‌هایی در جریان است که عراق از ایران دور شده و به عربستان نزدیک شود، تصریح کرد: سعودی‌ها ورود و شروع بدی در عراق داشتند که نتیجه آن به اخراج سفیر عربستان سعودی از عراق منجر شد. اما بعد از یک وقفه، مجددا عربستان در صدد تجدید و اصلاح روابط خود با عراق بر آمده است و در این ارتباط در سطوح مختلف تلاش‌های زیادی را انجام می‌دهد .
سفیر ایران در عراق با اشاره به دعوت عربستان از مقامات عراقی در سطوح مختلف برای سفر به ریاض، اظهار کرد: سعودی‌ها به دنبال این هستند که روابط خود را با عراق از طریق این رفت و آمدها بهبود دهند. از دیگر سو مسوولان عراقی نیز علاقه‌مند هستند که این روابط گسترش پیدا کند و از این موضوع استقبال می‌کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که سفر اخیر مقتدی صدر به عربستان و دعوت دولت ریاض از عمار حکیم برای سفر به این کشور در همین راستا است، گفت: مقامات سعودی از مقامات سیاسی، حزبی و هم‌چنین از مقامات دولتی عراق برای انجام سفر به ریاض دعوت به عمل آورده‌اند، چنان‌که وزیر کشور عراق که به ایران سفر کرده به تازگی سفری به عربستان داشته است.
مسجدی در مورد برخی از تحلیل‌ها مبنی بر این‌که ممکن است در جریان این سفرها بحث میانجی‌گری دولت بغداد بین تهران و ریاض نیز پیگیری می‌شود، خاطرنشان کرد: این سفرها ارتباطی با ایران ندارد. عراق خود را کشوری عربی و اسلامی می‌داند، بنا بر این در صدد گسترش ارتباط خود با کشورهای حوزه عربی است و تلاش می‌کند که رابطه‌ای منطقی و دو طرفه در راستای منافعش با این کشورها داشته باشد.
این دیپلمات کشورمان در پاسخ به این پرسش که پیش از این مقامات عراقی برای میانجی‌گری میان ایران و عربستان اعلام آمادگی کرده بودند، اظهار کرد: عراقی‌ها علاقه‌مند هستند که روابط ایران و عربستان سعودی بهبود پیدا کند و این را به صورت آشکارو علنی بیان می‌کنند. ما نیز نسبت به این مساله مشکلی نداریم، هر مشکلی وجود در این بین وجود دارد مربوط به سعودی‌ها است. ولی این‌که تصور کنیم آنها در حال انجام میانجی‌گری مدیریت شده بین تهران و ریاض هستند، تصور درستی نیست.
مسجدی با تاکید بر این‌که عراقی‌ها تحلیل‌شان این است که ایران و عربستان دو کشور مهم اسلامی و قدرتمند در منطقه هستند و باید روابط شان بهبود پیدا کند، یادآور شد: ولی همان‌طور که گفتم این موضوع به معنای این نیست که عراقی‌ها ماموریت و نقش هماهنگ شده‌ای در این زمینه برعهده دارند.
این دیپلمات کشورمان در پاسخ به این پرسش که در کنار تحلیل فوق برخی دیگر معتقدند بهبود روابط دولت عراق و جریان تشیع در این کشور با سعودی‌ها به منزله فاصله گرفتن تشییع عراق از ایران است، چنان‌که پس از سفر مقتدی صدر به ریاض، نماینده او در عربستان اعلام کرد که ایران به دنبال تامین منافع خود در عراق است، گفت: روابط جمهوری اسلامی ایران با شیعیان عراق، روابطی جدی و استراتژیک است. ایران با دولت، شخصیت‌های برجسته شیعه، ائتلاف ملی شیعیان عراق و هم‌چنین احزاب مختلف شیعه این کشور از گروه صدر تا بدر و مجلس اعلا در سطوح مختلف ارتباط جدی و نزدیکی دارد.
وی افزود: روابط شیعیان عراق با کشورهای دیگر از جمله آمریکا، اروپا، عربستان و دیگر کشورهای عربی را نباید به معنای دور شدن آنها از ایران تحلیل کنیم، این تحلیل از پایه غلط است.
مسجدی اظهار کرد: عراق کشوری مستقل است. آنها تعاملات و روابطی دارند که این مربوط به خود عراقی‌ها است. مثلا ما با آمریکا مشکل داریم ولی این مشکل ما ارتباطی به عراقی‌ها ندارد و قرار نیست عراقی‌ها و شیعیان این کشور مانند ایران عمل کنند و بر اساس همین استدلال بگوییم که آنها چرا با آمریکا ارتباط دارند. چنین تصوری درست نیست و ما چنین خواسته‌ای نیز از آنها نداریم. همان‌طور که گفتم عراق دولت مستقلی است و براساس منافع خود با کشورهای دیگر ارتباط برقرار می‌کند.
