جای خالی ساعت تاریخی در حرم حضرت عبدالعظیم/ ساعت ملکه ویکتوریا کجاست؟

«ساعت قدیمی موجود در حرم مطهر حضرت عبدالعظیم چندین سال قبل، به دلیل اینکه کارآیی خود را از دست داده بود، به موزه منتقل شد و اکنون نیز جزو ذخائر موزه به شمار می‌رود.» این را مدیر موزه‌ی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم می‌گوید، در پاسخ به این خبر؛ «ساعت آستان حضرت عبدالعظیم شهرری، هدیه‌ی ملکه ویکتوریا به ناصرالدین‌شاه، اسقاطی شد. ماجرا از این قرار بود که یکی از دوستداران میراث فرهنگی، که برای زیارت به آستان حضرت عبدالعظیم رفته بوده، برحسب اتفاق متوجه نبودِ این ساعت بر جایگاه همیشگی‌اش می‌شود. جست‌وجو‌ها اما نتیجه‌ی خوشی در بر ندارد، ساعت گویا در انبار اسقاطی‌های آستان انداخته شده است.»
کارشناسان‌ بر این باورند که این ساعت تاریخی، که شاید نمونه‌ی دیگری از آن تنها در شمس‌العماره باشد، قدمتی حدود دویست سال دارد. هرچند این ساعت هیچ‌گاه در فهرست اشیای منقول میراث فرهنگی ثبت نشد و چندان مورد توجه قرار نگرفت، سال‌های طولانی زمان را دقیق اعلام می‌کرد.»

علیرضا اودران اما این گفته‌ها را باور ندارد و پاسخ او در سایت آستان منتشر شده است: «هیچ سندی درباره‌ی اینکه این ساعت قدیمی هدیه‌ی ملکه ویکتوریا به ناصرالدین‌شاه بوده اکنون در دسترس نیست، اگر پژوهشگری در این خصوص با سندی مواجه شده، مرکز اسناد آستان مقدس آماده‌ی دریافت و بررسی آن است.»

مدیر موزه‌ی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم همچنین اعلام می‌کند که نگهداری و حفظ اموال ارزشمند و قدیمی حرم مطهر از اختیارات مشخص آستان مقدس است که در بخش‌های مربوط طبق موازین قانونی به آن پرداخته می‌شود.

توضیحات مؤذنی ریاست سابق کتابخانه‌ی حضرت عبدالعظیم

در همین رابطه از خادمان باسابقه‌ی آستان مقدس سؤال شد و آقای مؤذنی از مطلعان شهرری، که سال‌ها سمت ریاست کتابخانه‌ی حضرت عبدالعظیم را برعهده داشته و اکنون ساکن لس‌آنجلس است، پاسخی ارسال کرد.

پاسخ این سؤال با دستخط ایشان برای «شبکه آفتاب» فرستاده شد که به‌صورت کامل اینجا آورده می‌شود:

«رده موضوع: به سابقه ساعت‌های بالا مسجد جامع صحن مطهر عتیق (صحن اصلی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه‌السلام دو عدد ساعت به ناصرالدین‌شاه قاجار هدیه داده بودند. ایشان دستور دادند یکی از آن‌ها را در کاخ خودم و یا به روایتی سر در شمس‌العماره و یا سر در ارگ نصب و دیگری را بالای مسجد جامع صحن اصلی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) نصب که اینکار انجام شد. ساعت مذکور لنگری داشت که به وسیله بکسل که به داخل جرز مسجد جامع می‌رفت تا کوک می‌کردند آنگاه ساعت بوسیله‌ای که هندل نامیده می‌شد به سر جایش برمی‌گشت. وقتی ۲ گلدسته اطراف ساعت را خراب کردند. ساعت را هم بعد از مدتی که فرسوده شده بود اوراق کردند. در زمان تولیت آقای دکتر شادمان اطاقک زیبایی ساخته شد و ساعت دیگری که در خزانه موجود بود بوسیله آقای حاج جواد جواهریان که یکی از تجار بازار تهران بود سرویس و برقی گردید و داخل اطلاقک مذکور نصب گردید که تا چند سال پیش هم بود. اما به دستور مسئولین وقت به مرحوم آقای سید جلال هراتی که مسئولیت موزه بعهده ایشان بود، ماموریت دادند که یک ساعت بهتر خریداری و جای ساعت قدیمی نصب گردد که اینکار هم انجام شد. لازم به ذکر است که سرویس و تعمیر آن بوسیله متخصصین شرکتی که از آنجا خریداری شده انجام می‌شود. شماره تلفن شرکت مذکور روی ساعت حک شده است.»

مؤذنی یکی ار خادمان به‌نام آستان است که طی سال‌های گذشته بسیاری از کتیبه‌های قرآنی در حال تخریب را جمع‌آوری می‌کرد و آنها را در کتابخانه‌ی آستان نگه‌ می‌داشت. باتوجه‌به این نامه این سؤال پیش می‌آید؛ درحال‌حاضر قدیمی‌ترین ساعتی که از سوی ناصرالدین‌شاه به آستان حضرت عبدالعظیم داده شده بود کجاست؟