حمایت واشنگتن از لغو تحریم‌ها علیه دو بانک ایران

به نوشته روزنامه وال استریت ژورنال، مقامات آمریکایی و کارکنان کنگره گفته‌اند که دولت اوباما اسنادی محرمانه را در حمایت از لغو تحریم‌های سازمان ملل علیه دو بانک دولتی ایرانی امضا کرده که به دلیل تأمین مالی برنامه موشکی بالستیک ایران در فهرست سیاه قرار داشتند و این اقدام را در ماه ژانویه همزمان با آزادی چهار زندانی آمریکایی در ایران انجام داده است.

به نوشته این روزنامه آمریکایی،‌ طبق توافق هسته‌ای تاریخی میان ایران و گروه 1+5 که در 16 ژانویه اجرایی شد، تحریم‌های وضع شده علیه این دو بانک قرار نبوده است تا سال 2023 برداشته شود.

بیرون آوردن نام بانک سپه و بانک بین‌المللی سپه از فهرست شورای امنیت سازمان ملل بخشی از یک بسته مورد توافق است که مقامات آمریکایی می‌گویند در آن، واشنگتن در ازاء آزادی این شهروندان آمریکایی در 17 ژانویه مبلغ 1.7 میلیارد دلار به ایران پرداخت کرده است. جزئیات جدید این توافق نیز زمانی که مقامات دولتی در حال ارائه گزارش به قانون‌گذاران در اوایل ماه جاری (میلادی) بودند، منتشر شده است.

یک مقام ارشد آمریکایی گفت که برت مک گورک یک مقام ارشد وزارت امور خارجه به همراه یک نماینده از دولت ایران صبح روز 17 ژانویه در ژنو این توافق را انجام داده‌اند.

این بسته توافقی میان تهران و واشنگتن، آمریکا را ملزم کرده است تا اتهامات علیه 21 تبعه ایرانی را در آمریکا لغو و تهران نیز شهروندان آمریکایی زندانی در ایران را آزاد کند. دیگر تعهد آمریکا مربوط به انتقال فوری 400 میلیون دلار به ایران و سپس برنامه‌ریزی برای تحویل 1.3 میلیارد دلار باقی‌مانده به تهران در هفته‌های بعدی بوده است که گفته می‌شود برای حل یک پرونده مالی قدیمی میان دو کشور در خصوص قرارداد خرید سلاح در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی به ایران پرداخت شده است.

به نوشته وال استریت ژورنال، سند سوم از این بسته توافقی مربوط به حمایت از حذف فوری نام دو بانک ایرانی از فهرست تحریم‌های سازمان ملل بوده است. چند ساعت پس از امضای این توافق در هتلی در سوئیس، عناصر مختلف توافق اجرا شد؛ زندانیان آمریکایی آزاد شدند، ایران به صورت نقدی به 400 میلیون دلار خود دست پیدا کرد و شورای امنیت سازمان ملل نام بانک سپه و بانک بین‌المللی سپه را از فهرست تحریم‌های خود خارج کرد.

یک مقام ارشد آمریکایی گفت: لغو تحریم‌ها علیه بانک سپه بخشی از این بسته توافقی بود. زمان اجرای تمام بندهای آن نیز اتفاقی نبوده است. همه چیز تا حدی به یکدیگر ارتباط داشته است.

این روزنامه آمریکایی در ادامه به نقل از رسانه‌های داخلی ایران نوشت که مقامات دولت ایران پیش از این در ماه فوریه به عنوان بخشی از توافق آزادی این زندانیان، خواستار خروج نام بانک‌های سپه از فهرست تحریم‌ها شده بودند.

دولت اوباما طبق توافق هسته‌ای پذیرفته بود که وزارت خزانه‌داری تحریم‌ها علیه بانک سپه را بردارد اما قرار بود تحریم‌های سازمان ملل همچنان تا هشت سال به قوت خود باقی بماند اما پس از آنکه توافق هسته‌ای در ماه ژانویه به مرحله اجرا درآمد، مقامات آمریکایی گفتند که یک گفت‌وگو میان آنها و مقامات ایرانی درباره وضعیت این دو بانک ایرانی پیش از روز اجرای توافق انجام شده است.

