عربستان ایران را تهدید اصلی خود می داند، اما تهران تا این اندازه به ریاض اهمیت نمی دهد؛ چرا؟

سرویس بین الملل «انتخاب»؛ نشنال اینترست نوشت: عربستان سعودی ایران را یک تهدید اصلی میبیند اما ایران تا این اندازه به عربستان اهمیت نمیدهد.

به گزارش «انتخاب»؛ ترس از تسلط منطقه ای ایران دیرینه است. رقابت بین این دو کشور در زمینه های مختلف در جریان است: سیاسی، مذهبی، فرهنگی و قومی. ایران دائما از گروه های نیابیتی اش در منطقه برای اهداف خودش بهره برداری کرده است و عربستان این را نوعی دخالت نامشروع در جهان عرب می داند.

برای عربستان جنس تهدید ایران حمله بالقوه این کشور به عربستان نیست: ایران دائما مشروعیت سیاسی و منطقه ای عربستان را زیر سوال میبرد. برای مثال مقامات ایرانی حفاظت عربستان از مکان های مقدس مسلمانان را نیز زیر سوال می برد.

در پاسخ به این ادبیات مقامات ایرانی عربستان نیز استراتژی های جدیدی را علیه ایران در منطقه ترتیب داده است. در سوریه ریاض با هر نوع برنامه صلحی که به بقای اسد بیانجامد مخالف است.در یمن دائما مدعی است که ایران وارد حیاط خلوت او شده است. این کشور حضورش را افغانستان پررنگ تر کرده است جایی که به طور سنتی به ایران تعلق داشته. این کشور با حمایت از گروه های مختلف در صدد تضعیف نفوذ ایران در منطقه است.

در عوض ایران نسبت به عربستان بی اعتناست. همکاری با قدرت های بزرگ در مبارزه با تروریسم افراطی در منطقه اولویت اصلی سیاست خارجی ایران است. ایران همواره بر بازیگران عمده تمرکز داشته است: اتحادیه اروپا، روسیه و چین و امریکا.

ایران خود را رهبر طبیعی در میان همسایگانش میداند و معتقد است دیگران در منطفه باید در راستای منافع او عمل کنند.

ایران معتقد است که مشروعیتش را از درون یعنی از تاریخ و فرهنگش کسب کرده است در حالی که اعراب خلیج فارس مشروعیتشان را به واسطه ثروت های بادآورده شان کسب کرده اند.این کشور خاندان آل سعود را فاقد تاریخ و ظرفیت میداند. ایران فکر میکند این بی ظرفیتی سعودی ها و تکیه آنها بر قدرت های غربی توانایی ایستادگی عربستان را تضعیف کرده است و ریاض را در پیش چشمان تهران یک رقیب بی ارزش ساخته است.

ایران خواهان مشارکت در همه زمینه های مرتبط با منطقه اش فارغ از حضور یا عدم حضور عربستان است. در سوریه معتقد است که حفظ اسد به امنیت کوریدور حزب الله برای کنترل داعش کمک میکند. در عراق او به دنبال امنیت مرزهای مشترک و حفظ شبه نظامی های شیعه و منافع اقتصادی اش است. در افغانستان به دنبال امنیت مرزها و حفظ درجه ای از ثبات برای جلوگیری از سیل جمعیت پناهنده های افغان به ایران است.

یمن یک استثنا در این زمینه است. یمن از اهمیت استراتژیک برای برای ایران فرخوردار است.

ایران از این زمینه ها به عنوان فرصتی برای تضعیف سعودی استفاده میکند بدون اینکه تغییر ویژه ای در مرزهای سیاست خارجی اش ایجاد کند. ایران همچنین سعودی ها را از طریق راه اندازی لابی های ارزانی که شامل سرمقاله در روزنامه های آمریکایی است عصبانی میکند. ایران از این طریق توجه مخاطبان نه در منطقه که در غرب را جلب میکند.تهران خواهان ارسال سیگنالهایی به سمت غرب است که نشان دهد میتواند یک همپیمانی عادی در جنگ علیه داعش و القاعده باشد. در همین راستا و همزمان به بی اعتبار کردن ریاض به عنوان کشوری که ایدئولوژی های این گروه ها را تامین میکند میپردازد

با این حال ایران همچنان یک هدف برای ریاض است. تهدید سعودی ها توسط سیاست های ایران تشدید و تشویق میشود.

درک مشترک این است که ایران و عربستان سعودی همدیگر را به عنوان دو بازیگر مساوی تصور کنند. در واقعیت عربستان بر مقابله با ایران تمرکز کرده است اما در ایران عربستان جنبه ثانویه دارد.

این عدم توازن در تصور تهدید مانع از ایجاد هرنوع دیالوگی بین دو کشور که میتواند قدم نخست در حل و فصل مسائل منطقه ای باشد است.