چرا پای اتحادیه اروپا برای حل بحران قطر باز شد؟

رسانه های عربی سفر مقام های سیاسی اتحادیه اروپا به ویژه فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی این اتحادیه به پایتخت های عربی حاشیه خلیج فارس و تلاش های میانجیگرانه با هدف پایان دادن به بحران دیپلماتیک بین ائتلاف سعودی و قطر را در کانون توجه قرار دادند. بسیاری از این رسانه ها سفر مقام های اروپا به منطقه خلیج فارس را تحت تاثیر منافع کشورهای عضو اتحادیه اروپا به شمار آورده اند.

به گزارش انتخاب به نقل از ایرنا، تشدید اختلافات میان کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، با سفر «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی این اتحادیه به کویت، پای اتحادیه اروپا را نیز به این بحران باز کرد.

موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اوایل مرداد ماه با سفر به کویت و دیدار با شیخ «صباح الاحمد الصباح» امیر کویت و«صباح خالد الحمد» وزیر امور خارجه این کشور از تلاش‌های میانجیگرایانه کویت در حل بحران کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس حمایت کرد. موگرینی ضمن اعلام آمادگی برای حمایت از گفتگوهایی که با هدف یافتن راه‌حلی برای بحران قطر صورت می‌گیرد، خواستار انجام مذاکرات فوری در این زمینه شد.

این گزارش در بردارنده مهمترین محور تحلیل هایی است که در رسانه های عربی دربار سفر موگرینی به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و تحرک اتحادیه اروپا برای حل بحران در روابط کشورهای عربی متحد عربستان با قطر منتشر شده است.

** تلاش اتحادیه اروپا برای حل بحران قطر

روزنامه های «الجزیره» و «الشرق الاوسط» عربستان و روزنامه «صدی البلد» مصر با اشاره به سفر موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، تحرک کشورهای اتحادیه اروپا برای حل بحران در روابط قطر با عربستان و متحدان آن را بررسی کردند.

روزنامه الجزیره نوشت: اتحادیه اروپا برای حل بحران دست به کار شد؛ به طوری که فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی این اتحادیه در سفر به کویت خواستار برگزاری مذاکرات مستقیم برای حل زودهنگام بحران کرد. وی حمایت اتحادیه اروپا از تلاش های میانجیگرانه کویت اعلام کرد.

موگرینی در دیدار با امیر کویت از همه طرف های بحران خواست برای توافق بر روی اصول آشکار و نقشه راه برای حل زودهنگام بحران به مذاکره روی آورند. او آمادگی اتحادیه اروپا را برای حمایت از روند مذاکره و کمک به اجرایی شدن نقشه راه اعلام کرد.

به نوشته روزنامه الشرق الاوسط، موگرینی در آستانه سفر خود به کویت و در حاشیه نشست وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل نیز گفت ما می خواهیم همه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به دنبال راه حل سیاسی باشد. موگرینی پیش از این خطوط کلی موضع گیری اروپا درباره بحران در روابط کشورهای عربی با قطر را مشخص کرده است. او گفت اتحادیه اروپا برای حفط یکپارچگی شورای همکاری خلیج فارس تمایل دارد و اعضای این شورا را دوستانی خوب و شرکای اقتصادی و سیاسی برای اتحادیه اروپا می داند.

به نوشته روزنامه صدی البلد، «جهاد عوده» استاد علوم سیاسی دانشگاه حلوان مصر گفت: سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به کویت در راستای تلاش ها برای میانجگیری با هدف حل بحران قطر صورت گرفت. میانجیگری اروپا در چارچوب میانجیگری های راهبردی به شمار می رود و با تلاش های میانجگیری و دیپلماسی دیگر کشورها که تاکنون با شکست روبرو شده، متفاوت است. میانجیگری راهبردی به مفهوم بازسازی ساختار روابط در منطقه است. موفقیت این میانجگیری در گرو ماهیت تفکر چهار کشور و رویکرد راهبردی و دیپلماسی آنها است.

روزنامه صدی البلد از قول «محمد مرسی» سفیر سابق مصر در قطر نوشت: سفر موگرینی به کویت در ادامه تلاش های میانجیگری خارجی برای حل بحران قطر صورت گرفت.

** تلاش اتحادیه اروپا برای حفظ منافع خود در منطقه خلیج فارس

روزنامه های صدی البلد و «المصری الیوم» چاپ قاهره و روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن با اشاره به سفر مقام های کشورهای اروپایی به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برای حل بحران میان عربستان و متحدان آن با قطر، برجسته ترین هدف کشورهای اروپایی را در این زمینه حفظ منافع خود بر شمردند.

