آیا بنیاد مستضعفان موظف به بیمه کردن ساختمان پلاسکو بوده است؟

پس از فاجعه ای که برای پلاسکو رخ داد، بسیاری درباره بیمه نبودن این ساختمان گلایه‌هایی مطرح کردند. عده ای می‌گویند مالک ساختمان باید آن را یکجا بیمه می‌کرد و عده‌ای دیگر آن را وظیفه صاحبان ملک‌ها می‌دانند.
 
به گزارش انتخاب، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این ساختمان به بنیاد مستضعفان رسید و این بنیاد نیز سرقفلی واحدهای آن را به افراد مختلف واگذار کرد. افرادی که به دلیل عدم مالکیت امکان بیمه کردن واحد تجاری خود را نداشته و تعداد اندکی هم فقط اموال خود را بیمه کردند.
 
به گفته رییس کل بیمه مرکزی، از مجموع ۶۰۰ واحد صنفی مستقر در ساختمان پلاسکو فقط ۱۶۰ واحد یعنی حدود ۲۵ درصد بیمه بودند (بیمه اموال) و براساس برآوردهای تقریبی می‌توان گفت که کل تعهدات صنعت بیمه درباره آتش‌سوزی این ساختمان حدود ۴۰ میلیارد تومان است. بدیهی است که این مبلغ گوشه بسیار کوچکی از کل خسارت وارده به افراد را پوشش می‌دهد و با این اوصاف می‌توان گفت که بسیاری از کسبه آن ساختمان پس از این حادثه کل سرمایه خود را از دست داده‌اند.
 
شاید این موضوع تا حدی طبیعی باشد که خریدار سرقفلی یک واحد تجاری، آن واحد را بابت منافع ظاهری خود بیمه نکند، چرا که قانونا مالک آن واحد نیست و تنها حق بهره‌برداری از آن را دارد، اما اختیار آن را داشته که اموال موجود در واحد خود را بیمه کند؛ در نتیجه باید به سراغ مالک ساختمان رفت و پرسید که با توجه به اخطارهایی که شهرداری از پیش بابت ایمن نبودن این ساختمان داده است، چطور مالک ساختمان به فکر بیمه کردن ملک خود به صورت یکجا نیفتاده است؟ هرچند که این موضوع در نهایت نفعی برای خریدار سرقفلی ملک به همراه نداشت. از سوی دیگر این انتقاد نیز به شهرداری وارد است که چرا نامه هشدار را به هیات امنای ساختمان داده، در حالی که باید آن را به مالک اصلی می‌داد. زیرا هیات امنا فقط مسوولیت رتق و فتق امور داخلی ساختمان را برعهده داشته و در مورد مسایل کلان آن از جمله بیمه اختیاری نداشته است. به قول سعیدی‌کیا، رییس بنیاد مستضعفان، "ما هیچ چیزی در اختیار نداشتیم، جز اصل مالکیت ساختمان".
 
در حال حاضر برای بسیاری این سوال پیش آمده که با توجه به وسعت ساختمان پلاسکو، آیا ارگانی همچون بنیاد مستضعفان نباید این ساختمان را بیمه می‌کرده؟ در پاسخ باید گفت که با توجه به پیچیدگی‌های حقوقی واگذاری حق سرقفلی، قانونا این بنیاد الزامی برای بیمه کردن این ساختمان نداشته است، مگر اینکه قوانین داخلی خودِ بنیاد بگوید که اموال آن باید بیمه باشد. به هر حال حتی اگر بنیاد مستضعفان هم اقدام به بیمه کردن این ساختمان می‌کرد، امروز کسبه این ساختمان نمی‌توانستند از بیمه بابت خسارت وارد شده به ساختمان طلب خسارت کنند چون فقط سرقفلی آن واحدها را خریداری کرده‌ بودند.