فاجعه زیست محیطی/ کاهش دوباره آب تالاب بین المللی هورالعظیم

رئیس پژوهشکده آبزی پروری جنوب کشور مرگ و میر هزاران ماهی در تالاب هورالعظیم را یک وضعیت غیرعادی در این تالاب دانست و گفت: کاهش کیفیت آب تالاب تنها عاملی است که باعث مرگ و میر گسترده در تالاب می شود.

جاسم مرمضی دوشنبه در گفت وگو با ایرنا درباره مرگ و میر هزاران ماهی در تالاب هورالعظیم اظهار کرد: اطلاع دقیقی از دلیل مرگ و میر گسترده در این تالاب نداریم و علت اصلی آن در ابهام است.

وی مرگ ماهی ها به دلیل افزایش دما در هورالعظیم را رد کرد و افزود: اینکه گفته شود هر ساله با افزایش دما در هورالعظیم مرگ و میر گسترده ماهی اتفاق می افتد، ادعایی بیش نیست و تلفات ماهی در این تالاب یک امر عادی نیست.

مرمضی اضافه کرد: مرگ و میر در این تالاب زمانی اتفاق می افتد که کیفیت آب کاهش شدید یابد و یا به دلیل محصور شدن آب به گنداب تبدیل شده باشد.

وی تاکید کرد:مرگ و میر ماهی ها قطعا به دلیل یک اتفاق و بر هم خوردن شرایط زندگی ماهیان پیش آمده است زیرا اگر چه ماهیان گرمابی تحمل دمای محیط تالابی را دارند اما باید حداقل شرایط را برای زیست داشته باشند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه صرف افزایش دما باعث مرگ و میر ماهی ها نمی شود، افزود: در صورت وجود آب کافی و حفظ ارتباط آبی بین بخش های مختلف هورالعظیم، ماهی ها می توانند دمای بالا را تحمل کنند.

وی فعالیت شرکت های نفتی را در مرگ و میر ماهی ها موثر دانست و گفت: شرکت های نفتی با مسدود کردن ورودی های تالاب و ایجاد آلودگی باعث می شوند که بعضی از بخش ها به گنداب تبدیل شود و سازمان حفاظت محیط زیست نیز به دلیل ناتوانی در مقابله با این شرکت ها ملاحظاتی را در نظر می گیرد و یا به توجیه کردن بسنده می کند.

مرمضی با انتقاد از توقف فعالیت کارگروه تالاب های خوزستان گفت: این کارگروه که برای اولین بار در این استان تشکیل شده و بعد از آن در تمام کشور به صورت الگو درآمده است، اکنون مدت هاست که غیرفعال شده و هیچ جلسه ای تشکیل نمی دهد.

وی با بیان اینکه اداره کل محیط زیست خوزستان باید در زمان مرگ ماهی ها کارگروه تالاب ها رابه صورت اضطراری تشکیل می داد افزود: مرگ و میر گسترده ماهی ها باید در کارگروه تالاب ها طرح و علت آن مشخص و اعلام می شد اما این اتفاق نیفتاد.

کاهش دوباره آب هورالعظیم
مدیرکل شیلات خوزستان نیز علت مرگ و میر گسترده ماهی در هورالعظیم را ناشی از کاهش ورودی آب به تالاب دانست و گفت: کاهش حجم تالاب همزمان با افزایش دما باعث افزایش تبخیر و شوری شدید تالاب شده که در نهایت به کمبود اکسیژن و خفگی ماهی ها انجامیده است.

نبی الله خون میرزایی افزود: پایش تالاب ها از وظایف اداره کل حفاظت محیط زیست است و گزارش ها ما نیز برگرفته از اطلاعات آنهاست اما بازدیدهای مشترکی از تالاب انجام شده است.

وی تاکید کرد: شوری آب تالاب نسبت به وضعیت طبیعی آن چند برابر شده است.

خون میرزایی اظهار کرد: با افزایش شوری جمعیت ماهی و صید ماهی در هورالعظیم بسیار کاهش یافته و باتوجه به وابستگی معیشت مردم محلی با صید در تالاب، شیلات هر ساله رهاسازی ماهیان بومی را در تالاب ها انجام می دهد که تاکنون بیش از 11 میلیون بچه ماهی در هورالعظیم رهاسازی شده است.

وی افزود: اتلاف ماهی که اخیرا اتفاق افتاده مربوط به بچه ماهی ها نبوده است.

احمدرضا لاهیجان زاده مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان حدود یک هفته پیش اعلام کرد: به دلیل کاهش دوباره آب تالاب هورالعظیم بیش از پنج هزار ماهی تلف شده اند.

وی مدعی شده بود: مرگ و میر ماهی ها در تالاب های استان امری عادی است و هر سال در ماه های مرداد و شهریور با کاهش آب ورودی، افزایش دما و رطوبت و به تبع آن کاهش اکسیژن اتفاق می افتد.

هورالعظیم در مرز ایران و عراق، آخرین بازمانده تالاب های بین النهرین و از مهم ترین تالاب های خاورمیانه است.

یک سوم این تالاب با وسعت 125 هزار هکتار در ایران قرار دارد. بیش از هفت هزار هکتار از این تالاب در سال 87 به وزارت نفت برای اکتشاف و استخراج نفت قرار گرفت. اگرچه ورود شرکت نفت به این تالاب مشروط به رعایت ضوابط زیست محیطی بوده اما این ضوابط اعم از جاده سازی، قطعه قطعه کردن تالاب و تخلیه پسماندهای نفتی هیچگاه رعایت نشده است. مخزن شماره 3 هورالعظیم در این سال ها برای فعالیت های نفتی خشکانده شده بود.

 تامین حقابه این تالاب یکی از مصوبات کارگروه ملی مقابله با گرد و غبار است که در پی توفان های شدید زمستان 93 ایجاد شده بود.

آبگیری این تالاب در سال 93 با بازگشایی یکی از دریچه ها آغاز شد که با وقوع سیلاب در رودخانه کرخه ادامه یافت.

به گفته مسئولان محیط زیست حدود 60 درصد از بخش ایرانی این تالاب هم اکنون آبگیری شده است.

هورالعظیم پس از خشک شدن به یکی از کانون های اصلی تولید ریزگرد تبدیل شده است.

منبع: ایرنا