عضو شورای شهر تهران اطلاعات تازه‌ای از بودجه‌ای که شهرداری به آتش‌نشانی برای تجهیز و نوسازی داده است، منتشر کرد.
به گزارش انتخاب؛ با گذشت دو روز از فاجعه پلاسکو و فروریختن ناگهانی مرکز تجاری قدیمی تهران، هنوز ابهاماتی درباره امکانات آتش‌نشانی وجود دارد؛ اینکه اگر اتش‌نشانی پس از حادثه جمهوری و سقوط یک زن، امکاناتش را به روز کرده بود، می‌تواند مانع از فروریختن ساختمان پلاسکو که در نتیجه چندساعت آتش‌سوزی پی‌درپی بود، بشود.
درباره بودجه تخصیص یافته برای تجهیز آتش‌نشانی، رحمت‌اله حافظی در کانال تلگرامی خود نوشت: «در بودجه سال جاری و بر اساس مصوبه شورای شهر ۱۴۰ میلیارد تومان از محل ۲ درصد عوارض ایمنی ساختمان ها برای توسعه ایستگاه های آتش نشانی، تامین تجهیزات مورد نیاز و آموزش پرسنل پیش بینی شده که شهرداری به آتش نشانی ۱۲۰ میلیارد تومان ابلاغ کرده است. از این ۱۴۰ میلیارد تومان تا کنون ۵۴ میلیارد تومان کسب شده ولی ۲۱ میلیارد و پانصد میلیون تومان به آتش نشانی پرداخت شده است.»
درواقع اندکی بیش از یک‌هفتم بودجه را شهرداری به آتش‌نشانی اختصاص داده است.
او همچنین دراین باره به خبرآنلاین گفت: در قالب برنامه ۵ سال دوم پیش بینی هزار میلیارد تومان برای تجهیز و آموزش و ارتقای توان فنی سازمان آتش نشانی پیش بینی شده بود که متاسفانه بعضی از دوستان مخالفت کردند و این بودجه را به ۴۰۰ میلیارد تومان کاهش دادند.
حافظی گفت: علاوه بر آن که منابع کاهش پیدا کرد. در بودجه سنواتی از محل عوارض ساختمان دو درصد عوارض ایمنی ساختمان ها پیش بینی کردیم که شد ۱۲۰ میلیارد تومان برای ارتقای تجهیزات آتش نشانی و ۲۰ میلیارد تومان هم اضافه کردیم که سرجمع شد ۱۴۰ میلیارد تومان. اما امسال تاکنون فقط فقط ۲۱.۵ میلیارد تومان را اختصاص داده اند. در سال‌های گذشته هم به طور کامل اختصاص پیدا نکرد.
او گفت: در صحن هم تذکر دادیم که با جان مردم بازی نکنید و باید بودجه نوسازی و تجهیز آتش نشانی پرداخت شود، اما کسی توجه نکرد.
این سخنان حافظی درحالی است که محسن پیرهادی، یکی دیگر از اعضای شورای شهر تهران امروز گفته است: «در دوره پيش ما به مديرعامل آتش‌نشانی پيشنهاد بودجه بيشتر را داده بوديم و خود او گفت نياز ندارد. او در همان جلسه گفت كه بدم نمی‌آيد شما به من پول بدهيد ولي نمي‌خواهيم.»
محدودیت ها و کمبودهای آتش نشانی تهران
مصیبت ساختمان پلاسکو در ایران و جهان آوار شد، تا جایی که برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی و حتی یک روزنامه ترکیه‌ای از آن به‌عنوان حادثه 11 سپتامبر ایران نام بردند. با این تفاوت که به قول روزنامه ترکیه‌ای در 11 سپتامبر ایرانی دست هیچ تروریستی در کار نبود.