تهران می‌گوید که این بانک‌ها برای اقتصاد و تجارت بین‌الملل ایران ضروری هستند. بانک سپه که قدیمی‌ترین بانک ایران به شمار می‌آید یکی از سومین بانک‌های بزرگ ایران در زمینه دارایی است. بانک بین‌المللی سپه مستقر در لندن نیز پیش از اعمال تحریم‌ها نقش کلیدی در دادوستدهای بین‌المللی ایران داشت. مقامات آمریکایی گفته‌اند که واشنگتن مایل بود یک هماهنگی میان فهرست تحریم‌های سازمان ملل و تحریم‌های خود ایجاد کند و دولت معتقد بود که ایران به تعهدات خود پایبند مانده و بیشتر از رفع تحریم‌هابهره‌مند شده است.

یک مقام ارشد دیگر در دولت آمریکا گفت که مسأله بانک‌های سپه یکی از چندین موضوعی بوده که واشنگتن، در رایزنی‌های دیپلماتیک خود با تهران مورد بحث قرار داده بود و رفع تحریم‌های این دو بانک بخشی از روح تعهدات آمریکا و دیگر قدرت‌های جهانی در توافق هسته‌ای‌شان با ایران بود.

دولت اوباما به کنگره گفت که نباید توافق هسته‌ای، واشنگتن تنها تحریم‌ها را علیه افراد و موسسات مرتبط با توسعه برنامه هسته‌ای ایران برداشته است و تحریم‌ها علیه کسانی که در توسعه موشک‌ها مشارکت دارند همچنان به قوت خود باقی می‌ماند.

دولت اوباما بارها تأکید کرده است که متعهد به محدود کردن برنامه موشکی بالستیک ایران است.

مارک دوبوویتز یک عضو اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها که از منتقدان سرسخت توافق هسته‌ای به شمار می‌آید، با تکیه بر ادعاهای بی‌اساس غرب علیه برنامه هسته‌ای گذشته کشورمان گفت که موافقت آمریکا با لغو تحریم‌های سازمان ملل علیه بانک اصلی تأمین کننده برنامه موشکی ایران در حقیقت به برنامه موشکی بالستیک ایران چراغ سبز نشان داده است.

وزارت خزانه‌داری آمریکا در سال 2007 تحریم‌هایی را علیه بانک سپه و بانک بین‌المللی سپه و رئیس وقت آن اعمال کرد که واشنگتن آنها را به کمک به برنامه موشکی ایران متهم می‌کرد و مدعی بود که از شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی که در توسعه برنامه موشکی مشارکت دارند،حمایت مالی می‌کنند.

به گزارش ایسنا، این روزنامه آمریکایی چندی پیش‌تر نیز با انتشار خبری مدعی شد که واشنگتن در ازاء آزادی زندانیان آمریکایی به ایران باج داده است و در واقع همزمان با آزادی این زندانیان پول مورد مطالبه ایران را به این کشور منتقل کرده است. انتشار این گزارش واکنش‌های زیادی را در میان مقامات آمریکایی به ویژه جمهوری‌خواهان مخالف توافق هسته‌ای برانگیخت.

این در حالی است که مقامات بلندپایه آمریکایی از جمله رئیس جمهور و وزیر امور خارجه این کشور در واکنش به این ادعاها بارها تأکید کردند که پرداخت این پول به ایران ارتباطی با مسأله آزادی زندانیان آمریکایی نداشته ودو موضوع از طریق رایزنی‌هایی جداگانه و توسط نمایندگانی مستقل از هر دو کشور حل و فصل شده‌اند. مقامات آمریکایی همچنین تصریح کردند که 1.7 دهم میلیارد دلار بدهی پرداخت شده به ایران پولی است که جمهوری اسلامی به دلیل یک قرارداد خرید سلاح از آمریکا در سال‌های پیش از انقلاب از واشنگتن طلب داشته و متعلق به این کشور بوده است.

بر اساس این گزارش، ایران و آمریکا همزمان با اجرای توافق هسته‌ای در دی‌ماه سال گذشته اعلام کردند که پس از رایزنی‌هایی به یک توافق دیگر دست یافته‌اند که بر اساس آن، ایران زندانیان آمریکایی را آزاد کرده و واشنگتن نیز اتهامات علیه بیش از 20 تبعه ایرانی را در آمریکا لغو کرده است.