یکصد و پنج سال قبل در چنین روزی "ارنست هولتزر"، از عکاسان پیشگام ایران و مهندس مخابرات آلمانی در اصفهان درگذشت.
ارنست
هولتزر مهندس مخابرات و عکاس آلمانی از عکاسان پیشگام نیمهٔ دوم قرن
نوزدهم میلادی بود که در عصر حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار به ایران آمد و 20
سال از عمر خود را در اصفهان گذراند.
هولتزر در
سال 1835 در روستایی در نزدیکی شهر "تورنیگن" در شرق آلمان زاده شد. از
کودکی او آگاهی زیادی در دست نیست اما همین اندازه می‌دانیم که در شرکت
انگلیسی "تلگراف هند و اروپا" دوره تلگراف‌چی‌گری دید و در 27 سالگی به
استخدام دولت انگلیس درآمد.
یک سال بعد دولت
بریتانیا او را به ایران فرستاد تا خطوط تلگرافی را در آن دیار سامان دهد و
این فن را در مدرسه دارالفنون تدریس کند. او 35ساله بود که با یک ایرانی
ازدواج کرد و به این خاطر تا پایان عمر در آنجا ماند.
هولتزر
در میانه اقامت خود در ایران سفر کوتاهی به آلمان داشت . یک دوربین عکاسی و
وسایل ظهور عکس از آلمان خرید و به اصفهان آورد و عکاسی در ایران را آغاز
کرد.
عکس‌هایی که او در طول 20 سال اقامتش در
ایران برداشت منظره‌ها، بناها و مردم ایران در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار را
نشان می‌دهد. او بیشتر از مراسم مذهبی، طرز پوشش و جشن‌های ارامنه عکس
گرفته اما عکس‌هایی هم از تهران، قم و کاشان دارد که تقریبا همه باقی مانده
و چند بار به نمایش گذاشته شده‌اند. در این عکس‌ها صحنه‌هایی از بازار،
سینه‌زنی به هنگام محرم، نقالی شاهنامه و ... را می‌توان دید.
کلکسیون
عکس‌های هولتزر نیم قرن پس از درگذشت او در خانه نوه‌اش در آلمان پیدا شد و
او به همراهی همسرش در معرفی پدربزرگ و عکس‌هایش در آلمان و ایران کوشید.
در سال 1976 برای نخستین بار وزارت فرهنگ و هنر وقت با همکاری محمد عاصمی
که مجله کاوه را در آلمان به فارسی و آلمانی منتشر می‌کرد، یک هزار قطعه
عکس از هولتسر را با توضیحاتی به زبان فارسی در تهران به چاپ رساند. دو
کتاب"هزار جلوه زندگی" و "ارنست هولتزر، ايران در يكصد و سيزده سال پيش"
مجموعه آثار این عکاس را در بر می‌گیرد. این عکاس آلمانی در سال 1911 در 76
سالگی در جلفای اصفهان درگذشت و همان‌جا در آرامگاه ارامنه به خاک سپرده
شد.
دختران ارمنی محله جلفای اصفهان با لباس سنتی ارامنه در یک مراسم عروسی
مراسم آئینی ارامنه ساکن اصفهان
سازندگان تبرزین و کشکول در بازار اصفهان
دلاک و کیسه کش‌های عصر ناصرالدین شاه در مقابل درب یک حمام در اصفهان
استاد و شاگردان در مکتبخانه ای در اصفهان
ورزشکاران باستانی کار
یک نانوا در "یزدخواست"، شهری در نزدیکی آباده
مراسم آئینی ارامنه ساکن اصفهان
دو
مرد در حال نماز خواندن؛ از این دو مرد دو عکس دیگر نیز با حالت غذا خوردن
و نماز خواندن وجود دارد که هولتزر برای ثبت اداب ایرانی آنها را جلوی
دوربین قرار داده است.
ضیافت زنانه سه زن در پوشش قجری با خربزه و قلیان
میرزا اسدالله خان یکی از رجال عصر ناصرالدین شاه
گورستان ارامنه در نزدیکی کوه صفه اصفهان
نمایی از پل خواجوی اصفهان
نمایی از سی و سه پل اصفهان
گاری اسبی در میدان توپخانه تهران
نمایی از مسجد امام اصفهان (مسجد شاه سابق) و میدان نقش جهان
عمارت نمکدان اصفهان؛ این عمارت یکی از بناهای عصر صفوی است که به دستور طل السلطان حاکم وقت اصفهان تخریب شد.
بیمارستان دکتر "کرر" در جلفای اصفهان
عمارت آینه خانه اصفهان؛ این عمارت عصر صفوی بعدها به دستور ظل السلطان تخریب شد.
نمایی از میدان نقش جهان اصفهان
طلبه ها در مقابل دوربین
یکی از علمای اصفهان در مقابل دوربین