کوتاه‌ترین و بلندترین شب یلدای ایران در کدام مناطق است؟

مدیر انجمن علمی رصدخانه آلاشت سوادکوه گفت: کوتاه‌ترین شب یلدای ایران در شهرستان چابهار و طولانی‌ترین شب یلدا نیز در شهرستان ماکو است.

موسی فرهادی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: مردم در نقاط مختلف کشور طول شب متفاوتی را تجربه می‌کنند. هر چه به جنوب شرق کشور برویم شب یلدا کوتاه‌تر و هر چه به شمال غربی برویم طول شب یلدا طولانی‌تر می‌شود. این اختلاف طول شب یلدا میان جنوب شرق و شمال غربی ایران در حد یک ساعت و 10 دقیقه است که در جنوب شرق چابهار طول شب یلدا 13 ساعت و 26 دقیقه و در بخش شمال غربی در شهر ماکو طول شب یلدا 14 ساعت و 36 دقیقه است. پس کوتاه‌ترین شب یلدا در ایران شهرستان چابهار و طولانی‌ترین شب یلدا نیز در شهرستان ماکو خواهد بود.

وی افزود: هنگامی که خورشید به دور زمین به شکل بیضی حرکت می‌کند با سطح زمین زاویه 23 و نیم درجه می‌سازد و در این حالت طول خورشید در فصول مختلف سال متفاوت است.

فرهادی با اشاره به اینکه در تابستان خورشید ارتفاع بیشتر و در زمستان ارتفاع کمتری دارد، افزود: مداری که خورشید در مدار طی می‌کند البته از دید ناظر زمین که خورشید حرکت می‌کند "دایرت الاروج" نامیده می‌شود. مدار حرکت خورشید از دید ناظر زمین است و در این همین مسیر کمال حرکت ماه و سایر منظومات شمسی را مشاهده می‌کنیم.

مدیر انجمن علمی رصدخانه آلاشت سوادکوه، تصریح کرد: دایرالاروج صفحه نصف‌النهار را در دو نقطه رسم می‌کند که این دو نقطه اعتدال بهاری و اعتدال پاییزی نامیده می‌شود.

این مسئول با بیان اینکه اعتدال پاییزی که همان نوروز بوده و آغاز سال شمسی در تقویم ایران است و در شب اول پاییز نیز طول روز و شب با هم برابر می‌شود، یادآور شد: در پاییز، طول روز کوتاه و شب بلند می‌شود و این بلندی شب تا پایان پاییز و ابتدای زمستان ادامه پیدا می کند. در ابتدای زمستان که انقلاب زمستانی نامیده می‌شود و در این هنگام شب به طولانی‌ترین زمان و روز به کوتاه‌ترین زمان خود می‌رسد.

وی افزود: در انقلاب تابستانی نیز در ابتدای تابستان شب به کوتاه‌ترین زمان و روز به بلندترین زمان خود می‌رسد که در حقیقت دو اعتدال و دو انقلاب رخ می‌دهد که دو اعتدال بهاری و پاییزی است و دو انقلاب تابستانی و زمستان را در پی دارد.

فرهادی با اشاره به اینکه انقلاب زمستان به نام شب یلدا شناخته می‌شود، گفت: از دید فرهنگی شب یلدا از دو بعد قابل اهمیت است و خود معنی یلدا یعنی تولد و زاده شدن و این مفهوم را در میان ایرانیان دارد که شب هر چه قدر هم که طولانی باشد روز را در پی دارد و خورشید طلوع خواهد کرد و انسان نباید از طولانی بودن شب ترسی در میان خود راه دهد. اما از دید علمی و نجومی شاید اختلاف این شب با شب‌های قبل و پس از این شب در حد یک دقیقه باشد و اما طولانی‌ترین شب سال است.

مدیر انجمن علمی رصدخانه آلاشت سوادکوه افزود: طلوع آفتاب در ساری در اول دی 7 و 6 دقیقه و غروب آفتاب 30 آذرماه نیز 16 و 45 دقیقه و شب یلدا حدود 14 ساعت و 21 دقیقه به طول می انجامد.