بحران خلیج فارس وارد مرحله عجیبی شده است/ میانجی گرها هم به میانجی گر نیاز دارند

روابط کویت و عربستان سعودی«بحران زده» است یا در مسیر بحران زدگی است و عربستان از کویت نمی خواهد میانجی گری کند بلکه از این کشور می خواهد که عضو پنجم ائتلاف ضد قطری شود و باید این گزینه را انتخاب کند.

به گزارش انتخاب، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی در روزنامه فرا منطقه ای رأی الیوم به آخرین تحولات در بحران خلیج فارس پرداخت و نوشت: تجربه های گذشته در منطقه عربی که بسیار زیاد هم هستند به ما یاد داد که وقتی میانجی گران برای یافتن راه حل برای بحران از خود تحرک نشان می دهند معنایش این است که این بحران به سمت وخامت بیشتر می رود و باید کاری فوری برای کشیدن فتیله انفجار به پایین و آرام کردن اوضاع کرد تا غبار فرو بنشیند و شدت خشم فروکش کند.

نمی دانیم آیا این «قاعده» بر اقدامات و تلاش های کویت برای میانجی گری که دو روز پیش برای حل بحران خلیج فارس از سر گرفته شد انطباق دارد یا نه. این میانجیگری جدید شامل سفر دوره ای شیخ« صباح خالد الحمد الصباح» معاون نخست وزیر و وزیر خارجه کویت به پایتخت های طرف های پنجگانه بحران و نیز به سلطنت عمان را شامل می شود. این میانجی گری جدید پس از مرحله سکوتی صورت می گیرد که به مدت بیش از سه هفته ادامه یافت.

منابع کویتی بلند پایه  تأکید کردند که شیخ «صباح الاحمد» امیر کویت توانست از وقوع رویارویی نظامی میان قطر و دشمنان چهارگانه اش جلوگیری کند زمانی که سفرهای نجومی را در ساعت های نخست بحران میان ریاض و ابوظبی و دوحه انجام داد.همین منابع در دیدار خصوصی در لندن که مضمون آن به دست رأی الیوم رسید گفتند که شیخ صباح به دلیل درکش از خطرناک بودن اوضاع به سرعت از خود تحرک نشان داد در حالی که وی بسیار بیمار بود و موفق شد که زهر بحران را بگیرد اگر چه موفق نشد که راه حل های سریعی برای بحران به دلیل اصرار دو طرف بر دیدگاه ها و شروط شان پیدا کند.

نکته قابل توجه این است که سفر دوره ای هیأت کویتی به ریاست معاون نخست وزیر و وزیر خارجه و با عضویت شیخ« محمد عبدالله المبارک الصباح» با دیدار هیأت آمریکایی که «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا به ریاست ژنرال« آنتونی زینی» و «لیندر کینگ» معاون وزیر خارجه به منظور حمایت از میانجی گری کویت و تلاش برای ایجاد راه حل ها برای بحران، همزمان شده است.

در حال حاضر هیچ نشانه ای مبنی بر وجود تنش بیشتر یا «داغ» نظامی برای بحران خلیج فارس به چشم نمی خورد  که نیازمند میانجی گری برای آرامش باشد مگر آن که تصمیم هایی در نشست وزرای چهار کشور متخاصم با قطر در منامه اتخاذ شده است که بسیار خطرناک است و در روزهای آینده به مرحله اجرایی در می آید و کویت و ایالات متحده آمریکا با شاخک های اطلاعاتی خود این خطر را احساس کردند و برای خنثی کردن آن از خود تحرک نشان دادند یا آن که تغییری در موضع گیری کویت و اشتیاقش برای میانجی گری به دلیل تحولات خطرناکی که اخیرا رخ داده است، به وجود آمده است.

