روایت گاردین از نگاه ایرانیان به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا / سر برجام چه خواهد آمد؟

گاردین نوشت: ایرانیان پیامدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را برای آینده توافق هسته ای ارزیابی می کنند.

به گزارش «انتخاب»، ایرانی ها از این نگران اند که جنگ قدرت برای در اختیار گرفتن دولت آمریکا به توافق هسته ای آنها با قدرت های جهان که به برداشته شدن شدید ترین تحریم های بین المللی در ازای اقدام ایران به مهار برنامه انرژی هسته ای خود انجامید، ضربه بزند. 

به گفته سید محمد مرندی، استادیار مطالعات بین المللی و جهان "دانشگاه تهران"، دولت ایران همچنان به اجرای توافقی که در ژوئیه گذشته امضا شد، پایبند است. 

مرندی گفت: «مجلس از آن حمایت کرد. "شورای عالی امنیت ملی" از آن حمایت کرد. رهبری از آن حمایت می کند. مجلس بعدی نیز بی تردید از آن حمایت خواهد کرد.»

اما مرندی و برخی دیگر نگرانند که آمریکا این توافق را که به "برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)" موسوم است، نقض کند و به جای آن در پی دشمنی با ایران برآید. وی به تصمیم کنگره آمریکا و دولت اوباما درباره ضرورت گرفتن روادید ورود به آمریکا برای کسانی که به ایران (یا عراق، سوریه و سودان) سفر کرده اند (حتی ایرانیانی با تابعیت دوگانه که در اروپا زندگی می کنند و ممکن است برای دیدار با خانواده خود به ایران سفر کرده باشند)، اشاره کرد. مصوباتی از این دست درباره افرادی که به عربستان سعودی یا دیگر کشور های متحد آمریکا سفر کرده اند، اعمال نمی شود. 

مرندی می گوید روندهای جدید اگر چه برجام را روی کاغذ نقض نمی کند، اما ناقض هدف اصلی آن است. وی گفت: «تبعیض آمیز است. تناقض اینجا است که حملات تروریستی که در آمریکا صورت گرفته، به دست افرادی از کشور هایی همچون عربستان سعودی، انجام شده است. اما این 

محدودیت ها بر ضد ایرانی ها است.» 

ایرانیان نیز از این نگرانند که در آمریکا چه کسی ممکن است روی کار بیاید. مارکو روبیو و تد کروز، نامزدهای جمهوری خواهان برای انتخابات ریاست جمهوری [آمریکا]، هر دو قول داده اند توافق هسته ای را فسخ کنند. کروز گفت: «در نخستین روز کار خود [به عنوان رئیس جمهور]» آن را «پاره پاره خواهد کرد». 

در ژانویه که دولت اوباما در ازای آزاد کردن هفت ایرانی زندانی در آمریکا، آزادی چهار آمریکایی را به دست آورد، دونالد ترامپ، جمهوری خواه پیشتاز، [توافق هسته ای] را "توافق بدی" خواند که "رسم بدی" بر جا گذاشت. 

حمید دهقانی، مدیر بخش خاورمیانه وزارت امور خارجه ایران، گفت: «انتخابات آمریکا بی تردید تأثیر زیادی خواهد داشت.» وی خاطر نشان کرد که آمریکا برای اعمال دوباره تحریم هایی که بر اساس "برجام" برداشته شد، به حمایت اروپایی ها، روس ها و چینی ها نیاز دارد: «آمریکا قدرت ایستادن در برابر کل جهان را ندارد.»

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در جریان حضور خود در لندن، پیش از برگزاری انتخابات، گفت نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا در سفرهای انتخاباتی خود حرفی می زنند، اما وقتی روی کار آمدند، کار دیگری انجام می دهد. وی گفت: «من فکر می کنم رئیس جمهور بعدی آمریکا نخواهد توانست توافق نامه را پاره کند؛ زیرا ما آن توافق را اجرا می کنیم؛ برای همه خیلی خوب خواهد بود اگر کسی پاره کردن آن را حق خود نداند.» 

از روزهای پایانی سپتامبر که ارتش روسیه برای جنگ با تروریست ها حملاتی هوایی را در این کشور آغاز و نیروهای زمینی خود را به آنجا اعزام کرد و موجب شد ارتش این کشور کنترل برخی از مناطق را باز پس گیرد، به نظر می رسد نظرات در ایران به سمت حمایت از مشارکت ایران در سوریه متمایل شده باشد. 

محمد پیرعلی، سردبیر روزنامه محافظه کار "سیاست روز"، گفت: مداخله مسکو «این احساس را در ما به وجود آورده است که تنها نیستیم. کشورهای قدرتمندی وجود دارند که منافعی مانند منافع ما دارند.»

نظر سنجی که به تازگی در "دانشگاه مریلند" انجام شد، نشان داد ٦٣ درصد ایرانی ها از اقدام دولت این کشور به اعزام نیرو به سوریه حمایت می کنند.

اما پیرعلی اذعان کرد جنگ به احتمال به زودی تمام نمی شود. اگر تلفات متسشاران ایرانی افزایش یابد، افکار عمومی بر ضد نقش ایران تغییر می کند؟ وی گفت: «بله، این احتمال کاملاً وجود دارد. ... ایران به هیچ وجه علاقه ای به آن ندارد. ما تلاش می کنیم هر چه زودتر تمام شود.»

شاید این کار چندان ساده نباشد. دهقانی، از مسئولان وزارت امور خارجه، اذعان کرد که اسد کنترل ٦٠ درصد از خاک سوریه را از دست داده است. وی گفت: «گروه های شورشی سوریه را به طور غیر رسمی تقسیم کرده اند. ... شرایط متغیر است.»