محمد هاشمی: آیت‌الله هاشمی و سید‌حسن‌ صحبتی درباره اعتراض به شورای‌نگهبان انجام نداده‌اند/کسی نمی‌تواند "سیدحسن‌خمینی" را مدیریت کند

 روزنامه آرمان، امروز گفت و گویی با محمد هاشمی رئیس دفتر مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام داده که آن را در ادامه می‌خوانید:

 

با ثبت‌نام گسترده چهره‌های سیاسی در انتخابات مجلس شورای اسلامی و همچنین مجلس خبرگان فضای امیدوارکننده‌ای برای برگزاری یک انتخابات باشکوه در کشور به وجود آمده بود. با این وجود ردصلاحیت‌ها تا حدودی فضای انتخاباتی کشور را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. ارزیابی شما چیست؟

در این زمینه چند نکته قابل توجه است. نکته اول اینکه مقام معظم رهبری در یکی از سخنرانی‌های اخیر خود با «حق الناس» خواندن آرای مردم حجت را برای مسئولان برگزاری انتخابات تمام کردند و مشروعیت را به رأی و نظر مردم دادند. ایشان به صراحت عنوان کردند حتی کسانی که نظام و ولایت فقیه را هم قبول ندارند در انتخابات شرکت کنند. سخنان مقام معظم رهبری برای مردم امیدوارکننده بود و شوق و شعف زیادی را در فضای سیاسی کشور به وجود آورد. حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری همواره نظام سیاسی را با محوریت مردم تبیین کرده‌اند و همواره به این نکته تاکید داشته‌اند که ارکان اصلی نظام جمهوری اسلامی مردم هستند. نکته دوم اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، انتخابات زیادی در کشور برگزار شده که در همه این انتخابات حضور و حمایت مردم به نوعی «شاخص» برای حمایت از نظام تبدیل شده است. در شرایط کنونی نظام جمهوری اسلامی با مخاطرات و چالش‌های مهم منطقه‌ای و بین‌المللی روبه‌رو است و بیش از همیشه به حمایت و حضور مردم در صحنه انتخابات نیاز دارد. در نتیجه در شرایط کنونی حضور مقتدرانه و باشکوه مردم در پای صندوق‌های رأی حالت بازدارندگی برای دشمنان منطقه‌ای و بین‌المللی نظام دارد و سبب ناامیدی دشمنان می‌شود. مردم ایران نیز مردمی سیاسی و آگاه هستند و همواره نشان داده‌اند در بزنگاه‌ها و روزهای سخت همراه و پشتیبان نظام جمهوری اسلامی هستند. به همین دلیل بنده امیدوارم ردصلاحیت‌ها سبب ناامیدی مردم و حضور کمرنگ آنها در پای صندوق‌های رأی نشود. نکته سوم به وضعیت تشکل‌ها، احزاب و جریان‌های سیاسی بازمی‌گردد. اغلب کسانی که صلاحیت آنها تایید نشده به نوعی وابستگی تشکیلاتی داشته‌اند. نگاه باید به سوابق و توانایی افراد باشد نه به تشکیلات و خاستگاه سیاسی آنها، تا یک جریان سیاسی از صحنه انتخابات بیرون نرود.