در این زمینه «رخا احمد حسن» عضو شورای امور خارجی مصر به روزنامه صدی البلد گفت: سفر وزیران امور خارجه آلمان، انگلیس و فرانسه به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و تلاش آنها برای حل بحران قطر نشان می دهد تحریم قطر از سوی کشورهای عربی بر روی همه طرف ها تاثیر گذار خواهد بود. کشورهای اروپایی برای حفظ منافع خود و تاثیر پذیری این منافع از تحریم ها برای حل این بحران وارد عمل شدند تا این بحران به گونه ای حل شود که همه طرف ها خرسند شوند و منافع اتحادیه اروپا هم تهدید نشود. اتحادیه اروپا تلاش می کند پرونده های مورد اختلاف گذشته را ببندند و یادداشت تفاهم آمریکا و قطر را برای همه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تعمیم دهد تا به صورت یک توافق نامه بین المللی در آید که عدم دخالت این کشورها در حمایت از گروه های تندرو را تضمین کند. او گفت میانجیگری اروپا تاثیری در پایان بخشیدن به اختلاف ها به دنبال خواهد داشت.

به نوشته روزنامه المصری الیوم، «برزیمیساو اوزیویتز» کارشناس مرکز پژوهش های خاورمیانه گفت: اروپا برای حل مسالمت آمیز بحران خلیج فارس تلاش می کند. بحران از نظر سیاسی سبب پیچیده شدن سیاست اروپا درباره منطقه شده است. اتحادیه اروپا بر خلاف آمریکا در این تنش یکی از طرف های بحران نیست. همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا دارای روابط تنگاتنگی با قطر و عربستان هستند. بروکسل روابط دوجانبه خود را با قطر درباره مسائل منطقه ای از جمله بازسازی سوریه در آینده تقویت کرده است.

به نوشته روزنامه المصری الیوم به نقل از روزنامه «گاردین»، «پیتر سالیسبری» کارشناس مرکز مطالعات خاورمیانه ای «چاتم هاوس» نوشت: غرب نمی تواند تاوان موضع گیری آشکار درباره اختلاف عربستان و قطر را بپردازد. اختلاف دیپلماتیک میان قطر سرشار از منابع گازی و همسایگان بخش مبهم روابط انگلیس و آمریکا با کشورهای حاشیه خلیج فارس را آشکار خواهد کرد. قطر مرکز اصلی سرمایه گذاری شرکت های انرژی انگلیس، آمریکا و فرانسه است. این شرکت ها میلیاردها دلار در تاسیسات گازی قطر سرمایه گذاری کرده اند. منابع گاز قطر نقش مهمی در بازارهای انرژی اروپا و آمریکا دارند.

به نوشته روزنامه القدس العربی، کشورهای اروپایی تمایلی ندارند کشورهای عربستان، امارات، مصر و بحرین طرح اروپایی ها برای استقلال در زمینه گاز را هدف قرار دهند. کشورهای اروپایی کاهش وابستگی به گاز روسیه و جبران آن توسط واردات گاز از قطر را در دستور کار قرار داده اند. این موضوع از مهمترین ابعاد تنش های راهبردی در خلیج فارس است که کشورهای اروپایی برای حل مسالمت آمیز آن پافشاری می کنند.

کشورهای اروپایی برای حل بحران در روابط قطر با عربستان و متحدان آن از راه مسالمت آمیز و به دور از هر گونه راه حل های خشونت آمیز و نظامی تاکید می کنند. این مساله در سفر وزیران امور خارجه کشورهای اروپایی مثل آلمان، فرانسه، ایتالیا و انگلیس به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس خود را نشان داده است. بیشتر کشورهای اروپایی موضع کشورهای تحریم کننده قطر را قابل پذیرش نمی دانند و گاهی آن را جنجال برانگیز به شمار آورده اند. اغلب مقام های اروپایی متهم کردن قطر به حمایت از تروریست را قابل توجیه نمی دانند. اروپایی ها بر روی نقش عربستان در حمایت از تکفیری ها تمرکز کرده اند. حمایت هایی که سبب رخدادن حوادث تروریستی در این کشورها شده است. در این زمینه آلمان، عربستان را مجبور کرد از سرمایه گذاری و تبلیغ در مسجدها جلوگیری کند و در این کشور مرکز فرهنگی تاسیس نکند. عربستان قصد داشت مرکز فرهنگی «آکادمی ملک فهد» را در منطقه بن آلمان بگشاید. اما به دلیل متهم شدن به تندروی این اقدام را به تعویق انداخت.

القدس العربی افزود: از زمان آغاز بحران اوکراین، روسیه صادرات گاز طبیعی به اروپا را به کنترل خود در آورده است. این موضوع سبب شده است کشورهای اروپایی به دنبال جایگزینی باشند. در این زمینه آنها گاز قطر را مناسب می دانند. قطر بزرگ ترین صادر کننده گاز طبیعی و دارای بیشتر ذخایر این انرژی در جهان است.

در این زمینه یک منبع اتحادیه اروپا به روزنامه القدس العربی گفت: شورای همکاری خلیج فارس به دلیل مبادله تجاری و سرمایه گذاری های متقابل، شریک مهمی برای اتحادیه اروپا است. از این رو، برای اتحادیه اروپا بسیار مهم است که بحران کنونی در چارچوب اختلاف های سیاسی باقی بماند و به تنش منجر نشود. زیرا اتحادیه اروپا به دلیل منافع اقتصادی خود اجازه نخواهد داد تغییرات دراماتیکی در این بحران رخ دهد.