پشت پرده طرح احتمالی اصولگرایان برای معرفی معاون اول در انتخابات ریاست جمهوری / تقلید از امریکا یا تلاش برای تقسیم قدرت؟

سرویس سیاسی «انتخاب»؛ فرشید روحانی: طی هفته های اخیر پیشنهاد جالبی در خصوص نامزد  اصولگرای انتخابات ریاست جمهوری  مطرح شده است  که نشان می دهد این طیف به دنبال نوعی تقسیم قدرت در میان کسانی است که در صدد نامزدی در انتخابات سال آینده هستند. 

تکثر و تعدد افرادی که نام شان در ردیف گزینه های احتمالی اصولگرایان آمده این نگرانی را ایجاد کرده که ممکن است به روال سال 92 وحدتی میان آنها ایجاد نشود. در نتیجه، بهترین راه سر شکن کردن گزینه ها در یکدیگر و قرار گرفتن برخی از گزینه ها در مقام معاون اولی دیگری است. 

این ایده از سوی اصولگراها به این صورت مطرح شده که در انتخابات سال 96،  کاندیدای ریاست‌جمهوری و معاون اولش هر دو به مردم معرفی شوند تا آنها شناخت خوبی  از گزینه ها و معاون شان داشته باشند . معنی این موضوع آن است  که معاون اول در تشیخص گرایش اجرایی رئیس‌جمهور موثر است. بنابراین پیشنهاد می شود  که به مردم گفته شود  رئیس جمهور به چه صورت می‌خواهد مسائل روزمره را حل کند؛ با چه افراد و فلسفه فکری می خواهد با مسائل کشور مواجه شود. 

پیشنهاد فوق  را جواد لاریجانی مطرح  و به دنبال آن احمد توکلی شدیدا از آن دفاع کرد بدون آنکه چارچوب مشخصی را برای اجرایی شدن این ایده مطرح نماید .

اینکه تفکر معرفی معاون اول از سوی نامزد ریاست جمهوری باید دارای چه ساز و کاری باشد خیلی روشن نیست . اصولگرایان در تفسیر این ایده می گویند که به شکل گفتمانی  روند کار این چنین است که یک نفر نامزد ریاست جمهوری می شود و بعد معاون اول و دو وزیر تأثیرگذار خود را معرفی می کند. آن وقت 4 نفر در فضای اجتماعی بحث و نقادی می کنند و اگر ادب و  قواعد بازی رعایت شود، ممکن است شاهد اتفاق دیگری به جز آنچه تاکنون سنت انتخابات ریاست جمهوری بود باشیم. یعنی اگر از بین 30 شخصیت اصولگرا 4 نفر بتوانند بین خودشان برای ریاست جمهوری، معاون اولی، وزارت فرهنگ و وزارت امور اقتصادی و دارایی تقسیم کار کنند اتفاق جدیدی رخ خواهد داد. 

 

به نظر می رسد این ایده در اتاق فکر اصولگراها طرفدارانی پیدا کرده است و جلسات آنها به صورت هفته ای یک بار یا دوهفته یک بار شروع شده و پروراندن این ایده در دستور کار قرار گرفته است اما هنوز تئوریسین های این گروه نتوانسته اند ساز و کار های لازم را برای الزامی کردن آن ارائه کنند.

از آنجا که احتمال عدم توافق طیف اصولگرا بر روی یک گزینه زیاد است ،  اجرایی کردن ایده مذکور می تواند لابی لازم میان آنها  را برای کنار رفتن نامزدها به نفع دیگری فراهم کند و چه بسا که در پشت پرده ، کابینه در سایه ای هم ایجاد شود و به این ترتیب خیل وسیعی از افرادی که ممکن است احساس تکلیف کنند، با مشخص شدن سهم هایشان از ثبت نام به عنوان نامزد یا به عبارتی شلوغ کردن بیش از حد فضا اجتناب کنند. 

حال باید منتظر ماند و دید بعد از پیشنهاد محمد جواد لاریجانی برای معرفی معاون اول از سوی کاندیدای ریاست جمهوری دوازدهم و دفاع احمد توکلی و حسین نجابت از این مدل انتخاباتی، سرانجام این راهکار به موفقیت در میدان عمل ختم خواهد شد یا همچون انتخابات سال 88 و 92 تنها در قد و قامت یک پیشنهاد اردوگاه اصولگرایان باقی می‌ماند. 

ناگفته نماند معرفی معاون اول در خلال انتخابات ریاست جمهوری از یک منظر هم می تواند کپی برداری از انتخابات ریاست جمهوری امریکا تلقی شود که هر نامزدی موظف است تا چند ماه مانده به روز رای گیری اصلی،  معاون خود را به مردم معرفی کند.پس از معرفی معاون اول، نامزد انتخابات ریاست جمهوری به همراه معاونش تبدیل به یک زوج انتخاباتی می شوند و حتی با تشدید رقابت های انتخاباتی این معاونان اول هستند که وظیفه حملات مستقیم علیه نامزد رقیب را بر عهده می گیرند. 

در واقع ، در جریان انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، معرفی نامزد معاون رئیس جمهور موجب توازن میان جناح‌های مختلف سیاسی شده و به افزایش مشارکت عمومی در انتخابات کمک می‌کند.  

شاید اصولگرایان با کاربردی کردن این شیوه قصد دارند توازن را میان پتانسیل های موجود میان خود برقرار کرده و از آنجا که هیچیک همدیگر را قبول ندارند ، افرادی که احساس تکلیف کرده و تعدادشان هم کم نیست ، با قبول یک پست معاون اولی یا وزارت به نفع گزینه های رای آور تر کنار بروند.