شما این رویکرد را صحیح می‌دانید؟

این مساله مصداق بارز حق‌الناس است و رعایت نکردن آن صحیح نیست. ممکن است شخصی در جریان اصولگرایی وجود داشته باشد که واجد شرایط احراز صلاحیت نباشد. در نتیجه نباید وی را تنها به دلیل اینکه یک اصولگراست تایید صلاحیت کرد. از سوی دیگر ممکن است یک شخص از قابلیت و توانایی بالایی برخوردار باشد اما به دلیل اینکه خاستگاه اصلاح‌طلبی دارد احراز صلاحیت نشود. به نظر من هر دوی این رویکردها صحیح نیست و عدالت درآن رعایت نشده است. براساس حقوق شهروندی ملت ایران، هر شخصی آزاد است گرایش سیاسی خود را با توجه به روحیات و دغدغه‌های خود انتخاب کند و هیچ نهاد یا فردی نمی‌تواند مانع این مساله شود. براساس ماده 10 قانون اساسی همه احزاب رسمی و ثبت شده در وزرات کشور می‌توانند به صورت آزادانه در انتخابات شرکت کنند. در شرایط کنونی نیز چنین اتفاقی افتاده و همه کسانی که در انتخابات ثبت نام کرده‌اند جزئی از احزاب ثبت شده و رسمی کشور به شمار می‌روند. آمار‌های منتشر شده از سوی نهادهای رسمی بیانگر این نکته است که13هزار نفر در دو انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری ثبت نام کرده‌اند. همه این افراد نیز از نخبگان و تحصیلکردگان جامعه هستند که در مسئولیت‌های گوناگون حضور داشته‌اند. حدود60 درصد این افراد ردصلاحیت شده‌اند. اغلب ردصلاحیت‌شدگان نیز به دلیل عدم التزام عملی به اسلام، قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی تایید صلاحیت نشده‌اند. در نتیجه اگر براین اساس 60 درصد نخبگان مشکل داشته باشند «آژیر خطر» به صدا درآمده و باید نگران وضعیت آینده بود. برای بنده مهم نیست که کدام جریان یا حزب سیاسی در مجلس حضور داشته باشد. بنده دغدغه کل نظام سیاسی را دارم و برای آن احساس نگرانی می‌کنم. برخی از این افراد فرزند شهید هستند و گوشت و پوستشان از ابتدای انقلاب تاکنون با انقلاب و نظام جمهوری اسلامی عجین بوده است. نمونه بارز این افراد فرزند شهید مطهری یا فرزند شهید اشرفی اصفهانی هستند. چطور ممکن است فرزند شهید مطهری که خود از بنیانگذاران نظام بوده در شرایط کنونی التزام عملی به نظام نداشته باشد. به نظر من در مساله تایید صلاحیت‌ها دقت لازم نشده و به همین دلیل ابهاماتی در بین افکار عمومی به وجود آمده است.

برخی از چهره‌های برجسته جریان اصلاحات در روزهای اخیر با آیت‌ا... هاشمی دیدار کرده و از ایشان درخواست کرده‌اند درباره تایید صلاحیت‌ها رایزنی کنند. آیا این اتفاق افتاده است؟

بله، برخی از چهره‌های سیاسی در این زمینه با آیت‌ا... هاشمی دیدار داشتند و از ایشان درخواست کردند درباره ردصلاحیت‌ها با رهبر معظم انقلاب رایزنی کنند. آیت‌ا... هاشمی در سخنرانی اخیر خود در روز12بهمن ماه و در فرودگاه مهرآباد به صراحت عنوان کردند از قدرت کافی برای فشار برای تغییر وضعیت انتخابات برخوردار نیستند. بنده اطلاع دقیقی از اینکه ایشان با مقام معظم رهبری در این زمینه رایزنی کرده‌اند، ندارم.

نظر شما درباره عدم احراز صلاحیت آیت‌ا... سیدحسن خمینی و همچنین مواضع ایشان پس از عدم احراز چیست؟