این دیپلمات کشورمان ادامه داد: برای عراقی‌ها رابطه با ایران یک امر مسلم و جزء سیاست‌های اصولی‌شان است و خود عراقی‌ها به این موضوع توجه دارند. بنا بر این برقراری روابط یا نزدیک شدن آنها به سعودی‌ها و آمریکایی‌ها به معنای تضعیف روابط آنها با ایران نیست.
مسجدی عنوان کرد: اگر آنها یک زمانی با این کشورها به نحوی هم‌پیمان شوند که در تضاد با منافع ما باشد، این امر قابل تامل و سوال است وگرنه اصل ارتباط مساله نیست. همان‌طور که گفتم عراقی‌ها با آمریکایی‌ها رفت و آمد و همکاری دارند و ما هیچ‌گاه از عراقی‌ها نخواسته‌ایم که با آمریکا رابطه نداشته باشند و اصولا چنین خواسته‌ای معقول نیست، چراکه آنها یک کشور مستقل هستند.
وی ادامه داد: ما از این موضوع مطمئن هستیم که عراقی‌ها به هیچ وجه با اقدامات آمریکایی‌ها علیه سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران همراه نمی‌شوند و در این‌گونه اقدامات شرکت نمی‌کنند.
مسجدی با اشاره به این‌که همکاری‌های ایران و عراق در مبارزه با داعش در سطوح مختلف مستشاری، آموزشی، پشتیبانی و لجستیکی جدی است و عراقی‌ها نیز به این قضیه اذعان دارند که ایران نقش مهمی در مبارزه با داعش و تکفیری‌ها داشته است، افزود: البته نقش اصلی در مبارزه با این گروه تروریستی را دولت و ملت عراق، حشد الشعبی و نیروهای مسلح این کشور بر عهده داشته‌اند، در این راه شهدای زیادی را تقدیم کرده‌اند و مدیریت کار دست آنها بوده است ولی نمی‌توان از نقش و همکاری ایران در این موضوع غافل بود.
وی در مورد تعداد شهدای ایرانی کشته شده در عراق در جریان مبارزه با گروه تروریستی داعش گفت: تعداد شهدای ایرانی انگشت شمار هستند، البته ما امثالی همچون شهید تقوی را در جریان مبارزه با داعش در این کشور از دست دادیم ولی به طور کلی تعداد شهدای ایرانی در آن منطقه انگشت شمار هستند و دلیل این موضوع این است که نیروی انسانی عمل‌کننده در صحنه نبرد با داعش خود عراقی‌ها بودند. ما به آنجا یک لشگر یا چند تیپ نیرو اعزام نکردیم که تعداد شهدای‌مان بالا باشد و اصلا نیازی به این موضوع نبود. بعد از فتوای آیت‌الله سیستانی در ارتباط با جهاد با تروریست‌های تکفیری، جمعیت انبوهی از جوانان عراقی به جبهه رفتند و از نظر نیروی انسانی شرایط فوق‌العاده‌ای را برای مبارزه با داعش به وجود آوردند.
این دیپلمات کشورمان افزود: در ارتباط با این نیروها نیاز به سازماندهی، مدیریت، پشتیبانی، آموزش و تجهیز و تسلیح بود که ایران در این زمینه نقش خود را ایفا کرد و این ماموریت بر عهده تعداد محدودی از کارشناسان نظامی قرار داده شد.
سفیر ایران در عراق در ارتباط با وضعیت بسیج مردمی عراق معروف به "حشد الشعبی" و نگاه ایران به این گروه اظهار کرد: پارلمان عراق این گروه را به عنوان یک گروه قانونی شناخته است که باید در کنار دیگر نیروهای مسلح عراق وظایف خود را در ارتباط با ایجاد امنیت انجام دهد.
وی با بیان این‌که حشد الشعبی باید ساختارمندتر، قانونمندتر و کامل‌تر شود، گفت: معتقدیم که حشد الشعبی در کنار نیروهای مسلح عراق می‌تواند قدرت مضاعفی را در ارتباط با توان ملی و قدرت بازدارندگی این کشور ایجاد کند و از این توان می‌توان در راستای مبارزه با داعش و برطرف کردن دیگر تهدیدات و هم‌چنین ایجاد امنیت پایدار در عراق استفاده کرد. برخی سوال می‌کنند، اگر داعش تمام شود وضعیت حشد الشعبی چه می‌شود؟ این سوال مثل این است که بپرسیم بعد از جنگ با داعش وضعیت نیروهای مسلح عراق چه می‌شود؟ نیروهای مسلح و حشد الشعبی باید در کنار هم باشند که دیگر تهدیدی متوجه عراق نشود و ما از این به عنوان امنیت پایدار و قدرت بازدارندگی یاد می‌کنیم.
