واکنش رسانه‌ها به بیانات رهبری درباره کاندیداتوری احمدی‌نژاد در انتخابات چه بود؟

«یک نفری، یک آقایی آمده پیش من، من هم به ملاحظه‌ صلاح حال خود آن شخص و صلاح حال کشور به ایشان گفتم که شما در فلان قضیه شرکت نکنید. نگفتیم هم شرکت نکنید، گفتیم صلاح نمی‌دانیم ما که شما شرکت کنید ... یکی بگوید فلانی گفته، یکی بگوید نگفته، یکی بگوید چرا پشت بلندگو نگفته؟ خب حالا این هم پشت بلندگو. (خنده معظم‌له و حضار)»

این جملات رهبر معظم انقلاب که در پایگاه اطلاع‌رسانی ایشان منتشر شده و مربوط به فرمایشات روز دوشنبه در جلسه درس خارج فقه است، واکنش به زمزمه‌هایی بود که از هفته گذشته با اظهارات یکی از نزدیکان محمود احمدی‌نژاد و سپس مهدی فضائلی از روزنامه‌نگاران اصولگرا در فضای مجازی و حقیقی به گوش رسید؛ زمزمه‌ای با این مضمون که «مقام معظم رهبری، احمدی‌نژاد را از حضور در انتخابات نهی کرده است». البته بر اساس آنچه که رهبر انقلاب روز دوشنبه به تصریح فرمودند، ایشان نهی نکرده‌اند بلکه اظهاراتشان خطاب به «یک نفر» که شواهد و قرائن نشان می‌دهد منظورشان محمود احمدی‌نژاد است، جنبه «نصیحت» و «خیرخواهی» برای خود او و کشور داشته است.

طبعا با توجه به اهمیت ماجرا، روزنامه‌ها و سایت‌ها یکی از مهم‌ترین خط‌های خبری امروز خود را به این موضوع اختصاص دادند؛ از اصل قضیه گرفته تا واکنش‌های احتمالی. در این میان، تفاوت‌هایی میان رسانه‌ها دیده می‌شد و طبق معمول، بازتاب فرمایشات رهبر انقلاب در روزنامه‌هایی مثل «کیهان» و «وطن امروز» با روزنامه‌هایی مثل «شرق» و «اعتماد» یکی نبود. از سوی دیگر، مهم‌ترین سوالی که برخی رسانه‌ها به‌ویژه سایت‌هایی مانند «عصر ایران» تلاش کردند با انتشار تحلیل‌هایی به آن پاسخ دهند، این بود که «حالا احمدی‌نژاد چه خواهد کرد؟». «مثلث» نیز مطلبی با عنوان «چرا احمدی‌نژاد نهی شد؟» منتشر کرد و به چرایی این موضوع پرداخت.

روزنامه «جمهوری اسلامی» که مواضعش معمولا نزدیک به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی است و از حامیان دولت نیز به شمار می‌رود، در شماره امروز خود به انتشار جزئیات بیشتری از دیدار احمدی‌نژاد با رهبر انقلاب براساس اخبار غیررسمی پرداخت و نوشت: «این دیدار به درخواست محمود احمدی‌نژاد صورت پذیرفته و در آن جلسه رئیس دفتر رهبر انقلاب هم حضور داشته است. احمدی‌نژاد به بیان گزارش از سفرهای استانی اخیر خود پرداخته و ادعا کرده است "عملکرد ضعیف دولت مردم را مستاصل کرده است و از من تقاضای ورود به انتخابات دارند". مقام معظم رهبری در جواب تاکید کرده‌اند "این سفرها نباید شائبه انتخاباتی به خود بگیرد چون قرار نیست جناب عالی در این رقابت شرکت کنید". ایشان در برابر اصرار احمدی‌نژاد که خواست و فشار مردم را بسیار زیاد توصیف کرده، تاکید کرده "حضور شما در انتخابات موجب ایجاد دو قطبی است و این موضوع به صلاح امر انقلاب و مردم نیست و شما باید در برابر این خواست مقاومت کنید".»

روزنامه «کیهان» که از مدافعان عملکرد احمدی‌نژاد در سال‌های ابتدایی دهه 80 بود اما به تدریج همپای سایر اصولگرایان به صف منتقدان رئیس‌جمهور سابق پیوست، سخنان روز گذشته رهبر انقلاب را با این تیتر منتشر کرد: «رهبر حکیم انقلاب رشته دشمن را پنبه کرد.»

«وطن امروز» نزدیک به جبهه پایداری نیز تیتر زد: «رهبر انقلاب در درس خارج فقه نقل‌ قول مورد مناقشه روزهای اخیر را شفاف کردند؛ تأکید بر اتحاد نیروهای انقلابی»

همچنین روزنامه اصولگرای «جوان» با تیتر «رهبر معظم انقلاب توصیه خود درباره ورود رئیس‌جمهور سابق به رقابت‌های انتخاباتی را علنی کردند: آن توصیه ملاحظه مخاطب و اوضاع کشور بود» به برجسته‌سازی سخنان مقام معظم رهبری پرداخت.

اما «عصر ایران»، سایت خبری نزدیک به اصلاح‌طلبان در تحلیل خود به قلم مصطفی داننده، تاکید کرد که «رییس جمهور سابق ایران با توجه به ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد به همین آسانی صحنه سیاسی کشور را ترک نمی‌کند و بازی را به هاشمی، روحانی، اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان واگذار نخواهد کرد.»

