اعتبار پایگاههای میراث فرهنگی در دست استانها/پول نداریم

فرهاد عزیزی مدیرکل امور پایگاههای میراث جهانی است این اداره کل هم پایگاههایی که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده اند را مدیریت می کند و هم پایگاههای ملی را. به همین دلیل ویوضعیت پایگاههای جهانی و ملی را تشریح کرد و از برنامه هایی گفت که در سال ۹۴ پیش بینی شده بود اما چون بودجه ای در اختیار نداشت، نتوانست آنها را عملی کند.

عزیزی گفت: چند محور را در سال ۹۴ پیش بینی کرده بودیم که مربوط به پایگاههای ملی میشد. مدیریت پایگاههای ملی در دولت قبل به صورت کامل به این اداره کل داده شد ما هم اولویتمان را بعد از رسیدگی به پایگاههای جهانی، در سال ۹۴ روی پایگاههای ملی گذاشتیم ولی بیشترین کار و ساماندهی آنها در سال ۹۴ انجام شد.

عزیزی یکی از مشکلات پایگاههای ملی را اختصاص اعتبار آنها به اداره های کل میراث فرهنگی در استانها عنوان کرد و گفت: اعتبار پایگاههای ملی اواخر دولت نهم به استانها داده شد. با این وجود در سال ۹۴ یک ردیف اعتبار گرفتیم و برای پایگاهها مدیر انتخاب کرده و تشکیلات آنها را امضا کردیم با این وجود هنوز ۲۰ درصد از ۷۰ پایگاه ملی جای کار دارند. با توجه به اینکه در سال ۹۴ ردیف اعتباری مستقیمی برای پایگاههای ملی پیش بینی شد اما به دلیل شرایط فعلی دولت نتوانستیم اعتبار تخصیصی بگیریم. امیدواریم در سال ۹۵ بتوانیم وضعیت پایگاههای ملی را ساماندهی کنیم.

وی درباره وضعیت پایگاههای میراث جهانی نیز بیان کرد: در پایگاههای جهانی چند موضوع در دستور کار قرار دارد. برخی از کارها به صورت روتین انجام می شود مانند حفاظت و مرمت. غیر از آن کارهایی که باید در سال ۹۵ انجام شود، یکی مدیریت و دیگری ساماندهی و ارتقای وضعیت گردشگری آنهاست. باید وضعیت بازدید و زیرساختهای گردشگری پایگاههای جهانی ارتقا یابد. کارهایی از قبل انجام شده مانند ایجاد مبلمان، نصب برخی از تابلوها و ... اما کامل نیست.

عزیزی درباره محل درآمد پایگاههای جهانی گفت: می توانیم از منابع ملی و استانی برای ساماندهی زیرساختها استفاده کنیم. هزینه ورودیه سایت های میراث جهانی هم بخشی از منابع مالی پایگاههاست. سال گذشته می خواستیم از این منابع استفاده کنیم ولی به دستمان نرسید. سال گذشته برای پایگاهها بسیار سخت بود ما حتی در پرداخت هزینه و حقوق کارکنانمان هم مشکل داشتیبم به نحوی که در روز آخر سال ۹۴ توانستیم حقوق کارکنان را بپردازیم. ما متکی به منابع اعتباری ملی بودیم اما محقق نشد و تنها درصد کمی از آن به پایگاهها تخصیص یافت.

وی از ایجاد اتاق معرفی برای پایگاههای جهانی خبر داد و گفت: در یکی، دو سایت تاریخی اتاق معرفی ایجاد شده تا گردشگران قبل از ورود به آن بنای  تاریخی، یک معرفی اولیه ای از آن سایت داشته باشند و با اطلاعات کاملی وارد شوند.

عزیزی همچنین درباره میزان بازدید از سایت های جهانی به خصوص در ایام تعطیل نیز گفت: امسال در ایام تعطیلات تخت جمشید نسبت به سایر سایت ها بیشترین آمار بازدید را داشته است. بدیهی است که مردم در هر سفری اول به دیدن آثار ثبت جهانی بروند پایگاههای جهانی اکنون مهمترین جاذبه هر استانی به حساب می آیند و گردشگران داخلی و خارجی اولویت خود را برای دیدن این آثار قرار می دهند.