این دیپلمات کشورمان تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران به صورت جدی از حشد الشعبی به عنوان نیروی مردمی، انقلابی، ایدئولوژیک و ارزشی که در کنار ارتش، دولت و ملت عراق و تحت مدیریت واحد فرماندهی نیروی مسلح این کشور فعالیت می‌کند، حمایت می‌کند.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر این‌که یکی از تهدیدهایی که اکنون عراق یک‌پارچه پس از داعش با آن رو به روست برگزاری رفراندوم از سوی اقلیم کردستان در این کشور است. مقامات ایرانی نیز بارها بر حفظ حاکمیت ارضی عراق تاکید کرده و برگزاری رفراندوم در این شرایط را به نفع عراق نمی‌دانند، تا کنون چه مذاکراتی با اکراد برای منصرف کردن آنها از برگزاری رفراندوم انجام گرفته است؟ گفت: ما با هرگونه تجزیه، جدایی‌طلبی و از دست دادن یک‌پارچگی و وحدت عراق مخالفیم. این موضع رسمی و آشکار جمهوری اسلامی است که ما به صراحت به عراقی‌ها و کردها اعلام کرده‌ایم. ایران قبول ندارد که عراق دچار چندپارگی شود. ما به طور کلی با این موضوع مخالفیم و فقط بحث کردها نیست و هر گروهی که بخواهد این کار را انجام دهد ما در برابرش چنین موضعی را می‌گیریم.
مسجدی ادامه داد: ما به صورت جدی، صمیمی و دوستانه نظرات خود را به مقامات در بغداد و کردستان عراق گفته‌ایم و تلاش کرده‌ایم که این اتفاق نیفتد چراکه معتقدیم وحدت، رمز موفقیت عراق است و برگزاری چنین رفراندومی، منطقه را دچار بحران می‌کند، بحرانی که به خود کردستان نیز آسیب می‌رساند و ممکن است به مشکلاتی منجر شود که خود جریان کردی نیز آن را در حال حاضر پیش‌بینی نمی‌کند.
وی گفت: ما مصلحت کردها را در این نمی‌بینیم که راه جدایی‌طلبی از دولت مرکزی عراق را در پیش بگیرند. پیشنهاد ما این است که آنها هر مساله یا مشکلی دارند، مثل گذشته از طریق گفت‌وگو و رایزنی با دولت بغداد حل کنند.
سفیر ایران در عراق در همین چارچوب تصریح کرد: امروز کردها در بغداد صدای رسا و قوی دارند. رئیس‌جمهور عراق کرد است و 50 الی 60 نماینده کرد در مجلس ملی عراق حضور دارند، بنا بر این آنها می‌توانند مشکلات‌شان را از طریق گفت‌وگو حل کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که به نظر وی چقدر توصیه‌های ایران به اکراد به تجدیدنظر در تصمیم آنها برای برگزاری رفراندوم منجر خواهد شد؟ گفت: ما از موضع دوستانه این موضوع را به آنها منتقل کرده‌ایم و به نفع آنهاست که رفراندوم را برگزار نکند.
سفیر ایران در عراق ادامه داد: ما به عنوان دولتی که همیشه با کردها رابطه دوستانه‌ای داشته و هم‌پیمانی وهمکاری جدی با آنها داریم و از روابط مرزی، سیاسی و اقتصادی گسترده‌ای برخورداریم به آنها توصیه کردیم که در تصمیم خود تجدیدنظر کنند.
مسجدی در ادامه این گفت‌وگو در ارتباط با موضوع بازسازی عراق و نگاه ایران به این موضوع خاطرنشان کرد: همان‌طور که در بحث مبارزه با داعش در کنار دولت و ملت عراق بودیم در موضوع بازسازی، سازندگی، عمران و تلاش برای بازگشت آوارگان به سرزمین‌های خودشان با دولت بغداد همکاری‌های لازم را خواهیم داشت. جمهوری اسلامی ایران این موضوع را به مقامات و مسوولان عراقی اعلام کرده که ما برای بازسازی این کشور در کنار دولت و ملت عراق هستیم و آمادگی داریم که مشارکت لازم را داشته باشیم.