عدم احراز صلاحیت آیت‌ا... سید حسن خمینی اتفاق مبارکی نبود. این در حالی است که روحانیون شیعه همواره استقلال خود را از قدرت‌های موجود حفظ کرده‌اند. حتی در شرایط کنونی که اغلب رهبران نظام جمهوری اسلامی را روحانیون تشکیل می‌دهند هم حوزه‌های علمیه و مراجع تقلید استقلال خود را حفظ کرده‌اند و به صورت مستقل با مردم در ارتباط هستند. نکته دیگر اینکه در حوزه‌های علمیه درجه اجتهاد به صورت سنتی به افراد دارای صلاحیت و مرتبه علمی ممتاز تعلق می‌گرفته است. در گذشته هنگامی که دو یا سه مجتهد طراز اول مرتبه علمی یک روحانی را برای اجتهاد تایید می‌کرده‌اند این فرد به صورت طبیعی به مرحله اجتهاد می‌رسیده است و مورد اقبال طلبه‌ها و مردم قرار می‌گرفته است. در شرایط کنونی نیز چندین عالم بزرگ و مجتهد طراز اول، اجتهاد آیت‌ا... سیدحسن خمینی را تایید کرده‌اند و مرتبه علمی ایشان را برای اجتهاد پذیرفته‌اند. این در حالی است که آیت‌ا... سید حسن خمینی حدود شش سال در حال تدریس درس خارج در حوزه علمیه قم هستند. در حوزه علمیه تنها افرادی می‌توانند درس خارج در فقه و اصول را تدریس کنند که دارای مرحله اجتهاد باشند. در نتیجه به صورت طبیعی مدت شش سال از مرتبه اجتهادی آیت‌ا... سید حسن خمینی می‌گذرد و اجتهاد و مرتبه علمی ایشان برای اهالی فن «اظهر من الشمس» است. این مساله که اجتهاد یک روحانی بلندمرتبه را تنها با یک امتحان در نظر بگیریم و سوابق علمی وی را لحاظ نکنیم مساله‌ای بی‌سابقه بوده که تاکنون در حوزه‌های علمیه مرسوم نبوده است. گویا فصل جدیدی را در این زمینه باز کرده‌اند که اجتهاد افراد تنها از راه امتحان کتبی مشخص خواهد شد. تاکنون علمای بزرگی مانند آیات عظام وحید خراسانی، جوادی آملی و موسوی اردبیلی که جزو بزرگ‌ترین مراجع تقلید دنیای اسلام هستند صلاحیت آیت‌ا... سید حسن خمینی را تایید کرده‌اند. در نتیجه عدم احراز صلاحیت ایشان تنها به دلیل شرکت نکردن در امتحان، نوعی تغییر در سنت‌های حوزه است که نیاز به تامل و تفکر بیشتری دارد.

برخی از منتقدان بر این باورند که سید حسن خمینی در سناریوی آیت‌ا... هاشمی بازی می‌کند و حمایت‌های ایشان از سید حسن خمینی بی‌دلیل نیست و با نوعی برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد. ارزیابی شما از رابطه آیت‌ا... هاشمی و سید حسن خمینی چیست؟

اتفاقا یکی از منتقدان اصولگرا به بنده گفت: «آیت‌ا... هاشمی تلاش می‌کند سید حسن خمینی را مدیریت کند». بنده در پاسخ به ایشان عنوان کردم سخن شما هم توهین به آیت‌ا... هاشمی است و هم توهین به جایگاه سید حسن خمینی. سید حسن خمینی در شرایطی نیست که کسی بتواند ایشان را مدیریت کند. ایشان یک عالم وارسته و صاحب دیدگاه و منطق است و بهتر از همه می‌تواند شرایط را مدیریت کند. متاسفانه مخالفان و تندروها هنگامی که دارای استدلال و منطق قوی نیستند فرار به جلو می‌کنند و از چنین شیوه‌های تخریبی‌ای استفاده می‌کنند. این عده با برهم زدن آرامش فضای سیاسی تلاش می‌کنند «از آب گل‌آلود ماهی بگیرند» و واقعیت‌های جامعه را به شکل معکوس جلوه بدهند. ما باید در مرحله اول به هدف این گروه پی ببریم که چرا برای رسیدن به هدف خود به هر وسیله‌ای متوسل می‌شوند. شأنیت سید حسن خمینی اجل از این است که آیت‌ا... هاشمی بخواهند ایشان را مدیریت کنند. همه این اقدامات و سخنان در جهت تخریب جایگاه آیت‌ا... هاشمی و سید حسن خمینی مطرح می‌شود. اگر شناسنامه تخریب‌کنندگان را مورد بررسی قرار بدهیم متوجه می‌شویم این عده همواره در فضای تنش و تخریب زندگی کرده‌اند و با رقبای سیاسی خود بی‌ملاحظه سخن گفته‌اند. نکته دیگر اینکه این گروه با مطرح کردن چنین سخنانی در فضای افکار عمومی تلاش می‌کنند طرفین ماجرا را به واکنش نسبت به یکدیگر و برهم خوردن رابطه مناسب تحریک کنند. مواضع آیت‌ا... سید حسن خمینی پس از عدم احراز صلاحیت نشان‌دهنده وارستگی و اخلاق‌مداری ایشان است. ایشان عنوان کردند به دلیل درخواست بزرگان و مردم نسبت به رأی صادره اعتراض می‌کنند و هیچ دغدغه شخصی در این رابطه ندارند. سید حسن خمینی نیز مانند آیت‌ا... هاشمی که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال92تایید صلاحیت نشدند عنوان کردند همه‌چیز را به خدا واگذار کردم.

