پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : ترس از آمپول در بزرگسالی، فوبیا و اختلال اضطرابی می‌باشد که می‌توان با رواندرمانی و اقدامات پیشگیرانه در زمان تزریق آن را کنترل و درمان کرد.
ترس از آمپول و تزریق، کودک یا بزرگسال نمی‌شناسد و در هر سنی ممکن است وجود داشته باشد و به شکلی بیمارگونه خود را نشان دهد. اگر این ترس به مرحله حاد رسیده و در فرد اضطراب فراوان ایجاد کند فوبیا یا هراس بیمارگونه خواهد بود. این ترس می‌تواند درمان بیمارهای جسمانی که نیاز به تزریق در آنها ضروریست را دچار اختلال کند. پس اگر دچار ترس از آمپول یا فوبیای سوزن هستید لازم است تا به دنبال راهکارهایی باشید تا بتوانید بر این ترستان غلبه کنید.
ترس از آمپول چیست؟
دو نوع ترس داریم، یکی ترسی طبیعی که برای بقا افراد ضروری است تا افراد بتوانند عکس‌العمل‌های لازم را به موقع انجام دهند و از خودشان در مقابل خطرها محافظت کنند. نوع دیگر، ترس غیرطبیعی یا فوبیا نام دارد که به ترس بیش از حد و غیرعقلانی از چیزها و موقعیت‌های خاص مانند ترس از ارتفاع یا ترس از تاریکی و ترس از بیماری اشاره دارد و موجب اختلال در جریان عادی زندگی می‌شود. این هراس‌ها جز اختلال‌های اضطرابی قرار می‌گیرند و طبیعتا باید برای رفع و درمان آنها اقدام کرد.
ترس از سوزن و آمپول، نوعی ترس مرضی است که احتمالا از همان ابتدای اختراع این وسیله درمانی وجود داشته اما فقط 20 سال است که سوزن هراسی، یا ترس از سوزن آمپول را به عنوان یکی از فوبیاها به رسمیت شناخته‌اند. گزارش‌های سال‌های اخیر همچنین نشان می‌دهد این فوبیا بسیار بیشتر از آنچه گمان می‌رود رایج باشد. امروزه بعضی از متخصصان روان معتقدند این فوبیا در 10 درصد افراد جامعه دیده می‌شود. بعضی مطالعات این فرضیه را مطرح کرده‌اند که سوزن هراسی یک مساله ژنتیکی باشد و چندان به تربیت و گذشته و ناخودآگاه فرد ربط نداشته باشد.
افراد مقابل ترس از سوزن واکنش‌های متفاوتی نشان می‌دهند. شوک وازو واگال که با غش کردن و از حال رفتن فرد همراه است شایع ترین این واکنش هاست که خود را با افت فشار و کاهش هوشیاری نشان می‌دهد. ترس هایی که ناشی از تجربه دردناک در کودکی باشند جزو این دسته از واکنش‌ها قرار نمی‌گیرند. متاسفانه فرد مبتلا به این فوبیا حتما لازم نیست در کلینیک یا درمانگاه یا مطب دکتر باشد تا به این هراس دچار شود، بلکه محرک‌های ساده‌تری در محیط زندگی فرد هم می‌توانند زمینه ساز کلید خوردن واکنش‌های هراسی در فرد شوند؛ دیدن زخم‌ها، سوزن‌های نوک تیز، بیمارستان و حتی شنیدن بوی ماده ضدعفونی کننده یا الکل که یادآور تزریقات به وسیله سوزن است ممکن است باعث ایجاد این فوبیا در فرد شوند.
روش‌های مقابله با ترس از آمپول
1- به روانشناس مراجعه کنید
تکنیک‌های روانی که برای درمان این فوبیا انجام می‌شود بسیار شبیه درمان فوبیاهای دیگر است. مواجهه تدریجی با عامل هراس، اصلی‌ترین روش درمان است. در این روش ابتدا با شبیه سازی، روند آمپول زدن را برای فرد اجرا و سعی می‌کنند در هر مرحله کمی از استرس بیمار را کاهش دهند. به بیمار اجازه می‌دهند خودش یک ست سرنگ را در دست بگیرد و محتویات آن را بررسی کند. در دفعات متعدد از بیمار می‌خواهند خودش هر بار یک سرنگ را باز کند و کمی آن را در دستش نگه دارد و بدون فکر به ترسی که در وجودش شکل می‌گیرد خودش را ریلکس کند. تنفس‌های عمیق و منظم همزمان با این اقدامات، به ریلکس شدن کمک خواهد کرد.
2- ترس خود را بپذیرید و با آن روبرو شوید
آگاهی از چیزی که از آن می‌ترسید به غلبه شما بر این ترس کمک می‌کند. سعی کنید مقداری اطلاعات از تاریخچه آمپول و هدف اختراع آن و حتی خطرات آن به‌دست آورید. عکس‌های مختلفی از آمپول تماشا کنید تا به مرور ترس از آمپول شما کم شود. هر چه تماس شما با آمپول و سرنگ بیشتر باشد، ترس از آن سریع‌تر برطرف می‌شود.
