خطر نفت آمریکا بیخ گوش اوپک

طرح کاهش سقف تولید و مهار مازاد عرضه در بازار جهانی نفت خام، اگر شکست نخورده باشد، حداقل در دستیابی به اهدافی که برای آن طراحی شده بود ناکام باقیمانده است.

به گزارش انتخاب به نقل از خبرآنلاین، افت قیمت نفت خام به زیر 50 دلار برای هر بشکه، زنگ هشدار را برای یاران کاهش تولید به‌صدا درآورده و آنها قرار است آخر این هفته (شنبه و یکشنبه) در کویت دور یک میز بنشینند و میزان تعهد کشورهای امضا کننده طرح را بررسی کنند.

 در آستانه این نشست، گزارش سازمان بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد که اوپک 91 درصد از کاهشی را که تعهد کرده بود، اعمال کرده است اما یاران غیراوپکی که در رأس آنها روسیه قرار دارد، در مجموع 44 درصد از تعهد کاهش تولید خود را عملی کرده‌اند. پس از آنکه در ابتدای هفته جاری (هفته نخست فروردین 96)، گزارش‌های منتشر شده نشان دادند که ذخایر نفتی آمریکا با ثبت رکورد در افزایش، به بالاترین میزان یک دهه خود رسیده و تعداد دکل‌های فعال در این کشور نیز از خرداد 95 تا امروز دو برابر شده‌اند، قیمت نفت خام در سراشیبی سقوط قرار گرفت و حتی خبر کاهش صادرات نفت عربستان به آمریکا نیز نتوانست مانع از غرق شدن نفت در کانال 40 دلاری شود.

اکنون نفت برنت به محدوده 47 دلار در هربشکه بازگشته و برآورد می‌شود که به این روند نزولی خود ادامه دهد. بلومبرگ امروز (4 فوردین 96) در یک بررسی، از 16 کارشناس نفت و بازار جهانی درباره تصمیم احتمالی اوپک و آینده بازار نفت پرس و جو کرد که تمامی آنها معتقد بودند اوپک تصمیم به ادامه راه فعلی خواهد گرفت.

مهم‌ترین دلیل این تحلیل، این است که وضعیت واکنش شدید و سریع قیمت به اخبار مرتبط با ذخایر آمریکا نشان می‌دهد که طرح کاهش تولید و مهار مازاد عرضه در بازار، موفق نبوده و نتوانسته به اهداف خود دست پیدا کند؛ از این رو اعضای اوپک و هم‌پیمانان کاهش تولید، ناگزیر به ادامه این کاهش، برای شش ماه دیگر خواهند بود. روز شنبه، کویت میزبان نمایندگان 5 کشوری‌ست که به‌عنوان «ناظر» برای نظارت بر حسن اجرای توافق کاهش تولید انتخاب شده‌اند.

این نشست همچنین قرار است برای نشست بعدی کشورهای عضو اوپک در ماه مه 2017 (خرداد 96) نیز زمینه‌چینی کند و از اکنون به‌فکر تمدید یا لغو طرح کاهش تولید باشد. نشست قبلی این 5 کشور، با خبرهای کاملا مثبت و تأیید پایبندی تمام اعضای این پیمان همراه بود که افزایش خاصی در قیمت نفت ایجاد نکرد و فقط توانست آن‌را در کانال 50 دلار حفظ کند. این وضعیت در آن زمان هم حاکی از شکننده بودن دستاوردهای طرح کاهش تولید بود اما اکنون این شکنندگی به ترک خوردگی تبدیل شده و با افت سریع قیمت نفت خام، اوپک ناگزیر به بازبینی طرح خود است. 

مدت زمان اجرای طرح کاهش تولید، تقریبا تنها بخشی از این طرح است که هم قابل بازبینی و مذاکره است و هم اثری مثبت بر قیمت نفت خواهد داشت. خالد الفلیح، وزیر نفت عربستان، در گفت‌وگویی که هفته قبل با بلومبرگ انجام داد گفت که کشورش تمام تلاش خود برای تمدید این طرح را به‌کار خواهد گرفت، موضعی که 180 درجه با موضع قبلی او یعنی کافی بودن مهار شش ماهه، فرق دارد. این وزیر نفت تازه به کرسی نشسته (نسبت به زکی یمانی و علی النعیمی دو وزیر نفت استخوان‌دار و کارکشته عربستان) نیز به‌خوبی فهمیده که یک کاهش موقت و کوتاه مدت، برای دستیابی به قیمت و ثبات دلخواه در بازار نفت کافی نیست.

 کارشناسی‌ها نشان می‌دهند که در صورت پایان طرح کاهش تولید در موعد ماه مه، اوپک تنها موفق به جمع‌آوری 300 میلیون بشکه از مازاد عرضه از بازار نفت شده است که این کمتر از یک سوم کل مازاد موجود خواهد بود. از سوی دیگر، افزایش شدید تعداد دکل‌های آمریکا و شتابی که به کمک تکنولوژی‌های نو در حفاری ایالات متحده ایجاد شده، به سادگی این مقدار مازاد را دوباره به بازار خواهد فرستاد و این‌بار نجات نفت از سقوط به قیمت‌های یک رقمی، کار آسانی نخواهد بود چرا که فصل تابستان در راه است و جاده‌ها نیز در حال خو گرفتن به قدم‌های الکتریکی نو رسیده هستند.