آیا سید حسن خمینی در زمینه چگونگی اعتراض با آیت‌ا... هاشمی مشورت کردند؟ آیا آیت‌ا... هاشمی در این زمینه توصیه خاصی به ایشان کردند؟

خیر، هیچ گونه صحبتی در این زمینه بین آیت‌ا... هاشمی و سید حسن خمینی صورت نگرفته است. این مسائل بیشتر در بیت سید حسن خمینی مطرح شده است. به هر حال حیثیت یک روحانی بلندمرتبه صدمه دیده است. مشی آیت‌ا... هاشمی به ایشان اجازه نمی‌دهد کسی را به اعتراض ترغیب کند. هنگامی صلاحیت آیت‌ا... هاشمی برای انتخابات ریاست‌جمهوری تایید نشد، ایشان هیچ‌گونه اعتراضی به مسئولان در این زمینه نکردند و همه‌چیز را به خدا واگذار کردند. ایشان حتی در انتخابات سال 88 نیز در مقابل هجمه‌ها و تخریب‌های بی‌اساس محمود احمدی‌نژاد تنها به نوشتن نامه به رهبری اکتفا کردند و اجازه ندادند فضای سیاسی کشور بیش از اندازه متشنج شود.

آیت‌ا... هاشمی در مراسم ویژه 12بهمن در فرودگاه مهرآباد به صراحت عنوان کردند صلاحیت اشبه ‌به حضرت امام (ره) را تایید نکرده‌اند. شما سخنان آیت‌ا... را چگونه تبیین می‌کنید؟

سخنان آیت‌ا... هاشمی بسیار صریح، ساده و روشن بود و کسانی که باید مفهوم این سخنان را درک می‌کردند به خوبی متوجه منظور ایشان شدند. این سخنان در روز ورود تاریخی حضرت امام (ره) و درباره نوه ایشان عنوان شده که دارای مفاهیم خاص خود است. به نظر من دردمندان درد دارند که چنین سخنانی را مطرح می‌کنند. با این وجود برخی پیرامون سخنان آیت‌ا... هاشمی مسائلی را مطرح کردند مانند اینکه حضرت امام (ره) با رانت مخالف بودند و در شرایط کنونی سید حسن خمینی تلاش می‌کند از رانت وابسته بودن به حضرت امام (ره) به سود یک جریان سیاسی استفاده کند. برخی با کج‌فهمی گمان می‌کنند سید حسن خمینی باید در امتحان شرکت می‌کرده و به دلیل اینکه قصد داشته از رانت وابسته بودن به حضرت امام (ره) استفاده کند از شرکت در امتحان شورای نگهبان امتناع کرده است. به نظر من چنین رویکردی اصلا صحیح نیست و با واقعیت‌های جامعه مطابقت ندارد. بنده معتقدم عدم احراز سید حسن خمینی بیش از آنکه به این ارتباط داشته باشد به مسائل دیگر مربوط است.

به تازگی چهره برخی از افراد ممنوع‌التصویر مانند رئیس دولت اصلاحات و رئیس مجلس ششم از صدا وسیما و در قالب یک برنامه تاریخی و انتخاباتی پخش شده است. به نظر شما رفتار صداو سیما در به تصویر کشیدن چهره افراد ممنوع التصویر متناقض نیست؟