حالا با گذشت دو روز از این حادثه غم‌انگیز که کشته شدن تعدادی از هموطنان و شهادت آتش‌نشان‌های عزیز کشورمان در آن قطعی شده، افکار عمومی کم‌کم به دنبال چرایی‌های ماجراست. در کنار تحسین عملیات قهرمانانه آتش‌نشان‌ها، بخشی از این چرایی‌ها درباره تجهیزات ماشین‌های آتش‌نشانی و آمادگی فنی آنها برای مقابله با این رویداد است. آیا این خودروها از آمادگی فنی لازم برخوردار بودند؟
به نظر می‌رسد درباره میزان آمادگی ماشین‌های آتش‌نشانی و عملکرد قبلی سازمان آتش‌نشانی و مجموعه ارشد حاکم بر آن، یعنی شهرداری تهران برای کسب این آمادگی نظرات یکسانی به‌ویژه در میان اعضای شورای شهر تهران وجود ندارد. شورایی که به‌واسطه نقش نظارتی بر شهرداری می‌تواند به تایید یا رد عملکرد شهرداری و آتش‌نشانی رای بدهد.
نظرات متفاوت اعضای شورا
در همین باره سراغ یکی از اعضای منتقد شورای‌شهر و شهرداری رفتیم و نظر او را درباره تجهیزات ماشین‌های آتش‌نشانی و عملکرد آنها درباره حادثه پلاسکو جویا شدیم. وی به روزنامه «دنیای خودرو» گفت که به دلایل مختلف قصد مصاحبه در این باره را ندارد، اما در مجموع نسبت به عملکرد شهرداری در این حوزه انتقادهای زیادی دارد. البته محسن سرخو، یکی از اعضای شورای شهر پس از حادثه پلاسکو پیام داده است که «بعد از حادثه خیابان جمهوری در سال 92 بارها تذکر داده شده بود که در صورت وقوع آتش‌سوزی و حادثه در ساختمان‌های بلندمرتبه، تجهیزات آتش‌نشانی برای مهار آن کافی نیست، ولی اقدام موثری در اجرای این مصوبات و تذکرات انجام نشده است.»
از طرف دیگر ابوالفضل قناعتی، عضو کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر که نگاه مثبتی به عملکرد ماشین‌های آتش‌نشانی و آمادگی تجهیزات آن در حادثه پلاسکو دارد، به روزنامه «دنیای خودرو» می‌گوید: «تمام تجهیزات ماشین‌های آتش‌نشانی در حادثه ساختمان پلاسکو به‌طور کامل به‌کار گرفته شد. اما با توجه به اینکه این ساختمان 17 طبقه بوده است، تجهیزات نردبان برای خاموش کردن آتش تا طبقه 11 را پوشش داده بود و در واقع امکانات این سازمان برای چنین حوادثی تا حد 11 طبقه است. ضمن اینکه با توجه به اینکه شعله آتش در داخل ساختمان بیشتر بود، تعدادی از آتش‌نشان‌ها هم برای خاموشی به داخل ساختمان رفته بودند.»
این عضو شورای شهر با بیان اینکه در داخل کشور هلی‌کوپترهایی که برای اطفای حریق در چنین مواردی استفاده شود وجود ندارد، می‌گوید: «البته اگر این هلی‌کوپترها هم وجود داشت، با توجه به اینکه آتش در داخل ساختمان بود، امکان استفاده درست آن وجود نداشت و فقط از بیرون می‌توانست آتش را خاموش کند و دسترسی به اتاق‌ها فقط از داخل ساختمان میسر بود. ضمن اینکه چنین ساختمان‌هایی طبق مقررات ایمنی باید سیستم اطفای حریق پیشرفته داشته باشند تا در صورت بروز حادثه در کمترین زمان از وقوع حادثه‌ای بزرگ‌تر جلوگیری شود.»
قناعتی با تاکید بر اینکه هلی‌کوپترهای اطفای حریق در چنین مواردی لازم و ضروری است، می‌گوید: «با توجه به اینکه ساختمان‌های بلندمرتبه در شهر تهران زیاد است، یکی از موارد ضروری برای حوادث حریق وجود این هلی‌کوپترها در مراکز سازمان آتش نشانی است. بنابراین در اولین فرصت این موضوع در شورای‌شهر تهران مطرح می‌شود تا در چنین مواردی و همچنین برای ساختمان‌هایی که معابر و خیابان‌ها برای رسیدن سریع ماشین‌های آتش‌نشانی اجازه نمی‌دهد، از این هلی‌کوپترها استفاده شود.»