در ادامه این تحلیل آمده است: «احمدی‌نژاد حالا که نمی‌تواند خودش در انتخابات شرکت کند، فرد دیگری را به نمایندگی خود وارد کارزار انتخابات کند. احمدی‌نژاد می‌تواند از مدل هاشمی استفاده کند. هاشمی وقتی از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد، تلاش کرد تا در قامت حامی «حسن روحانی» وارد صحنه شود. هاشمی در حالی که می‌خواست نامزد انتخابات ریاست جمهوری باشد تبدیل به رئیس‌جمهورساز شد.»

در این یادداشت، دو مشکل احمدی‌نژاد در این مسیر به این شکل تحلیل شده است: «او در این میان یک مشکل بزرگ دارد. هاشمی و خاتمی وقتی تصمیم گرفتند رئیس‌جمهورساز شوند، افرادی را انتخاب کردند که شناخته‌شده بودند و هر کدام در قامت یک رئیس دولت بودند و حتی سابقه حضور در بالاترین مقام‌های اجرایی کشور را داشتند اما احمدی‌نژاد در زمان ریاست جمهوری و بعد از آن نتوانست جریان و فردی را تربیت کند که بتواند بار را از دوش جریان احمدی‌نژاد بردارد. یکی دیگر از مشکلات احمدی‌نژاد این است که او به واسطه مدیریتش در دولت‌های نهم و دهم بسیاری از وزرا و معاونین خود را تبدیل به رقیب کرد. امروز جدی‌ترین مخالفان احمدی‌نژاد کسانی هستند که با او کار کرده‌اند. پورمحمدی، متکی، دانش‌جعفری، صفار هرندی، مصلحی و بسیاری دیگر، از جدی‌ترین منتقدان رئیس‌جمهور سابق ایران هستند.»

«مثلث» نشریه نزدیک به جریان اصولگرا نیز نوشت: «در پس این نهی‌کردن تحلیل‌هایی می‌توان متصور شد. احمدی‌نژاد تنها فردی‌ است که ‌بین کاندیداهای موجود می‌تواند به فضای دوقطبی در جامعه دامن بزند؛ دوقطبی‌ای که بدون شک اگر یک سر آن او باشد، باید برایش از همین حالا یک جنجال بزرگ متصور شد. شاید احمدی‌نژاد هنوز هم رای طبقه پایین جامعه را داشته باشد اما نباید فراموش کرد که طبقه روشنفکر و نخبه و حتی متوسط جامعه هنوز با بدبینی به او نگاه می‌کنند. آنها آرامش دوره حسن روحانی با همه مشکلاتش را ارجح بر آمدن آن مرد می‌دانند و بازگشتش می‌تواند یک عامل نارضایتی اجتماعی از نظام شود. احمدی‌نژاد حتی برای همان طبقه مذهبی که زمانی او را مرد محبوبشان می‌دانستند هم دیگر محبوب نیست.  او نماد ولایت‌ناپذیری شد با همان تاخیری که در برکناری مشایی داشت. شاید سر نهادن به این نهی‌شدن او را به دایره ولایت‌پذیران بازگرداند.»

بحث «ولایت‌پذیری»، نکته‌ای بود که جریان مقابل احمدی‌نژاد بر آن دست گذاشت؛ نکته‌ای که محمود احمدی‌نژاد با انتشار نامه‌ای سعی کرد به آن پاسخ دهد. او در نامه‌ خود به مقام معظم رهبری نوشت: «ضمن تشکر از بیانات مهم حضرت عالی در جلسه درس خارج فقه مورخ پنجم مهرماه جاری، به استحضار می‌رسانم که در عمل به منویات رهبر بزرگوار انقلاب، برنامه‌ای برای حضور در عرصه رقابت‌های انتخاباتی سال آینده ندارم. به لطف خداوند متعال و با افتخار همواره به عنوان سرباز کوچک انقلاب و خادم مردم باقی خواهم ماند.»

«شرق» و «اعتماد» از روزنامه‌های جریان اصلاحات هم هر دو «صلاح ‌نمی‌دانیم شرکت کنید» را به نقل از رهبر انقلاب تیتر کردند؛ البته تیتر «اعتماد»، یک «گفتیم» هم در ابتدای خود داشت. این روزنامه همچنین با انتشار سرمقاله‌ای با امضای «شورای نویسندگان»، علت علنی شدن توصیه رهبری به احمدی‌نژاد را «لجبازی و ناآگاهی» رئیس‌جمهور سابق برشمرد و به ذکر مصادیقی از آنچه که آن را نمونه‌هایی از لجبازی‌های او می‌خواند، پرداخت.

اشخاص مختلف از جمله برخی نمایندگان مجلس و فعالان سیاسی نیز پیرامون این موضوع به موضع‌گیری پرداختند و عمده واکنش‌های آنان دربردارنده «فصل‌الخطاب بودن فرمایشات رهبر انقلاب» و «لزوم ولایت‌پذیری احمدی‌نژاد» بود اما حجت‌الاسلام جعفر شجونی از اعضای جامعه روحانیت مبارز که معمولا اظهاراتش جنجالی است، این بار نیز در اظهارنظری متفاوت، در حالیکه تقریبا همه جریان‌های سیاسی قائل به این هستند که رهبر انقلاب صراحتا به احمدی‌نژاد توصیه کرده‌اند در عرصه انتخابات حضور نیابد، در گفت‌گو با «تابناک» گفت: منظور آقا این بود که اگر احمدی‌نژاد می‌خواهد کاندیدا بشود، در موعد قانونی ثبت نام و فعالیت کند وگرنه منظور ایشان عدم شرکت در انتخابات نبوده است!