بلوف عربستان به اوپک رو شد

در حالی که جلسه اوپک دقایقی قبل آغاز شد، احتمال توافق بین اعضای اوپک اگر خواست اقتصادی بر خواست سیاسی پیشی بگیرد وجود دارد.

اما از سوی دیگر به نظر می‌آید که باید عربستان و هم پیمانان آن که در سال‌های اخیر بدون فکر میزان تولید خود را افزایش داده‌اند، بیش از گذشته مسئولیت پذیر باشند. از حدود 2 سال گذشته بازار نفت به ویژه بازار نفت اوپک حال و روز خوشی ندارد و از حدود شش ماه گذشته اوپک دیگر به این نتیجه رسید که باید وضعیت بازار را سروسامان بخشد، برای این مهم بارها جلساتی ترتیب داده شده که مسائلی همچون فریز نفتی مطرح شد اما این تصمیم آنقدر دیر گرفته شد که دیگر فریز نفتی جوابگوی شرایط بد بازار نیست و باید بازار تصمیم دیگری را اتخاذ کند، تصمیمی که در نهایت منجر به آن شود تا تمام تولیدکنندگان در راستای کاهش میزان تولید اوپک در آن سهیم باشند.

اما انتخاب سهم هر کشور مهم است، البته قبل از ورود به این بحث باید ریشه رخداد چنین بی نظمی را در بازار جست و جو کرد، بی نظمی که ریشه آن در سال 2011 یافت می‌شود. تا سال 2011 اوپک از مدیریت سهیمه بندی سود می‌برد اما از آن سال تا کنون مدیریت سهمیه بندی به دست فراموشی سپرده شد و چنین وضعیتی را در سال‌های اخیر رقم زده و به نظر می‌رسد برای دستیابی به مدیریت سهمیه بندی به همان میزان که طول کشید تا بازار از شرایط طبیعی خود خارج شود زمان نیاز است تا مدیریت به بازار برگردد و اولین قدم برای دستیابی به سهمیه بندی در سال‌های آینده، کاهش میزان تولید اعضای اوپک در شرایط فعلی است.

در چند روز اخیر برنامه‌های متنوعی برای سهمیه بندی یا کاهش میزان تولید اعضای اوپک طراحی و ارائه شده است اما به نظر می‌رسد در حالی که تمام کشورها در این شلختگی بازار سهیم نبوده‌اند در شرایط فعلی در کاهش میزان تولید خود باید سهیم باشند که ایران نیز جز این دسته از کشورها است، در ماه‌های گذشته وزیر نفت ایران اعلام کرد که ایران در بی نظمی بازار سهمی نداشته و کشورهایی که این بی نظمی را رقم زده‌اند باید پاسخگو باشند، این صحبت زنگنه در حالی انجام شد که بیژن نامدار زنگنه تاکید کرده، ایران در گذشته از خودگذشتگی‌هایی در بازار نفت داشته است و در حال حاضر نوبت دیگر کشورها است.

در مجموع بررسی‌ها نشان از آن دارد که اوپک باید در حدود 1.5 میلیون از حجم تولید خود کاهش دهد و حال جای سؤال دارد که کدام کشورها و به چه میزان باید این کاهش را لحاظ کنند.

اگر به سال‌های 2014 بازگردیم، می‌توان دریافت که عربستان در آن سال در حدود 29.1 درصد از سهم بازار اوپک را در اختیار داشته و در حال حاضر به 31.5 درصد رسیده است، از سوی دیگر امارات از 7.7 به 8.8 درصد بازار اوپک و کویت از 7.6 درصد به 8.4 درصد از بازار اوپک دست پیدا کرده است، دقیقاً در این زمان ایران در تحریم‌های سخت قرار داشته و رفته رفته از میزان تولید آن کاسته شده و به حدود یک میلیون بشکه در روز رسیده است، یک حساب سرانگشتی نشان از آن دارد که عربستان و هم‌پیمانان آن در این بی نظمی بازار تاثیرگذار بوده‌اند و از سوی دیگر عراق نیز تا حدودی مقصر است اما به دلیل جنگ داخلی عراق می‌توان آن را تا حدودی مستثنی دانست اما نباید در توافق احتمالی آینده آن را خارج از میدان توافق قرار داد.

با این تفاسیر به سادگی می‌توان گفت که مقصر اصلی شرایط فعلی بازار عربستان بوده و اگر عربستان بخواهد میزان درآمد نفتی خود را که به آن وابستگی شدیدی دارد محقق کند باید توافق و پیشنهادات طرف ایرانی را بپذیرد. به گفته بیژن نامدار زنگنه اگر خواست اقتصادی در جلسه اوپک حاکم باشد، توافق صورت خواهد گرفت اما اگر خواست سیاسی در این جلسه حکم فرما باشد به احمال بسیار توافقی انجام نخواهد گرفت.

البته تا به این لحظه اخبار منتشر شده از اوپک امیدها را برای دستیابی به توافق یکپارچه امیدوار کرده است اما نباید فراموش کرد که کشورهایی که تولید خود را در سال‌های اخیر افزایش داده‌اند باید مسئولیت پذیر تر باشند.

البته در این چند روز عربستان مدعی شده که اگر توافقی صورت نگیرد میزان تولیدات خود را افزایش می‌دهد اما به نظر می‌رسد، این صحبت بیشتر یک بلوف باشد زیرا با توجه به امکانات و شرایط فعلی در عربستان، این کشور تا چند سال آینده توان افزایش میزان تولید روزانه خود را به بیش از 12 میلیون بشکه نداشته باشد.

منبع: میزان