قناعتی درباره نبود ماشین‌های آواربرداری ویژه سازمان آتش‌نشانی برای اتفاقاتی مانند ساختمان پلاسکو هم می‌گوید: «سازمان آتش‌نشانی علاوه‌بر اینکه این ماشین‌ها را ندارد، باید جرثقیل‌های خود را هم تکمیل کند.» عضو کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر با اشاره به بودجه سازمان آتش‌نشانی توضیح می‌دهد: «آنچه توسط شورای شهر برای تجهیز ماشین‌های آتش‌نشانی مصوب شده است، باید خریداری می‌شد و اگر این کار انجام نشده، کوتاهی صورت گرفته است اما اگر در بودجه گنجانده نشده است باید طبق برنامه و پروژه تعریف شود. ضمن اینکه اعضای شورای شهر تاکنون با هرگونه برنامه‌ای مبنی بر مجهزکردن بیشتر تجهیزات آتش‌نشانی مخالفتی نکرده‌اند.»
آتش‌نشانی از چه ماشین‌هایی استفاده می‌کند
درباره این که سازمان آتش نشانی تهران از چه نوع ماشین‌هایی استفاده می‌کند، اطلاع دقیقی وجود ندارد؛ اما برحسب اتفاق گذشته و اخبار منتشرشده می‌توان گفت که این سازمان ترکیبی از ماشین‌های داخلی و خارجی را به‌کار می‌گیرد. در ماجرای مربوط به آتش‌نشانی خیابان جمهوری در سال 92 مشخص شد این سازمان از شرکت ایویکو ماگیروس آلمان که یک شرکت تامین‌کننده تجهیزات ایمنی آتش‌نشانی، ماشین‌هایی را خریده است که در آن حادثه تلخ نردبان یکی از همین ماشین‌ها دچار نقص شد.»
ماگیروس در آن ماجرا مدعی شد شهرداری تهران بیش از یک‌سال است از انجام خدمات تعمیرات و نگهداری تجهیزات آتش‌نشانی تهران سرباز زده بود و شهرداری هم این ادعا را زیر سوال برد. البته در آن ماجرا محمود قدیری، معاون وقت پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران که خودش دوره استفاده از این ماشین‌های ماگیروس را در آلمان پشت سر گذاشته بود، این ماشین‌ها را از بهترین‌های جهان دانست که از میان حدود هر 1000 تا 3000 ماموریت آن تنها ممکن است در یک مورد نقصی شبیه حریق خیابان جمهوری اتفاق بیفتد.
از طرف دیگر این را هم می‌دانیم که برخی سازندگان داخلی بنابر سفارش سازمان آتش‌نشانی، شهرداری‌ها و ارگان‌های نظامی خودروهای آتش‌نشانی تولید می‌کنند. در سال 1391 قیمت خودروی آتش‌نشانی در داخل حدود ۳۰۰ میلیون تومان تمام می‌شد و رقیب خارجی هم قیمتی معادل یک‌میلیارد تومان داشت؛ اما در مجموع به نظر می‌رسید در شرایط غیرتحریم به استفاده از ماشین خارجی تمایل بیشتری وجود دارد.
به هر حال دو سال پس از حادثه جمهوری و با انتقاد و پیگیری برخی اعضای شورای شهر مقرر شد از محل دو درصد عوارض شهرداری، 140 میلیارد تومان برای ارتقای تجهیزات آتش‌نشانی تخصیص یابد. در همان مقطع هم اعلام شد که از 141 دستگاه خودروی آتش‌نشانی تهران، 56 دستگاه فرسوده و از رده‌خارج هستند اما آن‌طور که اعضای شورا می‌گویند بودجه به طور کامل به این موضوع اختصاص نیافته است. هرچند آتش‌نشانی و شهرداری در مجموع معتقدند بیشتر از آنکه کمبود تجهیزات در حوادثی مانند پلاسکو مقصر باشد، بی‌احتیاطی و بی‌توجهی مدیران ساختمان‌های بزرگ تجاری و تعداد بالای ساختمان‌های فرسوده است که نقش بیشتری در شکل‌گیری حوادث دارند.