شهری ناشناخته با بزرگترین کتیبه خط پهلوی دنیا در فارس

به گزارش انتخاب، محوطه ای که وسعتش به 650 هکتار می رسد و بنا بر اسناد تاریخی تا قرون اولیه اسلامی زندگی در آن جریان داشته است و هم اینک می توان بقایایی ازسکونتگاه های شهری را در این منطقه به وضوح دید.

یکی از آثار تاریخی این محوطه کتیبه «کرتیر» است که بزرگترین کتیبه خط پهلوی دنیامحسوب می شود و در نزدیکی روستای سرمشهد در ۸۰ کیلومتری کازرون و در ارتفاع ۳۰ متری از سطح زمین قرار دارد. این کتیبه در دوران ساسانیان و از زبان کرتیر، یکی از برجسته ترین موبدان این دوره تاریخی و در زمان پادشاهی بهرام دوم نوشته شده است.این کتیبه که بزرگترین کتیبه خط پهلوی دنیاست از سال ۱۳۱۸ و در ردیف ۳۳۶ فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسيده است.عمده ترین آسیبهایی که تا به حال به این کتیبه وارد شده دارای دو عامل اصلی انسانی و فرسایش های طبیعی است.کتیبه کرتیر به واسطه واقع شدن در موقعیت خاص کوهی که بر آن حجاری شده در معرض مستقیم عوامل فرسایشی از جمله بارش باران، تابش شدید نور خورشید و عوامل دیگری از این دست است از این رو بیشتر در معرض فرسایش است. این کتیبه دارای 58 سطر بوده و در دو بخش که یکی از این بخشها شامل فهرستی است علاوه بر اطلاعاتی که در خصوص کرتیر می دهد، نام برخی از مناطق ایران را در دوران ساسانیان در خود جای داده که به لحاظ معرفی برخی حدود مرزی و جغرافیایی در این دوره از تاریخ ایران باستان نیز حائز اهمیت است.

رئیس اداره میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری شهرستان کازرون در اینباره میگوید: کتیبه سرمشهد یا همان کتیبه پهلوی یکی از شاخصترین نقش برجسته های ایران است و در زیر آن نیز نقش برجسته بهرام قرار دارد.

محمدرضا معینی ادامه می دهد: برای نگهداری از این نقش برجسته حفاظت فیزیکی انجام می شود و به طور معمول روزانه، گشت زنی های لازم در اطراف آن صورت می گیرد.
وی با اشاره به تعامل مردم روستای سرمشهد بیان کرد: انجمن میراث فرهنگی در این روستای تاریخی فعال است به گونه ای که در حال حاضر با تعاملات صورت گرفته ،تعدادی فنس به دهداری تحویل شده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان کازرون می گوید : در این راستا مقرر شده که نسبت به فنسکشی اطراف بزرگ ترین کتیبه خط پهلوی اقدام و نسبت به حفاظت و نگهداری از آن اقدامات لازم انجام شود.وی می گوید: خوشبختانه در منطقه سرمشهد، مدت هاست که اهالی منطقه حساسیتهای خوبی در خصوص حفاظت از کتیبه کرتیر دارند اما بدون شک برای حفاظت اصولی از چنین اثر ارزشمند و بی نظیری باید اقدامات اصولی مانند فنس کشی متناسب با فضا، نورپردازی در شب، استقرار نگهبان دائمی برای کنترل کتیبه کرتیر، نقش برجسته بهرام و شهر تاریخی سرمشهد و... را انجام داد.معینی می افزاید: بدون شک چنین اقداماتی در کنار تقویت زیرساخت های گردشگری در این منطقه، هم برای برخی از اهالی ایجاد اشتغال خواهد کرد و هم حساسیت های بهتری را در خصوص حفاظت فیزیکی نقش به وجود خواهد آورد اما متأسفانه تا به امروز چنین اقداماتی تنها در حد حرف و بر روی کاغذ باقی مانده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان کازرون در ادامه این گفت وگو در خصوص محوطه تاریخی شهر سرمشهد می گوید:شهر يا محوطه تاريخي سرمشهد يكي از شهرهاي دوره ساساني بوده كه وسعتش به 650 هكتار مي رسد. اين محوطه تاريخي داراي آثار متعددي از دوره ساسانيان تا اسلامي است و مشهورترين اثر در اين منطقه، كتيبه و نقش برجسته كرتير است. به گفته معيني، بررسي هاي باستانشناسي از منطقه ، طي سال هاي گذشته انجام شده و سفال ها و بقايايي از آثار موجود در اين منطقه مورد شناسايي قرار گرفته است، اما تاكنون برنامه كاوش در منطقه صورت نگرفته است.

وي با بيان اينكه منطقه سرمشهد به دليل قدمت و اصالتي كه دارد در فهرست ملي به ثبت رسيده است، مي گويد: اين منطقه از نظر باستان شناسي يكي از مناطق مهم محسوب مي شود و بايد مورد مطالعات دقيق قرار گيرد و در واقع منطقه هنوز ناشناخته و بكر باقي مانده است.
گفتنی است نقش بهرام دوم، آتشکده و کاروانسرای کوشک ، تل خندق ساسانی، تل سامان، تل نقاره از مهمترین جاذبههای گردشگری این روستا است.

*خبرجنوب