وی افزود: هنوز بازسازی عراق با توجه به شرایط کنونی این کشور وارد فازعملیاتی و جدی نشده است. بحث‌های اولیه در این زمینه مطرح است و همان‌طور که اشاره کردم ما علاقه‌مندی خود را در ارتباط با این موضوع اعلام کرده‌ایم.
مسجدی در رابطه با موضوع اربعین و پیش‌بینی‌اش از تعداد زائران ایرانی که برای شرکت در مراسم اربعین حسینی امسال به عراق سفر می کنند، گفت: سال قبل حدود 2 میلیون و 350 هزار نفر ایرانی در مراسم اربعین شرکت کردند و پیش‌بینی می‌کنیم که امسال همین جمعیت با درصد کمی افزایش برای زیارت به عراق سفر کنند. این کار نیازمند یک مدیریت جدی است چراکه در یک زمان محدود جمعیت میلیونی از یک کشور به کشور دیگر می‌روند. به همین منظور ستادهایی در عراق و ایران تشکیل شده تا مسائل مرتبط را مورد بررسی و برنامه‌ریزی قرار دهد.
وی با بیان این‌که در محورهای مختلف مسیر زائران ستادهایی تشکیل می‌شود تا در رابطه با اسکان، تغذیه، حمل و نقل و درمان آنها تدابیری اندیشیده و نیز برای ایجاد امنیت در این مسیرها نیز تمهیداتی در نظر گرفته می‌شود در پاسخ به این پرسش که امکان دارد در سال جاری موضوع لغو روادید بین ایران و عراق اجرایی شود؟ گفت: جمهوری اسلامی ایران موافق لغو روادید است. این موضوع را تصویب کرده و به مقامات عراقی نیز این موضوع را اعلام کرده است ولی هنوز از طرف عراقی‌ها در این ارتباط پاسخ مثبتی دریافت نکرده‌ایم.
مسجدی اضافه کرد: تلاش ما این است که به طور کلی لغو روادید صورت بگیرد و در دیدار اخیر آقای فواد معصوم و آقای روحانی این موضوع مطرح شد و آقای روحانی بار دیگر بر آمادگی ایران جهت لغو روادید تاکید کرد. این موضوعی است که عراقی‌ها نیز باید بپذیرند و آمادگی خود را در این زمینه اعلام کنند.
سفیر ایران در عراق در پاسخ به این پرسش که عراقی‌ها چه موانعی را در بحث لغو روادید بین دو کشور مطرح می‌کنند، تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین مسائلی که آنها در مورد مساله لغو ویزا مدنظر دارند، شرایط امنیتی این کشور است. از طرف دیگر آنها معتقدند که آنها زیرساخت‌های لازم را برای پذیرش جمعیت میلیونی زائران ندارند و می‌گویند که ما نمی‌توانیم خدمات لازم را به آنها ارائه دهیم.
مسجدی افزود: از طرف دیگر عراقی‌ها درآمد خوبی را نیز از بابت صدور ویزا دریافت می‌کنند و به نظر می‌رسد که آنها سالانه بین 200 الی 300 میلیون دلار از این طریق درآمد کسب می‌کنند. رقمی که با توجه به شرایط کنونی عراق قابل توجه است.
وی هم‌چنین با بیان این‌که هنوز هزینه صدور روادید عراق برای اربعین به صورت دقیق مشخص نشده است، گفت: ما از عراقی‌ها خواسته‌ایم تا آنجا که امکان دارد در ایام اربعین این مبلغ را کاهش دهند ولی همان‌طور که اشاره شد، هنوز مبلغ آن مشخص نیست.
مسجدی در ارتباط با موضوع استرداد زندانیان بین ایران و عراق و این‌که جرم عمده زندانیان ایرانی در عراق چیست؟ تصریح کرد: من در حال حاضر آمار دقیقی از تعداد زندانیان ایرانی در عراق ندارم ولی جرم عمده این زندانیان ورود غیر مجاز به عراق و هم‌چنین حمل مواد مخدر در این کشور است و تعداد انگشت شماری از زندانیان هستند که جرم‌شان خارج از این دو حوزه باشد.
سفیر ایران در عراق گفت: ما مذاکراتی را با مقامات قضایی و دولتی عراق انجام داده‌ایم تا زمینه‌ای فراهم شود که زندانیان ایرانی در عراق دوران محکومیت‌شان را در ایران بگذرانند. ما به حکم دادگاه‌های عراق احترام می‌گذاریم ولی معتقدیم که بهتر است این زندانیان در داخل ایران دوران محکومیت‌شان را طی کنند؛ این موضوع به نفع هر دو کشور است.