کشور کویت در معرض فشارهای زیادی توسط طرف عربستانی است که به درجه متهم کردنش به جانبداری از کشور قطر و نیز نمک نشناسی می رسد به دلیل آن که عربستان بر این باور است که برای بیرون کردن نیروهای عراقی از کویت در تابستان سال 1990 ده ها میلیارد دلار هزینه کرد و امنیت و ثبات خود را در معرض خطر قرار داد زمانی که نیم میلیون سرباز آمریکایی را به منطقه کشاند.مقاله «عبدالرحمن الراشد» همکار رسانه ای که در روزنامه«الشرق الاوسط» که بسیار به رهبران عربستان سعودی نزدیک است، منتشر کرد شامل این معانی می شود و این گونه تفسیر شد  که یک«پیام خشم آلود» عربستان برای خاندان حاکم بر کویت است که از طرف هایی در اوج قدرت در عربستان صادر شده است و این همان چیزی است که خبرهای منتشر شده درباره جلوگیری از ورود روزنامه الشرق الاوسط توسط دولت کویت به این کشور و توزیع اش در اراضی کویت را تفسیر می کند.

الراشد تلاش کرد که به رهبران کویت یادآوری کند که قطر تنها کشور حاشیه خلیج فارس بود که تلاش کرد مانع از آزادی کویت با جلوگیری از صدور قطعنامه شورای همکاری خلیج فارس که جنگ نظامی برای آزادی کویت در نشست سران در ماه دسامبر سال 1990 در پیش می گیرد ، شود  زیرا شیخ «حمد بن خلیفه» ولیعهد وقت قطر اصرار کرد که کویت آزاد نمی شود مگر پس از آن بحرین مجبور شود که از جزایر مورد مناقشه با قطر دست بکشد؛ امری که پنج کشور را عصبانی کرد و وی را مجبور کردند که از موضعش عقب نشینی کند وگرنه دوحه را ترک می کنند.

ما بر این باور نیستیم که آقای الراشد می تواند بدون دریافت چراغ سبز از طرف های بلندپایه در قدرت در عربستان سعودی مقاله ای با این قدرت را منتشر کند و از آن موضع یک کشور حاشیه خلیج فارس را به دلیل میانجی گری اش در بحران مورد انتقاد قرار دهد و رسانه هایش را به جانبداری از ادعاهای قطری بکند و بحران قطر را به اشغال کویت شبیه کنند. زیرا در هر صورت درهای اجتهاد رسانه ای به روی نویسندگان عربستان چهارتاق باز نیست.

زمانی که الراشد بگوید»« برادران کویتی باید به یاد داشته باشند که این چهار کشور(عربستان، مصر، امارات و بحرین)  بودند که برای کمک به کشورشان زمانی که نظامش را صدام سرنگون کرد، شتافتند. و کویت برای نشان دادن تشکر خود باید در کنار این چهار کشور بایستد یا حداقل عرصه را برای استفاده سیاسی و رسانه ای و اقتصادی قطری ها رها نکند» این یعنی روابط کویت و عربستان سعودی«بحران زده» است یا در مسیر بحران زدگی است و عربستان از کویت نمی خواهد میانجی گری کند بلکه از این کشور می خواهد که عضو پنجم ائتلاف ضد قطری شود و باید این گزینه را انتخاب کند.

در سایه این فضای متشنج میان کویت و عربستان سعودی بر این باور نیستیم که هر گونه از سر گیری میانجی گری کویت حال و روز بهتری از تلاش های سابق داشته باشد.بلکه حتی تعجب نمی کنیم اگر پیام هایی که هیأت کویتی از شیخ صباح الاحمد به رهبران کشورهای عربی و حاشیه خلیج فارس که از پایتخت های آنها دیدار می کند شامل ناتوانی کویت از ادامه میانجی گری در سایه شرایط کنونی باشد که بارزترین نشانه های آن روابط «سرد» کویت و عربستان (بیش از این چیزی نمی گوییم ) و نیز اصرار همه طرف های بحران بر موضع خود و مخالفت با ارائه هر گونه امتیازی به طرف دیگر  است.

میانجی گر کویتی نیازمند میانجی گری دارد که روابطش با بارزترین طرف بحران یعنی عربستان سعودی تلطیف کند و مشکل در همین جا نهفته است...و خدا عالم تر است!