3- بفهمید چرا می‌ترسید
برخی افراد به این دلیل از آمپول می‌ترسند که به آنها صدمه می‌زند. اغلب کسانی که ترس از آمپول دارند جزو کسانی بوده‌اند که در زمان کودکی زیاد آزمایش خون داده‌اند یا در معرض تزریق قرار داشته‌اند. کمی به عقب برگردید و پیرامون این اتفاقات با والدین خود صحبت کنید. درک ریشه این ترس بیمارگونه می‌تواند به شما کمک کند تا با آن روبه‌رو شوید.
4- با ترس خود منطقی رفتار کنید
به جای این که بیش از حد روی ترس از آمپول خود تمرکز کنید، روی فوایدی که برای شما خواهد داشت توجه کنید و به خاطر داشته باشید که با تزریق آمپول بیشتر از اندک دردی که به دنبال دارد، می‌توانید از مزایای آن بهره‌مند شوید. اگر خون اهدا می‌کنید، به این موضوع فکر کنید که با غلبه بر ترس خود به شمار زیادی از افراد کمک خواهید کرد. ترس‌ها و نگرانی از تزریق و درد ناشی از آن را به صورت فهرست درآورید و آنها را به صورت معکوس در نظر بگیرید به این معنا که خود را متقاعد کنید که تزریق آمپول باعث حفظ سلامت شما می‌شود. درباره کودکان نیز باید درباره اهمیت تزریق آمپول با آنها صادق باشید و درد ناشی از آن را پنهان نکنید.
اقدامات مفید در هنگام تزریق
به تنهایی برای تزریق نروید. همراه با یک دوست یا یکی از اعضای خانواده که به او اعتماد دارید، برای تزریق بروید. این کار اعتماد به نفس را در شما بالا می‌برد. بهتر است از فردی که همراهیتان کرده بخواهید هنگام تزریق دست شما را بگیرد.
قبل از تزریق در مورد فوبیا و ترس از آمپول خود به پزشک اطلاع دهید و از وی بخواهید در صورت امکان روش جایگزینی برای درمان در نظر بگیرد.
دراز کشیدن و پاها را بالا گرفتن هنگام تزریق، درد و علایم ناشی از تزریق را کاهش می‌دهد. دراز کشیدن در حالتی که سر را به پایین نگه داشته‌اید و بالا آوردن پاها، احتمال از حال رفتن و غش را کاهش می‌دهد.
بعد از اتمام تزریق هم سعی کنید چند لحظه‌ای دراز بکشید و سریع از جای خود بلند نشوید. سعی کنید به توصیه‌های پزشک و پرستار توجه کنید. وقتی دراز کشیده‌اید، یک دست خود را روی معده قرار دهید و روی تنفس خود تمرکز کنید.
آرامش خود را حفظ کنید. سفت کردن ماهیچه‌ها هنگام تزریق آمپول درد را بیشتر می‌کند و ممکن است به بدن آسیب وارد کند. دست‌ها، شانه‌ها و آرواره را شل کنید و روی تنفس خود تمرکز کنید و نفس عمیق بکشید.
از راه بینی نفس بکشید و از دهان هوا را خارج کنید. هنگام تزریق، نفس عمیق بکشید و پیش از بیرون دادن هوا، آهسته از 10 به طور معکوس بشمارید.
حرف زدن با بیمار و یا پخش موسیقی با صدای بلند زمان تزریق باعث می‌شود صداهایی که برای بیمار یادآور ترس از سوزن بوده‌اند، وجود نداشته باشند.
روش تزریق سریع به وسیله سرنگ‌های مخصوص که شکلی متفاوت از شکل سرنگ‌های رایج دارند کمک می کند دارو در مدت زمان بسیار کوتاه و به سرعت به بدن بیمار تزریق شود و روند آمپول زدن خیلی کوتاه‌تر باشد تا وی فرصت فکر به هراس و دچار شدن به فوبیا را پیدا نکند.
در موارد خیلی حاد هم معمولا پزشکان از اسپری‌های بی‌حسی، بی‌هوشی‌های کوتاه یا دادن داروهای آرامبخش و خواب‌آور قبل از انجام تزریق استفاده می‌کنند.
بنزودیازپین‌هایی مانند دیازپام و لورازپام، داروهای خوبی برای ریلکس و آرام کردن فرد قبل از انجام تزریق هستند.
تلقین، پرت کردن حواس، ریلکس کردن و استفاده از تصویرهای ذهنی آرامش‌بخش در زمان تزریق هم از اقدامات اولیه لازم برای مقابله با واکنش‌های ناشی از ترس از آمپول می‌باشد.