تا عید باید منتظر چه رویدادهایی در آسمان باشید؟/تقویم نجومی اسفند

مسعود عتیقی،مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: اگر علاقمند به مشاهده یک پدیده زیبا با تلسکوپ های قدرتمند نجومی هستید، سیاره برجیس را دوشنبه 10 اسفند 94 و در حقیقت در بامداد سه شنبه 11 اسفند، نشانه روی کنید.

وی افزود: دو قمر 'اروپا' و 'آیو' بین ساعت 02:04 تا 02:50 بامداد سه شنبه 11 اسفند از جلو این سیاره عبور خواهند کرد که سایه آنها را می توان بر روی سیاره برجیس دنبال کرد.

در تقویم میلادی، ماه فوریه در سال های کبیسه 29 روزه و در سال های عادی 28 روزه است، بنابر این سال 2016 سال کبیسه است.

عتیقی خاطرنشان کرد: ماه ساعت 02:41 دقیقه بامداد چهارشنبه 12 اسفند ماه به وضعیت تربیع آخر می رسد و ساعت 06:53 این روز، سیاره حلقه بر گردن کیوان با جدایی زاویه ای 3.6 درجه در جنوب ماه قابل رویت است.

وی یادآوری کرد: هر چند در این ساعت خورشید طلوع کرده است، اما در بامداد این روز و قبل از روشنی هوا، کمترین فاصله ماه با سیاره کیوان را مشاهده خواهید کرد که فرصت مغتنمی برای عکسبرداری از این دو جرم زیبای آسمانی است.

به گفته مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، در روز دوشنبه 17 اسفند، ساعت 14:24 دقیقه، سیاره ناهید 3.5 درجه جنوب هلال ماه قرار دارد و علیرغم موقعیت روز، کمترین فاصله هلال صبحگاهی ماه و ناهید در بامداد این روز قابل مشاهده است. 

عتیقی افزود: اگر فرصت قبلی برای مشاهده عبور قمرهای آیو و اروپا را از دست بدهید، در میانه این شب و در بامداد سه شنبه 18 اسفند، این دو قمر در میان ساعت های 04:08 تا 05:26 صبح از مقابل سیاره برجیس عبور خواهند کرد که با استفاده از تلسکوپ های قدرتمند نجومی می توانید سایه دو قمر آیو و اروپا را بر روی برجیس مشاهده کنید.

به گفته وی، سیاره غول پیکر برجیس (مشتری) سه شنبه 18 اسفند در ساعت 13:30 دقیقه به مقابله (Opposition) در صورت فلکی شیر (اسد) می رسد.

وضعیت مقابله زمانی روی می دهد که زمین میان یک سیاره و خورشید قرار گیرد.

عتیقی افزود: در شامگاه سه شنبه 18 اسفند سیاره برجیس وضعیت مقابله را پشت سر می گذارد اما همچنان چشم رصدگران را به سوی خود جلب می کند، زیرا نور خورشید را به طور کامل دریافت کرده و به سمت زمین می تاباند.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران خاطرنشان کرد: برجیس از درون تلسکوپ های حرفه ای گرفته تا تلسکوپ های آماتورها و حتی دوربین های دو چشمی نجومی، جذابیت خاصی برای مشاهده و مطالعه دارد. چهار قمر گالیله ای و لکه بزرگ قرمز مشتری از جمله جاذبه های رصدی پژوهشی این سیاره هستند.

عتیقی ادامه داد: چهارشنبه 19 اسفند 94، ماه در ساعت 05:25 صبح این روز به وضعیت ماه نو می رسد و در ساعت 10:01 به گره نزولی می رسد و خورشید گرفتگی کامل بروز می کند.

خورشید گرفتگی یا کسوف زمانی روی می دهد که ماه از یکی از گره ها عبور کند و در آن زمان مرکز ماه، زمین و خورشید در یک راستا باشد.

وی ادامه داد: این گرفت از ساروس 130 بوده و پنجاه و دومین گرفت از 73 گرفت این ساروس به شمار می رود. 

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با تاکید بر این که این خورشید گرفتگی در ایران قابل مشاهده نیست، گفت: گرفت کامل در اندونزی و اقیانوس آرام، بیشتر در شمال استرالیا و جنوب قاره آسیا قابل مشاهده است؛ شرق آسیا و استرالیا فرصت رصد این واقعه را دارند. 

عتیقی با اشاره به این که با قرار گرفتن کامل قرص ماه در جلوی دایره خورشید، آسمان قدری تاریک شده و تاج خورشیدی نمایان می گردد، افزود: بخشی از مردم اندونزی، و کسانی که با کشتی گرفت کامل را در اقیانوس دنبال می کنند، از جمله معدود افرادی هستند که امکان مشاهده این پدیده نادر و جذاب را دارند.

وی ادامه داد: همچنین در این تاریخ نوبت مشاهده عبور قمرهای آیو و گانیمد (بزرگترین قمر منظومه خورشیدی) فرا می رسد که می توان در بین ساعت 22:26 تا 22:41 این شب عبور این دو قمر را از مقابل سیاره برجیس از درون تلسکوپ های قدرتمند مشاهده کرد.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران متذکر شد که علاقمندان به رصد خورشیدگرفتگی دقت داشته باشند که برای رصد کسوف حتما باید از عینک های استاندارد مخصوص رصد خورشید استفاده کنند. 

عتیقی ادامه داد: پنجشنبه 20 اسفند، ماه در ساعت 10:34 صبح این روز به کمترین فاصله با زمین می رسد به طوری که در این زمان، ماه 359 هزار و 509 کیلومتر با ساکنان زمین فاصله دارد. 

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران افزود: دوشنبه 24 اسفند هلال فزاینده ی نزدیک به تربیع اول ماه با 37% روشنایی، در عصرگاه این تاریخ ستاره مشهور چشم گاو(دبران) را در پشت خود مخفی می کند و از ساعت 17:37 اختفا آغاز می گردد. 

عتیقی ادامه داد: آسیای مرکزی به مراتب شرایط بهتری برای رصد این پدیده دارد. بدیهی است کمترین فاصله ماه با خوشه پروین نیز در این شب رخ خواهد داد.

به گفته وی، سه شنبه 25 اسفند ساعت 20:33 ماه در وضعیت تربیع اول قرار می گیرد و در نیمه شب چهارشنبه 26 اسفند عبور قمرهای آیو و گانیمد از مقابل برجیس تکرار خواهد شد و از ساعت 00:21 بامداد تا 02:35 فرصت بررسی این پدیده با تلسکوپ قدرتمند وجود دارد.