بنده معتقدم رفتار و برنامه‌های صداو سیما بعضا به صورت گزینشی مقاطعی از تاریخ انقلاب را در کنار هم قرار می‌دهد و به آن می‌پردازد که سبب سردرگمی مخاطب می‌شود و سوال‌های مبهمی برای نسل جوان به وجود می‌آورد. برای مثال در هفته دفاع مقدس صداوسیما چهره افرادی را نشان می‌دهد که سهم اندکی در جنگ داشته‌اند یا اینکه با افرادی مصاحبه می‌کند که حتی یک‌بار هم وارد یک سنگر جبهه نشده‌اند. با این وجود هیچ گونه تصویری از آیت‌ا... هاشمی به عنوان فرمانده جنگ و جانشین حضرت امام (ره) پخش نمی‌کند. این رفتار این سوال را در ذهن جوان امروز به وجود می‌آورد که مگر آیت‌ا... هاشمی جانشین حضرت امام (ره) و فرمانده جنگ نبوده است، پس چرا حتی یک تصویر نیز از ایشان نشان داده نمی‌شود. در نتیجه بعضا برنامه‌های صداوسیما در تناقض با سیاست‌های اصلی به نظر می‌رسد. نکته دیگر تحریف اتفاقات تاریخی در برنامه‌های صداو سیماست. همه ما باید به این نکته توجه داشته باشیم که این تنها ما نیستیم که تاریخ را به تصویر می‌کشیم و آیندگان نیز در این زمینه سهم خواهند داشت. به تازگی یک سریال تاریخی از صداوسیما پخش می‌شود که براساس نظرسنجی‌های صورت گرفته تنها19درصد مردم این سریال را تماشا می‌کنند. نکته قابل تامل اینکه از این 19درصد تنها شش درصد صحت وقایع سریال را تایید می‌کنند و اعتقاد دارند محتوای این سریال با واقعیت‌های تاریخی مطابقت دقیقی ندارد. به نظرم در مسیر اشتباهی حرکت می‌کنند و پیامد این حرکت اشتباه بی‌اعتمادی مخاطب خواهد بود.

مهدی هاشمی به مدت دو هفته از زندان مرخصی گرفته است. با این وجود حواشی زیادی درباره مرخصی ایشان در رسانه‌های کشور به وجود آمده است که برخی نیز شائبه انتخاباتی دارد. دلایل اصلی مرخصی مهدی هاشمی از زندان چیست؟

واقعیت ماجرا این است که آقا مهدی در زندان در ادرار خود خون مشاهده می‌کند. ایشان به پزشک زندان مراجعه می‌کند و پزشک زندان احتمال می‌دهد کلیه ایشان دچار مشکل شده و به همین دلیل خونریزی صورت گرفته است. پس از آزمایش‌های لازم در این زمینه مشخص می‌شود کلیه ایشان هیچ مشکلی ندارد. سپس پزشکان گمان می‌کنند پروستات ایشان دچار مشکل شده است و به همین دلیل در این زمینه نیز آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهند. نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد که پروستات مهدی هاشمی نیز سالم است و هیچ گونه مشکلی ندارد. با این وجود پزشکان پس از آزمایش‌های متعدد به این نتیجه می‌رسند که در مثانه ایشان یک غده وجود دارد و منشأ خونریزی از غده‌ای است که در مثانه به وجود آمده است. پزشکان عنوان می‌کنند که ایشان باید به سرعت مورد عمل جراحی قرار بگیرد و به همین دلیل به یک بیمارستان تخصصی در این زمینه منتقل می‌شود. پس از مراجعه ایشان به بیمارستان عمل جراحی روی ایشان صورت می‌گیرد و پزشکان برای وی دو هفته استراحت در منزل تجویز می‌کنند. غده بیرون آمده از بدن ایشان نیز مورد آزمایش قرار می‌گیرد که خوشبختانه این غده بدخیم نبوده و از نوع خوش‌خیم آن بوده است. اگر غده موجود در مثانه بدخیم بود مهدی هاشمی باید تحت شیمی درمانی قرار می‌گرفت که خوشبختانه نیاز به شیمی درمانی در بیماری ایشان وجود نداشته است. مرخصی مهدی هاشمی نیز به صورت تعویقی بوده و به ازای این دو هفته به مدت زندانی ایشان اضافه خواهد شد. در نتیجه مرخصی مهدی هاشمی تنها به دلیل بیماری و وجود غده در مثانه ایشان بوده است و هیچ‌گونه شائبه دیگری وجود ندارد.