نصب گیت ورودی برای کنترل تعداد بازدیدکنندگان

وی افزود: میدان نقش جهان نیز بازدیدکننده زیادی داشت منتها بازدید از بناهای تاریخی آن به اندازه میزان ورود افراد به داخل میدان نبود شاید برای دریافت آمار ورودی به میدان نقش جهانی احتیاج است که حسگرهایی برای ثبت ورود و خروجها نصب کرد. از سوی دیگر میزان بازدیدهایی که نوروز ۹۵ از باغ ارم، کاخ گلستان و یا چهل ستون انجام شد نسبت به نوروز ۹۴ تغییر زیادی نداشت. ما در برخی از مجموعه های میراث جهانی با ۱۰ درصد رشد و در برخی دیگر با ۱۰ درصد کاهش بازدید کننده رو به رو بودیم.

مدیرکل امور پایگاههای میراث جهانی درباره اینکه بازدیدکنندگان از سایت های جهانی در ایام تعطیل بسیار زیاد هستند و این مسئله موجب آسیب به بناها می شود گفت: باید حضور بازدیدکنندگان را مدیریت کرد. اما این کار بستگی به این دارد که گیتهای راه اندازی شود و بلیط  الکترونیکی فروخته شود. برای این کار هم برنامه داریم باید بتوانیم تعداد گیت های ورودی را زیاد کرده و سیستم فروش بلیت الکترونیکی را در همه سایت ها ایجاد کنیم. برای این کار باید اعتبار به ما داده شود تا بتوان طبق یک برنامه زمان بندی شده بازدیدکنندگان را به سمت پایگاهها هدایت کرد.

قول نوبخت اجرایی نشد

وی در پاسخ به این سوال که «مگر اعتبارات استانها و یا اعتبارات مستقل به پایگاهها داده نمی شود که نمی توانید یک گیت ورودی نصب کنید؟ مانند اعتبار ده میلیاردی که آقای نوبخت سال گذشت اعلام کرد به تخت جمشید می دهد» گفت: چند سالی است که اعتبار پایگاهها به استانها واگذار می شود و اداره های میراث فرهنگی استانها نیز این اعتبار را در اختیار پایگاهها نمی گذارند. از سویی تنها ده درصد از قول آقای نوبخت برای تامین اعتبار ده میلیاردی تخت جمشید محقق شد و بقیه این اعتبار را ندادند.

عزیزی درباره اینکه چقدر می توان از کمک هیات امنای بناهای تاریخی نیز برای تامین اعتبار کمک گرفت گفت: انواع حمایت های معنوی از پایگاهها انجام می شود. هیات امنایی شدن بناهای تاریخی بسیار اتفاق خوبی بود. وقتی مسئولان در هیئت امنای میراث جهانی عضو هستند هر فرد بنا به مسئولیتی که دارد مجبور می شود کاری انجام دهد اما آنها نمی توانند اعتبار جذب کنند چون قانونی نیستند اما اگر هیئت امناها قانونی شود می تواند این کار را انجام دهد. در برخی از سایت ها اتفاق می افتد که یک بازدید کننده می گوید به عنوان مثال می خواهم صد میلیون تومان به تخت جمشید کمک کنم اما نمی توان آن اعتبار را جذب کرد چون هیئت امنا قانونی نیست.

جا دادن هیات امنا در برنامه ششم

وی توضیح داد: وقتی سازمان گردشگری با سازمان میراث فرهنگی ادغام شد، قانون هیئت امنایی شدن را حذف کردند راه حل این است که باید در قانون برنامه ششم توسعه تصویب کرد که پایگاهها می توانند هیئت امنایی هزینه کنند ما در پیش نویس برنامه، این موضوع را پیشنهاد کردیم اما رد شد. ولی باز هم فرصت داریم. این مسئله از آنجا ناشی می شود که دولت دل خوشی از هیات امنایی شدن دستگاهها ندارد . همین باعث شد که دیگر با هیات امنایی اداره شدن مخالفت کند.

عزیزی درباره تاثیر هیات امنایی شدن پایگاههای میراث جهانی گفت: در جلسه هیئت امنای بیستون در کرمانشاه در نظر گرفته شد که از منابع انسانی کمک بگیریم. مشکلات این پایگاه از نظر راه و دسترسی با حضور نمایندگان دستگاههای مختلف از جمله راه و شهرسازی و .... در همان جلسه مطرح و تصمیم به رفع آن گرفته شد اگر این جلسات ادامه یابد در یکی دو سال آینده اتفاقات خوبی در پایگاهها می افتد.